Czym dla Pana jest medycyna spersonalizowana? Czy postrzega ją Pan jedynie poprzez pryzmat onkologii?

Różnorodność genetyczna nowotworów występująca międzyosobniczo to poważna bariera
w walce z rakiem. Medycyna spersonalizowana dobiera leczenie pacjenta według jego genotypu. Tak więc, leczenie spersonalizowane polega na zastosowaniu odpowiedniego leku do indywidualnego pacjenta. Kluczową rolę w zróżnicowanej odpowiedzi na leczenie i występowanie powikłań odgrywają czynniki genetyczne warunkujące odmienne, indywidualne reakcje na stosowane leki.

Czy zainicjowanie leczenia spersonalizowanego to wynik zainteresowań Pańskich

i Pańskiego zespołu, czy również pacjenci dopytywali o możliwość terapii celowanej ?

Leczenie spersonalizowane wynika z potrzeby skuteczniejszego leczenia pacjentów
i dokonującym się postępem wiedzy, poznaniem genomu ludzkiego oraz coraz tańszych nowych technologii. Wiąże się to przede wszystkim z możliwością lepszego
i skuteczniejszego leczenia pacjentów, przedłużenia i poprawy jakości życia. Pacjenci również, dzięki wiedzy zdobytej, także w internecie, zwracają się do nas z pytaniami
o możliwość terapii celowanej.

Dopasowanie typu leczenia do pacjenta to nie tylko niesamowite korzyści, ale również duże wyzwania – proszę odpowiedzieć o najważniejszych z nich.

Technika sekwencjonowania nowej generacji dostarcza ogromną ilość informacji
o mutacjach, konkretnych wariantach występujących w badanych genach. Wyzwaniem jest analiza tych danych i interpretacja wyników, tak aby w możliwie szybki sposób, na ich podstawie, pomóc pacjentowi. Technologia ta wymaga zaangażowania zespołów bioinformatycznych, które oprócz używania gotowych programów do analizy danych, będą tworzyły nowe algorytmy rozwiązujące zadane problemy biologiczne. Do tego niezbędna jest współpraca  bioinformatyków, biologów molekularnych, genetyków, patologów i onkologów. Z tego względu niezbędną dziedziną nauki stała się bioinformatyka i uzasadnionym jest kształcenie studentów w tym kierunku.

Zapotrzebowanie na bioinformatyków pojawiło się zarówno w jednostkach medycznych jak
i instytucjach naukowo-badawczych. Absolwenci kierunków bioinformatycznych wspólnie
z lekarzami i biologami molekularnymi powinni brać udział w badaniach biologicznych związanych z projektowaniem terapii i udoskonalaniem diagnostyki medycznej.

Wielu lekarzy ma obawy, że terapia celowana w naszym kraju stanie się jedynie komercyjną usługą, na którą będą mogli sobie pozwolić tylko ci pacjenci, których na to stać. Jak odnosi się Pan do tej wizji medycyny spersonalizowanej jako leczenia dla wybranych? Jak wyglądają dane w tym zakresie – ilu pacjentów na tym skorzystało?

W chwili obecnej, rzeczywiście powstają laboratoria komercyjne, które proponują usługi medyczne w tym zakresie, a na które zwyczajnie nie stać większości pacjentów. Dlatego też,
w bogatych Stanach Zjednoczonych, państwo dopłaca do tych badań. U Nas próbujemy wykorzystać granty naukowe, aby połączyć naukę z praktyką, tak aby te badania były dostępne, głównie dla pacjentów nowotworowych.

Należy pamiętać, iż terapie celowane to również zintegrowane systemy farmakologiczne łączące genetykę, farmakologię i patafizjologię na potrzeby projektowania skutecznych kierowanych nośników leku. Szpital współpracuje z polską firmą pracującą w zakresie zaawansowanych technologii, nad polską wersją leku nanotechnologicznego, liposomową postacią doksorubicyny.

Jakie gałęzie nauki postrzega Pan jako najbardziej atrakcyjne w odniesieniu do rozwoju medycyny spersonalizowanej? Czym powinni się teraz zająć młodzi ludzie, aby w przyszłości stać się wykwalifikowaną kadrą w tym zakresie?

Jak już wspomniałem niezbędne jest kształcenie bioinformatyków, ale także duży nacisk powinno się kłaść na naukę związaną z genetyką, biologią molekularną w powiązaniu
z patamorfologią.