Pomimo nieustającego postępu medycyny nie udało się do tej pory w pełni poznać mechanizmów towarzyszących patogenezie preeklampsji. Jej kwestię rozwiązuje w pełni jedynie poród, w którym to następuje oddzielenie łożyska. Dlatego też pozostaje ono uznawane za główne źródło patologicznych procesów towarzyszących preeklampsji.

Na początek kilka podstawowych faktów:

• Blisko 10% ciąż na całym świecie ulega komplikacjom wynikającym z podwyższenia ciśnienia u kobiet ciężarnych
• Stanowią one drugi powód śmiertelności ciężarnych, a także poronień
• Sama preeklampsja dotyczy od 2 do 8 % ciąż i jest powodem od 40 do 60% wszystkich zgonów wśród ciężarnych kobiet
• Podwyższone ciśnienie i białkomocz to jej podstawowe objawy, które z czasem prowadzą do wystąpienia drgawek (tak zwana eklampsja)
• W wyniku preeklampsji umiera blisko 70 tysięcy kobiet i 500 tysięcy noworodków na świecie rocznie
• Blisko 15% ciąż wcześniaczych jest wynikiem rozwijania się procesów związanych z preeklampsją- stanowią one również główny powód dla którego lekarze decydują się na wcześniejsze rozwiązanie ciąży

Preeklampsja zazwyczaj zaczyna się w drugiej połowie ciąży, pod koniec drugiego, bądź na początku trzeciego trymestru- może wystąpić od 20 tygodnia trwania ciąży i trwać nawet do sześciu tygodni po porodzie. Od czasu w którym pojawią się pierwsze jej objawy zależy również ostrość przebiegu choroby- po 36 tygodniu zwykle przybiera już dość łagodne formy, podczas gdy wcześniejszy początek świadczy o jej ostrzejszym przebiegu.

Podstawowe parametry świadczące o  preeklampsji to:

 -proteinuria (zawartość białka w ilości ponad 0,3 g w moczu zbieranym przez 24 godziny)

-podwyższone ciśnienie (ciśnienie o wartości ponad 140/90 mmHg stwierdzone w dwóch niezależnych pomiarach występujących z minimum szcześciogodzinną przerwą)

Towarzyszą im również:

• opuchlizna
• bóle głowy
• zaburzenia widzenia
• nudności

Jest wiele czynników ryzyka, które znacznie podnoszą prawdopodobieństwo wystąpienia preeklampsji. Mówimy tutaj o:

• Ciążach mnogich
• Nietypowym wieku matki (zarówno ciąże późne po 40 roku życia, jak i wczesne w wieku nastoletnim)
• Stanie przyszłej matki-do preeklampsji predestynuje otyłość, jak i występowanie innych chorób, takich jak zaburzenia funkcjonowania nerek, nadciśnienie, cukrzyca (zwłaszcza jej insulinozależna forma), czy reumatoidalne zapalenie stawów

• Historii rodzinnej tego schorzenia-udowodniono bowiem, że kobiety, których matki chorowały mają trzykrotnie zwiększone ryzyko zapadnięcia na preeklampsję, podobnie w przypadku, gdy chorowała siostra ciężarnej. Jeśli są bliźniaczkami jednojajowymi to w 25% przypadków siostra chorej  również będzie miała komplikacje w czasie ciąży. Wpływ przyszłego ojca także jest nie bez znaczenia- jeśli wcześniej przyczynił się on do ciąży przebiegającej z preeklampsją to jego kolejna partnerka będzie blisko dwukrotnie bardziej narażona na wystąpienie tego problemu.

To co najważniejsze dla kobiet ciężarnych to świadomość istnienia takie problemu jak preeklampsja. Znajomość podstawowych objawów, jak i czynników ryzyka jego wystąpienia znacznie zwiększają prawdopodobieństwo wcześniejszej diagnozy. Przede wszystkim należy być uważnym i nie lekceważyć żadnych problemów zdrowotnych występujących w czasie ciąży. Nierozpoznana, zatem nieleczona preeklampsja może być przyczyną rozwinięcia się stanu eklampsji, który charakteryzuje się występowaniem napadów drgawkowych. Mają one ostry przebieg, towarzyszy im utrata przytomności, ponadto po takim napadzie ciężarne kobiety często zapadają w śpiączkę. Nawet co dziesiąty przypadek eklampsji może skończyć się śmiercią matki. O ogromnej skali tego zjawiska świadczą statystyki- na całym świecie wyniku powikłań preeklampsji kobieta umiera zaledwie co dwanaście minut.

Natalia Martuzalska