Styczeń        

Janusz Pilitowski, dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej w Ministerstwie Gospodarki deklarował, że 1 stycznia 2013 roku wejdzie w życie ustawa o odnawialnych źródłach energii. Po raz kolejny termin ten został anulowany (pierwotny termin minął  5 grudnia 2010 r.). Nadal brak jest skutecznej krajowej strategii rozwoju energetyki, w tym także energetyki odnawialnej, mimo stwierdzonego odpowiedniego  potencjału finansowego i technicznego odnawialnych źródeł energii. Brak stabilnych i przewidywalnych przepisów zniechęca do inwestowania w branżę OZE, ponieważ trudno przewidzieć system w jakim nowe moce wytwórcze będą funkcjonować.  Ponadto, za zwłokę we wprowadzaniu nowej ustawy OZE, zgodnej z unijną dyrektywą o odnawialnych źródłach energii 2009/28/WE, grozi Polsce kara – nawet 133 tys. euro dziennie.

W dniach 30-31 stycznia na Politechnice Białostockiej miała miejsce międzynarodowa konferencja: "Energia odnawialna szansą rozwoju województwa podlaskiego". W czasie debaty były minister ochrony środowiska Maciej Nowicki, który zwrócił uwagę, że  60 miliardów złotych przeznaczonych na budowę elektrowni jądrowej w Polsce,  rozsądniej jest zainwestować w odnawialne źródła, które pozwolą pozyskać tanią, zieloną energię i dodatkowo zwiększą możliwość rozwoju regionów. Lutz Ribbe z niemieckiej fundacji EuroNatur  zaznaczył, że w Bawarii rozwój odnawialnych źródeł energii był właśnie odpowiedzią na społeczny protest przeciw energetyce jądrowej. W Bawarii kluczowe były inwestycje lokalnych społeczności i przedsiębiorców w niewielkie instalacje pozyskujące odnawialne źródła energii. Podkreślono, że tak zainwestowane fundusze  przynoszą korzyści dla regionów a nie dla wielkich koncernów energetycznych.

Luty

20 lutego w Ministerstwie Gospodarki odbyła się konferencja „Energia odnawialna – szansą dla gmin”. Debatowano na temat prac legislacyjnych nad ustawą o odnawialnych źródłach energii. Wicepremier Piechociński zapewnił, że nowe przepisy pozwolą w sposób efektywny wspierać  producentów zielonej energii. Podkreślono, że będą  promowane wszystkie technologie pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł, a system wsparcia ma zachęcić do inwestowania w nowe moce wytwórcze, które pozwolą na pozyskanie energii  z lokalnych i dostępnych źródeł. Piechociński zwrócił uwagę, że rozwój OZE stanowi szansę dla samorządów terytorialnych w  kontekście zwiększenia atrakcyjności i konkurencyjności regionów. Przede wszystkim chodzi tu o obszary wiejskie, gdzie wdrażanie technologii OZE pozwoli na zwiększenie nowych miejsc pracy a także wzrost  bezpieczeństwa energetycznego regionu. 

28 lutego miała miejsce konferencja „Odnawialne źródła energii w Polsce. Bezpieczeństwo – Ekonomia – Technologia – Społeczeństwo” zorganizowana przez Ośrodek Analiz Politologicznych UW oraz Instytut Nauk Politycznych UW. Celem konferencji była interdyscyplinarna analiza zagadnień związanych z OZE w Polsce z perspektywy bezpieczeństwa, ekonomii, technologii i społeczeństwa. Obecny na konferencji  Minister Gawłowski podkreślał zalety energetyki rozproszonej, która może przynieść profity szerokiemu gronu  odbiorców indywidualnych. Dr Księżopolski zwrócił uwagę na to, że obecny potencjał technologiczny odnawialnych źródeł energii w Polsce jest mało wykorzystany, a  pieniądze zainwestowane w odnawialne źródła energii są swojego rodzaju lokatą na przyszłość. Dr Księżopolski podkreślił ponadto, że kwestie dotyczące OZE powinny być omawiane w kontekście całego społeczeństwa a nie w gronie wąskich grup interesów. Dr Pietruszko zwrócił uwagę na wadliwość funkcjonowania w Polsce  systemu „zielonych certyfikatów” przybliżając mechanizm wsparcia feed in tariff z powodzeniem wspierający rozwój OZE w większości państw  Europy. Zdaniem wielu prelegentów to właśnie mikro instalacje OZE powinny być objęte systemem wsparcia finansowego. Za barierę we wdrażaniu OZE wykazano brak stałości cen za energię i zwrócono uwagę na konieczność zdefiniowania odpowiednich uregulowań w tym zakresie.Na konferencji przedstawiono także wyniki badań Homo Homini dotyczące percepcji energetyki odnawialnej w Polsce, w której respondenci uznali stabilność cen (31%), bezpieczeństwo dostaw (28%), wykorzystanie  energii odnawialnej (17%) i efektywność energetyczną (9%) za priorytety polityki energetycznej Polski. Wynik przeprowadzonych badań wskazują, że kwestie ekonomiczne mają kluczowe znaczenie w kształtowaniu postaw Polaków dotyczących energii.

Marzec

Podczas konferencji Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej „Fotowoltaika i kolektory słoneczne w małych i mikroinstalacjach w Polsce i w Niemczech” zorganizowanej 19 marca Janusz Pilitowski, dyrektor Departamentu Energii Odnawialnej w resorcie gospodarki, poinformował o modyfikacjach projektu ustawy o OZE w zakresie wsparcia finansowego pozyskiwania energii z systemów fotowoltaicznych. Zapowiedziano ograniczenie dopłat do systemów fotowoltaicznych o maksymalnej mocy  powyżej 10 MW, co w praktyce oznacza brak wsparcia finansowego dla większych farm fotowoltaicznych na rzecz  mikro- i małych instalacji. Najnowsze zmiany wydłużają finansowe wsparcie dla mikro- i małych instalacji fotowoltaicznych do 2035 roku – podobnie jak w przypadku elektrowni korzystających z „zielonych certyfikatów”. Ponadto właścicielom mikro- i małych systemów fotowoltaicznych zagwarantowano stałe taryfy przez kolejne 15 lat. Zapowiedziano także wprowadzenie ograniczeń ilościowych - gdy łączna wartość zainstalowanych w Polsce systemów fotowoltaicznych przekroczy 500 MW, współczynniki korekcyjne dla PV zostaną automatycznie zredukowane do poziomu 75%, a po przekroczeniu mocy 800 MW - do poziomu 50%. Ograniczenia te nie będą obejmować mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy do 40 kW. Zapowiedziano także weryfikacje wysokości dopłat do fotowoltaiki co pół roku - w terminach do 30 marca i do 30 września.

Premier Donald Tusk zapewnił, że priorytetem rządu w kontekście OZE jest finansowe  wsparcie technologii, które nie spowodują znacznego wzrostu cen za energię dla odbiorców.  Szef rządu zwrócił uwagę na  współspalanie – jako najtańszy ale niestety nie najlepszy sposób zwiększania udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł. Dotowanie współspalania spowodowało, jak zauważył Tusk, paranoje w postaci importu na ten cel skorup kokosowych i drewna z odległych krajów a także zwiększoną wycinkę w polskich lasach.  Nowy system wsparcia OZE ma zapobiec tego typu nonsensom.

Kwiecień

W dniach 16-17 kwietnia na Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie odbyła się trzecia edycja festiwalu naukowego „OZE Day Dzień Odnawialnych Źródeł Energii”. Wydarzenie stanowiło połączenie targów wystawowych i konferencji poświęconych odnawialnym źródłom energii. Celem festiwalu była popularyzacja i promocja OZE i zrównoważonego rozwoju oraz budowanie świadomości społecznej w zakresie wykorzystywania alternatywnych źródeł energii. Zorganizowane targi umożliwiły m.in. studentom i absolwentom zapoznanie się z rynkiem pracy w obszarze OZE.
W czasie trwania konferencji odbyły się warsztaty tematyczne, których tematem głównym była energia słoneczna. Uczestniczy wydarzenia mieli także możliwość wzięcia udział w warsztatach w Laboratorium Edukacyjno-Badawczym Odnawialnych Źródeł i Poszanowania Energii AGH w Miękini.

Maj

Wobec obniżenia cen zielonych certyfikatów, a tym samym spadku opłacalności pozyskiwania  energii z odnawialnych źródeł Ministerstwo Gospodarki zaproponowało nowe rozwiązania.  Pierwsze z nich polegać ma na zwiększeniu obowiązku udziału odnawialnych źródeł  w ogólnym bilansie energetycznym dodatkowo o 1% w skali roku w stosunku do wartości zapisanych w obecnie obowiązującym rozporządzeniu ministerstwa. Udział OZE ma osiągnąć 14% zamiast 13% w 2014, do 15% z planowanych 14% w 2015. Nowe rozwiązanie ma doprowadzić  do równowagi na rynku zielonych certyfikatów i wzrostu popytu na świadectwa pochodzenia. To rozwiązanie może spowodować skutek negatywny w postaci wzrostu cen za energię. Drugie rozwiązanie dotyczy ograniczenia  wydawania świadectw pochodzenia z technologii współspalania w nowych jednostkach. A dla starszych jednostek wytwórczych przewidziane jest zachowanie potencjału produkcji bez możliwości uzyskania dodatkowych świadectw pochodzenia. Dla zamortyzowanych hydroelektrowni o mocy przekraczającej 300 kW zapowiedziano likwidację dopłat. Możliwe są  także ograniczenia finansowego wsparcia lądowej energetyki wiatrowej.

Po kilkukrotnych upomnieniach dotyczących braku wdrożenia unijnej dyrektywy o OZE w prawie krajowym Komisja Europejska pozwała Polskę do unijnego Trybunału Sprawiedliwości.

Czerwiec

Bank Ochrony Środowiska i Pracodawcy RP zaprezentowali nowy program: „SAMOspłacający się dom”. Celem projektu jest budowa, finansowanie i wyposażenie w ciągu 5 lat 100.000 domów jednorodzinnych w najnowsze rozwiązania pozwalające na pozyskiwanie energii na potrzeby gospodarstwa domowego, a nawet sprzedaż nadwyżek energii elektrycznej do sieci. Program „SAMOspłacający się dom” będzie spełniać dwie funkcje – pierwsza z nich to zapewnienie lokali mieszkalnych – druga -  spełnienie zobowiązań wobec Unii Europejskiej odnośnie zwiększenia udziału odnawialnych źródeł w pozyskiwaniu energii. Program będzie zgodny z najnowszymi trendami w branży energetyki odnawialnej ponieważ opiera się o małe i mikroinstalacje OZE. Budynki w ramach programu będą wyposażone w kolektory słoneczne do podgrzewania wody, pompy ciepła oraz energooszczędne urządzenia AGD.  Zastosowane rozwiązania pozwolą na znaczne obniżenia kosztów użytkowania domu a sprzedaż nadwyżek energii pozwoli na szybszą spłatę kredytu hipotecznego. Korzyści z instalacji mikro-elektrowni oraz innych eko-technologii zdaniem ekspertów można oszacować na ok. 3500 zł miesięcznie. Program zostanie rozpoczęty w momencie wejścia w życie ustawy o odnawialnych źródłach energii. Warunkiem koniecznym do spełnienia, aby zostać właścicielem domu, jest posiadanie niezacienionej działki (ze względu na konieczność  instalacji paneli fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych), której powierzchnia wynosi co najmniej 1000m².

Lipiec

Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO)  na zlecenie  Związku Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej (ZP FEO) opracował mapę drogową dla energetyki prosumenckiej - „Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do roku 2020”.  Rynek mikroinstalacji OZE w Polsce wynosi obecnie około 4,5 mld złotych, a do 2020 r. może wzrosnąć nawet sześciokrotnie. Prosument to aktywny podmiot pozyskujący energię z mikroelektrowni na własny użytek i który ma możliwość sprzedaży nadwyżek energii do sieci. Według raportu przygotowanego przez TNS OBOP już niemalże co drugi Polak chce zainstalować mikroelektrownie OZE w swoim domu. Liczba prosumentów  w 2020 roku może wynosić już nawet 2,5 mln, a to oznacza 54 tys. nowych miejsc pracy.

Urząd Regulacji Energetyki opublikował raport, z którego wynika, że w stosunku do roku poprzedniego znacznie spadł w Polsce udział energii pozyskanej z odnawialnych źródeł. W Polsce największa ilość energii pochodzi z tzw. współspalania czyli łącznego spalania biomasy i węgla w kotłach węglowych. W 2012 roku z współspalania pochodziło 5,7 TWh energii, w tym roku do lipca jedynie 0,2 TWh. Taki spadek jest związany ze spadkiem o 40 % cen zielonych certyfikatów, czyniąc współspalanie znacznie mniej opłacalnym w oczach producentów energii.

Od 1 lipca ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych obniżyły się średnio o około 4%.    Jednak cenę za prąd  za 5 - 10 lat już przewidzieć trudno, zależy ona od wielu czynników – ceny emisji CO₂, ceny węgla, cen energii na rynku itd.  Tymczasem zdaniem Krzysztofa Żmijewskiego z Politechniki Warszawskiej już w 2016 roku braknie w Polsce mocy wytwórczych. Nie chodzi tu o brak energii tylko o niewydolność mocy wytwórczych w okresach największego zużycia energii – godziny szczytu. 

Politechnika Lubelska i Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Lublinie rozpoczynają realizację projektu częściowego zasilania miejskich autobusów energią elektryczna pochodzącą z energii słonecznej. Obliczono, że autobus miejski w Lublinie w ciągu dnia pokonuje odległość ok. 200 km zużywając przy tym ok. 200 kWh energii, która pochodzi ze spalania ok. 77 litrów paliwa. Naukowcy oszacowali, że ok. 25 kWh zużywają układy i urządzenia zamontowane w autobusie – ogrzewanie, oświetlenie, klimatyzacja, kasowniki, biletomaty, wyświetlacze, mikrofony. Obliczono, że funkcjonowanie tych  układów i urządzeń wymaga zużycia przez autobus dziennie 18 litrów paliwa. Energia pozyskana przez systemy fotowoltaiczne pozwoliłaby na zasilanie tych dodatkowych urządzeń w autobusach miejskich –  uczyni to oszczędności w eksploatacji rzędu 8 tys. zł rocznie w przeliczeniu na jeden pojazd.     

Sierpień

Wiceminister Piechociński zapowiedział, że według nowej koncepcji wsparcie dla odnawialnych źródeł energii będzie głównie koncentrować się na wstępnym etapie inwestycji, natomiast kwestie sprzedaży energii mają być już „maksymalnie rynkowe”. Chodzi o wsparcie producentów pozyskujących energię z odnawialnych źródeł na etapie zakupu, czy instalowania technologii a ograniczenie dopłat na etapie sprzedaży energii do sieci.

Wrzesień

Ministerstwo Gospodarki zapowiedziało zmiany w sposobie dotowania odnawialnych źródeł energii. Zaproponowano rezygnację z systemu „zielonych certyfikatów” na rzecz wprowadzenia  stałej ceny za prąd nawet na okres 15 lat dla producentów energii z OZE. Obecnie funkcjonujący system wsparcia, obejmujący zielone certyfikaty, zakłada wydatki z budżetu państwa  na wsparcie energetyki odnawialnej rzędu 9 mld złotych w ciągu 7 lat. Nowe regulacje mają zapewnić wsparcie inwestorów jednak wydatki z budżetu państwa będą mniejsze o połowę.

11 września dokonano nowelizacji ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, czyli przyjęto tzw. mały trójpak energetyczny, który w większym zakresie promuje wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych oraz wprowadza regulacje dot. wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i gazu ziemnego. Ustawa zawiera przepisy regulujące wytwarzanie energii elektrycznej w mikroinstalacjach, czyli urządzeniach o mocy poniżej 40 kW. Właściciele mikroinstalacji  pozyskujących energię z OZE na użytek własny z możliwością sprzedaży nadwyżek do sieci będą zwolnieni z obowiązku  zgłaszania takiej produkcji jako działalności gospodarczej. Nadwyżki energii pozyskanej w gospodarstwach domowych  będą skupowana po cenie równej 80 proc. średnich cen sprzedaży prądu w poprzednim roku.  Nowelizacja określa zasady ustalania krajowego planu działania w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz monitorowania rynku energii elektrycznej, ciepła lub chłodu z odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego, a także rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie.

Październik

W Jabłonnie koło Warszawy powstaje najnowocześniejsze w Polsce i jedno z najnowocześniejszych w Europie Centrum Badawcze PAN „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne”. Priorytetem badawczym ośrodka będzie planowanie rozwiązań dla gospodarstw i gmin, które zapewnią ich samowystarczalność energetyczną a także działania promocyjne i informacyjne z tym związane. Planowane są badania nad integracją technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii (tworzeniem układów hybrydowych) w skali gospodarstwa domowego, osiedla czy na potrzeby jednostek użyteczności publicznej. Prowadzone będą także prace nad nowymi metodami pozyskiwania i konwersji energii elektrycznej i cieplnej. Centrum badawcze zostanie zintegrowane z  parkiem technologicznym, wystawą demonstracyjną i inkubatorem przedsiębiorczości, który ułatwi  współpracę naukowców z przemysłem.  W przyszłości w Jabłonnie ma powstać także całe osiedle demonstracyjne dla inteligentnych technologii OZE.  Centrum ma zostać oddane w grudniu 2014 roku. Testy sprzętów i wyposażenia zaplanowano na pierwszy kwartał 2015 roku.

Listopad

W dniach 11-22 listopada w Warszawie odbyło się najważniejsze globalne forum poświęcone światowej polityce klimatycznej COP-19. Szczyt klimatyczny zakończył się skromnym porozumieniem, który przewiduje dalsze rozmowy i negocjacje przed szczytem w Paryżu w 2015 roku.  Główne cele forum: negocjacja zobowiązań redukcji emisji CO₂ w 2014 roku i ustalenie źródeł finansowania pomocy dla krajów rozwijających się na ochronę klimatu - niestety nie zostały osiągnięte.  

27 listopada odbyła się w ministerstwie gospodarki konferencja „Rozwój odnawialnych źródeł energii szansą dla Polski”. Wicepremier Piechociński zapewnił o istotności i ważności uwzględnienia rozwoju sektora OZE w „Polityce Energetycznej Polski do 2050 roku”. Ogłosił także, że trwają międzyresortowe i społeczne konsultacje projektu ustawy OZE.

Grudzień

W SGGW specjaliści z Polski i Niemiec debatowali na temat energetyki prosumenckiej. W Niemczech 10% całego rynku energetycznego stanowią mikro- i małe instalacje. W Polsce udział mikro- i małych instalacji można uznać za marginalny. Eksperci z SGGW podkreślali, że sytuacja ta jest wywołana brakiem odpowiednich instrumentów prawnych wspierających prosumentów. A pozyskiwanie energii przez prosumentów – przeciętnego Kowalskiego -  przynosi dwojakiego rodzaju korzyści – zwiększa bezpieczeństwo energetyczne kraju, a także wspiera demokrację – poprzez narzucanie większej odpowiedzialności obywateli za  budowanie  dobrobytu społecznego. Omówiono także przykłady dobrych praktyk z Niemiec – prosumenckie spółdzielnie energetyczne. Takie spółdzielnie gwarantują, że zyski z pozyskiwania energii pozostają w regionie – wśród lokalnych producentów, rolników
i mieszkańców obszarów wiejskich.

Urząd Regulacji Energetyki, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rolnictwa oraz przedstawiciele branży OZE  zgłosili uwagi do konsultowanego projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zdaniem ekspertów z przepisów nadal wynika, że największe wsparcie finansowe otrzymają wielkie koncerny praktykujące współspalanie. Zwrócono uwagę, że  współspalanie powinno być traktowane jako technologia uzupełniająca.  Ministerstwo Finansów zaproponowało także skrócenie czasu wsparcia producentów energetyki odnawialnej z  15 lat do 10 lat. Resort gospodarki poinformował, że obecnie analizowane są wszelkie, zgłoszone w procesie konsultacji, sugestie.