Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Rola noradrenaliny w rozwoju uzależnień
Mechanizmy kształtowania psychicznej i fizycznej zależności mogą wydawać się dobrze poznanym zagadnieniem, w przeciwieństwie do czynników warunkujących indywidualną podatność na uzależnienia. W praktyce jednak obie kwestie pozostają obiektem zainteresowania współczesnej nauki. Badania wydziału psychologii Texas A&M University połączyły wspomniane obszary, zgłębiając wpływ osobniczych różnic w przebiegu przekaźnictwa noradrenergicznego na skłonności do zachowań nawykowych.

Noradrenalina (norepinefryna) jest neurotransmiterem z grupy katecholamin, o znanej roli w rozwoju nałogów. Zmiany w przekaźnictwie noradrenergicznym obserwuje się w sytuacjach nadużywania substancji o charakterze uzależniającym, a także w fazie odstawienia oraz powrotu do zależności. Podstawowym założeniem doświadczenia przeprowadzonego przez grupę naukowców z Texasu była obserwacja, że noradrenalina bierze udział w aktywacji układu nagrody podczas zażywania środków o działaniu narkotycznym. Osoby z pierwotnie zmienioną transmisją w wyżej wymienionym układzie, o zwiększonym podstawowym poziomie omawianego neuroprzekaźnika mogą zatem wykazywać skłonności do rozwoju nałogów. Jest to zjawisko o podłożu genetycznym, jednak dodatkowym czynnikiem wpływającym na wzmocnienie reakcji okazuje się stres. Efekty mogą być również związane z dawką przyjętej substancji.

Kluczową rolę sygnalizacji noradrenergicznej sugerują także badania prowadzone w Wielkiej Brytanii w związku z uzależnieniem od alkoholu. Analizie poddano znane polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (SNP) w genach receptora adrenergicznego (ADRA2A) oraz transportera noradrenaliny (SCL6A2). Zgodnie z wcześniejszymi założeniami wykazano korelację pomiędzy dwoma z rozpatrywanych SNP w SCL6A2- rs36020 i rs36029- a występowaniem alkoholizmu wśród badanych osób. Natomiast kolejne dwa SNP- rs521674 oraz rs602618- w genie ADRA2A zostały skojarzone z rodzinnym występowaniem zaburzeń.

Teoria ta jednak nie odpowiada w pełni odkryciom dokonanym podczas badań asocjacyjnych całego genomu (GWAS). Rozpatrywany problem przybiera w nich nieco odmienną postać. Zaburzenia zdają się mieć charakter wielogenowy, a dziedziczenie poszczególnych wariantów allelicznych związanych z kształtowaniem nałogów w niewielki sposób zwiększa predyspozycję, lecz ich sumaryczny efekt ma charakter addytywny. Wśród najczęściej typowanych SNP znajdują się także te zlokalizowane w genach odnoszących się do szlaku przekaźnictwa adrenergicznego.

W ciągu ostatnich dekad noradrenalina na przemian zyskiwała i traciła swoje znaczenie w analizach dotyczących uzależnień. Stąd pojawiają się stwierdzenia, że mechanizmy zależności i zachowania nawykowe mogą kształtować się na drodze zależnej lub alternatywnej — niezależnej od powyższego neurotransmitera. Kwestia ta pozostaje przedmiotem burzliwej dyskusji w środowisku naukowym.

Jeśli udałoby się jednoznacznie potwierdzić hipotezę przedstawioną przez naukowców z Texas A&M University w profilaktyce uzależnień zastosowanie mogłyby znaleźć dopuszczone do obrotu na rynku leki oddziałujące na uwalnianie noradrenaliny takie jak klonidyna czy guanfacyna. Z uwagi na złożoność procesów zachodzących w mózgu i trudności związane z ich zrozumieniem perspektywa finalizacji badań wciąż odsuwa się w czasie.

Źródła

Źródła:

  1. Fitzgerald PJ. Elevated Norepinephrine may be a Unifying Etiological Factor in the Abuse of a Broad Range of Substances: Alcohol, Nicotine, Marijuana, Heroin, Cocaine, and Caffeine. Subst Abuse. 2013 Oct 13;7:171-183.
  2. Clarke TK, Dempster E, Docherty SJ, Desrivieres S, Lourdsamy A, Wodarz N, Ridinger M, Maier W, Rietschel M, Schumann G. Multiple polymorphisms in genes of the adrenergic stress system confer vulnerability to alcohol abuse. Addict Biol. 2012 Jan;17(1):202-8.
  3. Hall FS, Drgonova J, Jain S, Uhl GR. Implications of genome wide association studies for addiction: are our a priori assumptions all wrong? Pharmacol Ther. 2013 Dec;140(3):267-79.
  4. Weinshenker D, Schroeder JP. There and back again: a tale of norepinephrine and drug addiction. Neuropsychopharmacology. 2007 Jul;32(7):1433-51.
KOMENTARZE
news

<Wrzesień 2025>

pnwtśrczptsbnd
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
5
Newsletter