Dla portalu biotechnologia.pl szczegółowych informacji o zmianach w unijnym prawie patentowym udzieliła Katarzyna Karcz, Rzecznik Patentowy, Dyrektor Generalny PATPOL Sp. z o.o.
Komisja Parlamentu Europejskiego zatwierdziła propozycję utworzenia jednego obszaru patentowego dla 12 państw członkowskich UE. Wniosek zostanie poddany pod głosowanie PE za miesiąc. Jednym z państw uczestniczących w projekcie jest Polska.
W dniu 10 marca Rada Konkurencyjności ma przyjąć decyzję o zastosowaniu mechanizmu wzmocnionej współpracy w odniesieniu do patentu jednolitego. Dopiero w kwietniu oczekiwany jest odpowiedni projekt ze strony Komisji Europejskiej w tym obszarze, który zostanie poddany pod dyskusję w ramach Grupy Roboczej (Patenty) Rady Unii Europejskiej. Jeśli przyjęty zostanie system trzech języków procedury przed Europejskim Urzędem Patentowym, wówczas należy spodziewać się obniżenia kosztów uzyskania takiego patentu, gdyż uprawniony nie będzie zobowiązany do dostarczania tłumaczeń na języki krajów należących do wzmocnionej współpracy. Ewentualne zwroty kosztów tłumaczenia na jeden z wybranych języków urzędowych EUP zostaną dopiero ustalone w trakcie prac GR.
Na jakich warunkach zostanie utworzony jednolity system patentowania dla państw UE?
Obecnie nie są jeszcze znane warunki, na jakich utworzony zostanie ewentualnie system jednolitego patentu UE. Na razie Parlament Europejski zaakceptował (15 lutego 2011) roku propozycję przedstawioną przez Komisję Europejską w imieniu 12 państw UE, aby system jednolitego patentu UE został utworzony w ramach tzw. wzmocnionej współpracy [enhanced cooperation].
[Procedura wzmocnionej współpracy umożliwia zawarcie porozumienia w sprawie realizacji danej inicjatywy przez co najmniej 9 państw UE przy braku zgody pozostałych państw, przy zachowaniu pewnych warunków. Jak dotąd, procedura wzmocnionej współpracy została wykorzystana tylko jeden raz, w roku 2010 w sprawie prawa dotyczącego rozwodów i separacji.]
W rezultacie, projekt utworzenia jednolitego patentu UE, który jest dyskutowany od około 20, a ostatnio przyjął formę Projektu Rozporządzenia Rady Europy z 2010 r. w sprawie utworzenia Patentu Wspólnoty, ma obecnie szansę zostać zrealizowany. Ogólne założenie jest takie, aby jednolity patent obowiązujący na terenie całej UE można było uzyskać w ramach obecnie funkcjonującego systemu udzielania patentów europejskich (byłaby to dodatkowa opcja wyznaczenia regionu UE w zgłoszeniu europejskim). Wymienione wyżej 12 państw (w tym Polska), które dążą do przyjęcia procedury wzmocnionej współpracy, wypowiada się również za tym, by udzielony jednolity patent UE nie był tłumaczony na języki narodowe poszczególnych krajów. Nadal nie ma jednak konkretnych ustaleń odnośnie dwóch podstawowych kwestii spornych dotyczących projektowanego systemu, a mianowicie ostatecznej decyzji co do języka bądź języków publikacji patentu oraz sądów kompetentnych do rozstrzygania sporów związanych z naruszeniami/unieważnieniami Patentów Wspólnoty.
Czy przyspieszy to procedury patentowania?
Na podstawie wyżej wspomnianego Projektu Rozporządzenia Rady Europy nie ma żadnego powodu sądzić, że nowy system przyspieszy procedurę udzielania patentów w UE, gdyż ewentualny jednolity patent UE byłby udzielany przez Europejski Urząd Patentowy na takich samych warunkach, jak patenty europejskie udzielane w ramach obecnie obowiązującego systemu. W nowym systemie wyeliminowany byłby jedynie etap tzw. walidacji udzielonego już patentu w poszczególnych krajach, który jednak w obecnym systemie jest niemal automatyczny i może trwać od zaledwie kilku dni do 3-ch miesięcy. W porównaniu z kilkuletnim oczekiwaniem na udzielenie patentu okres ten nie ma znaczenia.”
Obecnie uzyskanie patentów na terenie całej UE jest aż 10-krotnie droższe niż zapewnienie tej samej ochrony np. w USA. Związane jest to przede wszystkim z potrzebą tłumaczenia wymaganej dokumentacji na języki urzędowe poszczególnych krajów. Czy redukcji ulegną koszty patentowania?
Kwestia redukcji kosztów nie jest jednoznaczna. Wydaje się, że redukcja kosztów procedury zgłoszeniowej dotyczyć może jedynie podmiotów, które zdecydują się uzyskać patent ważny w całej UE. Podmioty, które zainteresowane będą ochroną wynalazku tylko w niektórych krajach UE mogą nie odczuć wielkiej różnicy, ponieważ już teraz etap walidacji (który w nowym systemie byłby wyeliminowany) w aż 16-tu krajach UE jest związany z bardzo niewielkim kosztem. W związku z tym, redukcja kosztów będzie w praktyce dotyczyć prawdopodobnie głównie wielkich światowych koncernów, które dzięki nowemu systemowi będą miały szansę taniej objąć ochroną patentową swoje wynalazki na terenie całej UE. W przypadku małych i średnich firm (np. polskich), których interesy ograniczają się do Polski oraz ewentualnie kilku innych krajów UE, różnica kosztów będzie prawdopodobnie być niewielka.
Z drugiej strony, koszty utrzymania patentu w mocy (do 20 lat) prawdopodobnie zwiększą się, gdyż dla utrzymania ważności patentu konieczne będzie opłacanie go we wszystkich krajach, bez możliwości ograniczenia się tylko do niektórych. W obecnym systemie jest to możliwe i bardzo częste, gdyż w miarę „życia patentu” jego właściciel zwykle koncentruje się na ochronie wynalazku tylko tam, gdzie prowadzi w związku z nim realne i dochodowe interesy.
Podobnie, zgodnie z obecnym projektem, unieważnienie patentu wspólnotowego będzie dotyczyło od razu całej UE (obecnie patenty należące do jednej rodziny patentu europejskiego unieważniane są oddzielnie w każdym kraju).
Co ważne, w przypadku przyjęcia obecnego projektu, w Polsce zaczną obowiązywać patenty, które nie będą opublikowane w języku polskim. Stworzy to wielkie zagrożenie dla polskich przedsiębiorców i w efekcie obciąży ich kosztami tłumaczeń patentów obowiązujących, które będą konieczne w celu monitorowania obowiązującego w Polsce stanu prawnego i unikania naruszeń patentów. Jest to problem poważny a jednocześnie niedoceniany i lekceważony przez rząd polski, który jak dotąd popiera inicjatywę przyjęcia wzmocnionej współpracy.
Czy koszty tłumaczenia wniosków zostaną pokryte z funduszy Unii Europejskiej?
Nie ma w tej sprawie żadnych ustaleń.
Czy projekt ma szanse zostać zatwierdzony przez Radę ds. Konkurencyjności?
W najbliższym czasie (marzec br) Rada ds. Konkurencyjności ma dyskutować nad formalnym przyjęciem projektu wzmocnionej współpracy w celu utworzenia systemu Patentu Wspólnoty. Następnie dyskutowane będą ramy prawne samego systemu. Uważa się, że projekt przyjęcia procedury wzmocnionej współpracy ma duże szanse zostać przyjęty, natomiast co do projektu systemu trudno się wypowiadać, ponieważ jeszcze nie powstał.
Kiedy możemy się spodziewać wcielenia nowych ustaleń w życie?
Nie wiadomo. Kwestia przyjęcia samego Projektu Rozporządzenia Rady Europy w sprawie utworzenia jednolitego patentu UE i wszelkich związanych z nim rozporządzeń w sprawie tłumaczeń i sądów nie jest jeszcze zdecydowana.
Podziękowania dla Rzecznika Katarzyny Karcz za owocną współpracę.
Katarzyna Karcz, Rzecznik Patentowy
Dyrektor Generalny
ul. Nowoursynowska 162J, 02-776 Warszawa
Tel. 22 546 91 18 Fax 22 644 96 00 / 22 644 44 02
e-mail: katarzyna.karcz@patpol.com.pl
Informacje o firmie także na portalu biotechnologia.pl dostępne tutaj
red. Blanka Majda
KOMENTARZE