Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęcą wywoływaną przez pierwotniaka o nazwie Toxoplasma gonidii a oocysty pasożyta po wydaleniu przez nosiciela są groźne dla człowieka nawet do 24h. Ze statystyk wynika, że do zarażenia dochodzi w 70% przypadków z powodu spożycia niedogotowanego mięsa zawierającego cysty z bradyzoitami T. gondii.Żywicielem ostatecznym pierwotniaka są koty domowe i dzikie, które bezpośrednio zarażają się od chorych gryzoni. Najnowsze badania wykazały, że pasożyt zmienia układ odpornościowy swojego nosiciela pośredniego, pobudzając go do wydzielania substancji naturalnie znajdujących się w mózgu. Odkrycie sugeruje, że system odpornościowy i mózg, być może  ewoluowały stosując podobne procesy do sterowania zachowaniem, w tym sygnały elektrycznych i chemicznych znane obecnie głównie w nerwach.

Jedna czwarta populacji ludzi jest nosicielem Toxoplasmozy, co w przeciągu całego ich życiamoże ponieść skutki psychologiczne, w tym zwiększoną lekkomyślności.Antonio Barragan z Instytutu Karolinska w Sztokholmie w Szwecji odkrył, że pasożyt może wpływać na jasność umysłu co jest skutkiem ubocznym ataku na system odpornościowy. Pasożyty takie jak Toxoplasma gondi pochłaniane są przez  krwinki zwane komórkami dendrytycznymi (DC). Proces ten pomaga innym komórkomodpornościowym nauczyć się je rozpoznawać. Toksoplazmoza jest jednak choroba upośledzającą ten proces. Pasożyt potrafi nie tylko żyć i rozmnażać się w komórkach dendrytycznych ale i powoduje szybszą ich migracje przez tkanki.

Zespół Barragana stwierdził, że pasożyt  pobudza komórki DC do produkcji substancji chemicznej o nazwie GABA (kwas gamma-aminomasłowy). Było to zaskoczeniem gdyż GABA jest neuroprzekaźnikiem,  służącym do przenoszenia sygnałów w mózgu z jednej komórki do drugiej. GABA pobudza receptory komórek dendrytycznych co powoduje zmiany napięcia błony komórkowej, tak jak ma to miejsce w błonie komórek nerwowych. Jest to powodem, dla którego DC stają się bardziej mobilne i mogą skuteczniej przyczyniać się do rozprzestrzeniania pasożyta.

Leki blokujące neuroprzekaźnik powodować mogą wolniejsze rozprzestrzenianie się choroby i umiejscowienie w mózgu mniejszej ilości pasożytów. Nie wiadomo, w którym momencie ewolucji pasożyty wykształciły proces potrzebny do skutecznej ingerencji w system odpornościowy ofiary. Wiadomo jednak, że sposób ten jest bardzo skuteczny i prowadzi gryzonie prosto do kociego gardła.

Marta Kikowska

Źródła:

www.newscientist.com

www.toksoplazmoza.com