Karbapenemy - grupa antybiotyków β-laktamowych - to tak zwane leki ostatniej szansy w leczeniu wielolekoopornych infekcji bakteriami Gram-ujemnymi, w szczególności z grupy Enterobacteriaceae. Gdy te zawodzą, ostatnim kołem ratunkowym jest jeszcze kolistyna – antybiotyk z grupy polimyksyn.
Pod koniec sierpnia br. opublikowano opis pierwszego przypadku bakterii opornej zarówno na karbapenemy, jak i kolistynę, wyizolowanej na terenie USA w New Jersey – szczepu Escherichia coli nazwanego roboczo MCR1_NJ.
Szczep został pierwotnie wyizolowany w sierpniu 2014 r., kiedy to powodował infekcję dróg moczowych u 76-letniego mężczyzny, jako powikłanie po radioterapii raka prostaty. Oprócz E. coli, w drogach moczowych pacjenta zidentyfikowano także bakterie Pseudomonas aeruginosa, Citrobacter koseri i Klebsiella pneumoniae. Wykonany antybiogram ujawnił oporność E. coli zarówno na karbapenemy, jak i kolistynę. Szczęśliwie, badany szczep wykazywał wrażliwośc na amikacynę, aztreonam, getnamycynę, nitrofuratoinę, tygecyklinę i trimetoprim-sulfametoksazol. W połączeniu z wynikiem wrażliwości pozostałych izolowanych szczepów, do leczenia włączono trimetoprim-sulfametoksazol, z pozytywnym skutkiem dla pacjenta.
Jednoczesne wystąpienie oporności na karbapenemy i kolistynę wywołało jednak alarm. Genom feralnego szczepu poddano sekwencjonowaniu, które ujawniło obecność dwóch genów: blaNDM-5 warunkującego oporność na karbapenemy oraz mcr-1 warunkującego oporność na kolistynę. Każdy z genów znajdował się na osobnym plazmidzie mogącym ulegać transmisji między szczepami. Zidentyfikowane plazmidy wykazują niemal całkowitą zgodność sekwencji z opisanymi wcześniej plazmidami obecnymi u K. pneumoniae w szpitalach w Chinach.
Opisany szczep poddano typowaniu MLST i wykazano jego przynależność do wariantu ST405 – rozprzestrzenionej na całym świecie linii patogennych pałeczek pozajelitowych z gatunku E. coli, związanej z ogólnoświatowym rozprzestrzenianiem się oporności na antybiotyki β-laktamowe o szerokim spektrum. Można powiedzieć, że wspomniany pacjent miał duże szczęście – w wariancie tym identyfikuje się bowiem oporność na antybiotyki, które w opisanym przypadku okazały się być skuteczne.
Fakt, iż opisany dopiero teraz szczep MCR1_NJ wyizolowano jeszcze w 2014 r. pokazuje, że badany profil oporności mógł być obecny na terenie USA wcześniej niż myślano. W skali globalnej, obecność kodowanego na plazmidzie genu mcr-1 zidentyfikowano po raz pierwszy w Chinach w 2015 r. Od tego czasu, gen mcr-1 identyfikowano także w próbkach izolowanych od zwierząt i z żywności, a jednoczesna obecność tego genu i karbapenemaz u Enterobacteriaceae została opisana także w Chinach, Wenezueli i Niemczech.
Ograniczenie rozprzestrzeniania opisanego fenotypu jest teraz priorytetem w ogólnoświatowej profilaktyce antybiotykooporności. W przeciwnym razie czeka nas epidemia patogenów pan-opornych, to jest opornych na wszystkie dostępne antybiotyki.
KOMENTARZE