Mają one cechy komórek macierzystych pochodzących z embrionów - tj. komórek, z których można uzyskać praktycznie każdą tkankę potrzebną do przeszczepu. Nadzorujący badania prof. Mariusz Z. Ratajczak, dyrektor Programu Komórki Macierzystej w Centrum Rakowym podkreśla, że odkrycie to stanowi ważny krok na drodze do regeneracji ludzkich narządów. Według prof. Ratajczaka, podobne komórki (tzw. VSEL, czyli very small embryonic-like) można by znaleźć także w szpiku kostnym innych dorosłych ssaków, w tym człowieka. "Uważamy, że byłoby to dobre alternatywne źródło najwcześniejszych rozwojowo komórek macierzystych, odpowiadających komórkom embrionalnym pozyskiwanym z zarodków. Możemy uniknąć dzięki temu kontrowersyjnego problemu pozyskiwania dla celów badawczych i leczniczych komórek macierzystych z zarodków" - informuje naukowiec. Jak ocenia profesor, odkrycie w szpiku kostnym dorosłych osobników komórek o cechach macierzystych komórek embrionalnych "może stać się przełomem w rozwoju strategii opartych o wykorzystanie komórek macierzystych w medycynie regeneracyjnej". Oznaczałoby to bowiem możliwość regeneracji ludzkich narządów uszkodzonych wskutek urazu czy choroby, np. mięśnia sercowego po zawale albo uszkodzonego rdzenia kręgowego. Komórki te mogłyby także być skuteczne w leczeniu zniszczeń wywołanych przez udar mózgu, chorobę Parkinsona, cukrzycę lub dystrofie mięśniowe (choroby mięśni cechujące się ich stopniowym zanikaniem). Projekt realizowano od trzech lat. Badania stanowiły odpowiedź na trwające od kilku lat gorące dyskusje naukowców na całym świecie, zastanawiających się, czy komórki macierzyste układu krwiotwórczego są plastyczne. "Czy z komórek macierzystych dla układu krwiotwórczego mogą powstawać komórki macierzyste, na przykład mięśnia sercowego lub wątroby? Od początku uważałem, że komórki takie nie są plastyczne ale, że szpik kostny może zawierać również inne niekrwiotwórcze komórki macierzyste. To doprowadziło nas do wyizolowania i oczyszczenia ze szpiku młodych ssaków, myszy, komórek odpowiadających wczesnym komórkom embrionalnym" - tłumaczy prof. Ratajczak. W skład zespołu prowadzącego badania na Uniwersytecie Louisville w Kentucky weszli także: dr Magdalena Kucia, dr Janina Ratajczak, mgr Marcin Wysoczyński i dr Ryan Reca. Współpracowali z nimi ściśle naukowcy prowadzący badania w Polsce: zespół prof. Michała Tendery z Kliniki Kardiologii w Akademii Medycznej w Katowicach, a także prof. Bogusław Machaliński z Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie oraz doc. Marcin Majka i dr Jarosław Baran z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Prof. Ratajczak prowadzi również badania nad rolą komórek macierzystych w powstawaniu nowotworów. "Okazuje się, że te same mechanizmy, które kontrolują udział normalnych komórek macierzystych w procesach regeneracji, mogą - w przypadkach, gdy komórki te ulegną transformacji nowotworowej - brać udział we wzroście i przerzutowaniu komórek złośliwych" - wyjaśnia profesor. Komórki macierzyste to jedyne komórki organizmu, które zachowują "wieczną młodość". Przez całe życie mają zdolność przekształcania się w dojrzałe komórki i tkanki. Największy potencjał rozwojowy mają zarodkowe komórki macierzyste - mogą one dać początek każdemu rodzajowi tkanki w naszym organizmie.

Źródło: PAP