Dyrektywa 98/44 weszła w życie w lipcu 2000 r. po dziesięciu latach dyskusji między instytucjami UE. W 2002 r. Komisja powierzyła grupie ekspertów wyjaśnienie dwóch zagadnień w ramach dyrektywy: w jakim zakresie patenty mogą dotyczyć sekwencji lub częściowych sekwencji genów wyizolowanych z ludzkiego ciała oraz możliwości patentowania ludzkich komórek macierzystych i linii komórek otrzymywanych z nich. Spodziewano się, że w swoim drugim raporcie na temat dyrektywy, opublikowanym 14 lipca, Komisja zaproponuje nowe wytyczne. Jednak autorzy raportu stwierdzili, że w odniesieniu do sekwencji DNA "Komisja będzie kontynuowała sprawdzanie, czy są jakieś ekonomiczne skutki możliwych rozbieżności w prawodawstwie poszczególnych Państw Członkowskich". W sprawie komórek macierzystych Komisja wprowadza rozróżnienie między totipotencjalnymi komórkami macierzystymi, które mogą rozwinąć się w organizm ludzki, a pluripotencjalnymi komórkami macierzystymi, które nie mają tej zdolności. "W świetle analizy Komisji wydaje się, że nie powinna istnieć możliwość patentowania totipotencjalnych komórek macierzystych z uwagi na zagrożenie godności ludzkiej. Nie ma bezpośredniej odpowiedzi na pytanie o możliwość patentowania pluripotencjalnych embrionalnych komórek macierzystych, i na tym etapie wyciąganie definitywnych wniosków wydaje się przedwczesne. Komisja będzie kontynuowała monitorowanie postępów w tej dziedzinie", stwierdzono w raporcie. Państwa Członkowskie UE mają obecnie różne uregulowania prawne dotyczące patentowania sekwencji ludzkich genów. Francja całkowicie zabroniła patentowania sekwencji ludzkich genów, natomiast Niemcy ograniczyły zakres ochrony patentowej sekwencji ludzkich genów do konkretnego zastosowania przedstawionego w zgłoszeniu patentowym. Inne kraje zapewniają bezwzględną ochronę sekwencji ludzkich genów tam, gdzie istnieje możliwość wykorzystania takiej sekwencji do różnych celów w przyszłości. EuropaBio jest rozczarowana, że Komisja nie zajęła bardziej zdecydowanego stanowiska w sprawie niejednolitego wdrażania dyrektywy. - Głównym celem wprowadzenia dyrektywy w 1988 i w 1995 r. było zharmonizowanie prawa patentowego Państw Członkowskich UE w dziedzinie wynalazków biotechnologicznych i wyjaśnienie niektórych aspektów w tym względzie w celu wsparcia rynków wewnętrznych- powiedział Bo Hammer Jensen, przewodniczący grupy roboczej ds. własności intelektualnej EuropaBio. - Musimy stwierdzić, że faktycznym rezultatem jest większy niż kiedykolwiek brak harmonii, i istnieje możliwość, że cztery pozostałe kraje [Włochy, Luksemburg, Litwa i Łotwa mają jeszcze wdrożyć dyrektywę] wdrożą dyrektywę w sposób, który jeszcze nie jest znany - Prawa patentowe są niezwykle ważne w przemyśle biotechnologicznym, zwłaszcza dla MŚP, które często mają tylko te prawa jako swoje najważniejsze aktywa - kontynuował Hammer Jensen. Rozbieżności w sposobie wdrożenia dyrektywy przez niektóre Państwa Członkowskie i niepewność co do tego, jak sądy państwowe w tych krajach będą interpretować patent przedsiębiorstwa, mogą zniechęcić do inwestowania w przekształcanie obiecujących badań naukowych w produkty komercyjne. EuropaBio uważa, że badania nad embrionalnymi komórkami macierzystymi powinny być dopuszczalne, aby mogła rozwijać się wiedza z zakresu biomedycyny i jej stosowanie w opiece zdrowotnej.
Sprawozdanie Komisji na temat dyrektywy dostępne jest w dziale Opinie.Źródło: CORDIS
KOMENTARZE