W przypadku tradycyjnego biznesu planowanie strategiczne jest praktyką powszechną, a jednocześnie łatwiejszą. Dzieje się tak, ponieważ konwencjonalne produkty bądź usługi zdecydowanie prościej jest poddać przewidywaniu i planowaniu niż pracę w laboratorium badawczym. Pracownicy w placówkach typowo badawczych skupieni są przede wszystkim, co zrozumiałe, na kwestiach naukowych. Sprawia to, że zwykle pomija się planowanie strategiczne w ogóle działalności. Tym niemniej w firmach biotechnologicznych typu start‑up coraz częściej ich szefowie nie wyobrażają sobie efektywnego funkcjonowania bez porządnego planu strategicznego. Jak zatem zabrać się do planowania i jakie płyną z tego korzyści?

Niewątpliwie planowanie strategiczne może być z powodzeniem stosowane w miejscach, gdzie działalność opiera się przede wszystkim na badaniach naukowych. Wynika to z natury tegoż planowania. Jego efektywność wymaga bowiem w uproszczeniu współistnienia trzech rodzajów pracy: analizy, innowacji i przemyślanego działania. Analizy służą do oszacowania mocnych stron organizacji, słabych stron, szans oraz zagrożeń – jest to tzw. analiza SWOT (ang. strenghts, weaknesses, opportunities, threats). Drugi obszar, czyli innowacja, to kluczowy aspekt wizji i misji działalności. Wreszcie przemyślane operacje wypełniają przestrzeń pomiędzy tym, co wynika z analizy SWOT a tym, co stanowi innowacyjność i misję.

Specyfika planowania strategicznego opiera się o trzy zasadnicze jego filary. Są to: analizy (ang. analysis), wizja (ang. vision) oraz inicjatywy (ang. initiatives). Właśnie te trzy elementy stanowią składowe planu strategicznego. W pierwszej kolejności należy dokonać analizy, która przedstawia fakty (na podstawie konkretnych danych) odnośnie funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przypadku organizacji naukowych powinna ona zawierać dane na temat postępu rozwoju danej koncepcji badawczej, rotacji pracowników, przepływu środków finansowych i informacji pomiędzy poszczególnymi szczeblami wewnątrz organizacji.

Drugi element składowy planu strategicznego to wizja. Jest nią właściwie odpowiedź na pytanie: „co chcemy osiągnąć?”. W tej części należy najpierw określić odważny, śmiały cel, który realnie można by zrealizować w przeciągu 3 do 5 lat. Na tym etapie konieczne jest zdefiniowanie także misji, podstawowych zasad, jakimi kieruje się organizacja w swojej działalności i celów krótkoterminowych, tzn. wymiernych środków, jakie można osiągnąć w okresie czasu od pół roku do roku. Jest to etap niezmiernie istotny dla współgrania indywidualnych wysiłków pracowników z ogólnie ujętą działalnością organizacji.

Końcowym etapem planowania strategicznego jest zdefiniowanie konkretnych działań na 3 do 12 miesięcy, które mają na celu przybliżenie analizy sytuacji do założonej wizji działalności. W tym etapie należy sprecyzować rolę wszystkich członków zespołów, zależności pomiędzy nimi, przydzielić odpowiedzialności, sposoby współpracy i komunikacji. Specjaliści podkreślają, że efektywny plan strategiczny nie może zawierać jedynie planów dla przedsiębiorstwa jako całości – konieczne jest, by każdy pracownik brał udział w planowaniu i odpowiadał za realizację założeń.

Gotowy plan strategiczny pozostaje wprowadzić w życie organizacji. Powinien on być dokumentem regularnie aktualizowanym i dostosowywanym do postępu zmian. Co najważniejsze, plan strategiczny nie musi obejmować kwestii całej organizacji – może spełniać świetnie swoje funkcje także w mniejszych zespołach, przy realizacji konkretnych projektów. Specjaliści podkreślają, że planowanie strategiczne jest narzędziem, które znakomicie stymuluje indywidualny wkład i wysiłki w dążeniu do osiągnięcia wspólnego celu zespołu.

Przeczytaj również:

Inwestycje i BioBiznes - w poszukiwaniu kapitału.

Alternatywne Środki finansowania - filantropijne darowizny

red. Ewa Sankowska
portal Biotechnologia.pl

na podstawie: W. Ronco, Increasing science strateginc planning success, Genetic Engineering & Biotechnology News