Naukowcy w latach 70. ukończyli Wydział Fizyki na Uniwersytecie Warszawskim. Prof. Minor ukończył studia w 1969 roku, Otwinowski w roku 1979. Na UW pracowali naukowo, ale nie prowadzili wspólnych badań. W latach 80. wyjechali z Polski - Otwinowski w 1979 roku, Minor sześć lat później - i rozpoczęli pracę na uczelniach w Stanach Zjednoczonych. Obecnie Minor jest profesorem Wydziału Fizjologii Molekularnej i Biofizyki na University of Virginia w Charlottesville. Prof. Otwinowski kieruje zaś zespołem badawczym w uniwersyteckim Southwestern Medical Center w Dallas. Rentgenowską krystalografią białek obaj badacze zainteresowali się dopiero w Stanach Zjednoczonych. W 1993 roku połączyli siły i wspólnie rozpoczęli pracę nad własnym oprogramowaniem służącym do ustalania struktur białkowych. Technika krystalografii rentgenowskiej jest obecnie najlepszym ze stosowanych sposobów uzyskania struktury białka. Opiera się na zjawisku rozpraszania wiązki promieni rentgenowskich na krysztale białka, które umożliwia ustalenie przestrzennego położenia większości atomów w cząsteczce białkowej. Jednym z kluczowych etapów tego procesu jest zredukowanie ogromnej ilości uzyskiwanych danych - milionów plamek dyfrakcyjnych pozostawianych na filmie rentgenowskim przez rozproszone promienie. Jak tłumaczy prof. Minor, tego etapu nie da się ominąć - jest niezbędny do ustalenia pełnego obrazu struktury białkowej. Właśnie na tej fazie skoncentrowali się polscy badacze. Wieloletnia współpraca zaowocowała stworzeniem programu komputerowego, który pozwolił na znaczne uproszczenie i skrócenie fazy redukowania danych dyfrakcyjnych, a tym samym - całego procesu wyznaczania struktury białka. "Kiedyś ten etap badań zajmował naukowcom miesiące, a nawet lata, obecnie, dzięki programowi, trwa to zaledwie 10 minut" - podkreśla Minor. Efektywność i wiarygodność metody doceniono na całym świecie. Mimo że na rynku istnieją jeszcze dwa podobne programy, laboratoria badawcze najchętniej sięgają właśnie po program Minora i Otwinowskiego. W latach 2004-05 został on zastosowany w 78 proc. badań ustalających struktury białek na bazie ich kryształów. Minor i Otwinowski opisali swoją metodę w publikacji z 1997 roku "Processing of X-ray Diffraction Data Collected in Oscillation Mode". Wszystkie laboratoria zajmujące się krystalografią białek - a jest ich obecnie na całym świecie ponad 1,2 tys. - zazwyczaj przy publikowaniu wyników swych badań cytują tę pracę. Magazyn naukowy "The Scientist" sporządził ostatnio "ranking" najczęściej cytowanych publikacji naukowych ostatniej dekady. Praca Minora i Otwinowskiego znalazła się w nim na drugim miejscu - liczba jej cytowań przekroczyła bowiem już 11,5 tysięcy! Za terminem "ustalanie struktury białkowej" kryje się jednak znacznie więcej - dodaje prof. Minor. "Bez tego procesu rozwój współczesnej medycyny byłby niemożliwy. Poznanie struktur białkowych jest niezbędne dla wytwarzania inteligentnych leków, również tych zwalczających nowotwory" - wyjaśnia. Mimo wielkiego sukcesu, polscy badacze nie spoczęli na laurach. Obecnie opracowują nowy kompleksowy program rozwiązywania struktury białkowej.

Źródło: PAP