Diagnoza –nowotwór- nie musi jednakże oznaczać śmierci. Nieustający oraz dynamiczny rozwój terapii przeciwnowotworowych, terapii eksperymentalnych oraz nowoczesnych placówek badawczo- diagnostycznych, otwiera furtkę, która stwarza szereg nowych możliwości w walce z chorobą nowotworową.

Aktualne światowe trendy zmierzają do poszukiwania innowacyjnych leków przeciwnowotworowych, działających na zdefiniowany cel molekularny w komórce nowotworowej.

Fazę badań klinicznych nowych leków poprzedzają zawsze rozległe badania laboratoryjne i przedkliniczne, polegające na wstępnej ocenie aktywności danych związków w warunkach in vitro, a następnie na przeprowadzeniu badań in vivo w modelach zwierzęcych pod kątem cech farmakologicznych, farmakokinetycznych czy dostępności biologicznej oraz tolerancji u zwierząt.

Aktualnie, wymogiem Unii Europejskiej jest prowadzenie powyższych badań w laboratoriach o standardzie GLP. W chwili obecnej, w Polsce brak jest certyfikowanych laboratoriów prowadzących badania przesiewowe w dziedzinie onkologii.

W Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej we Wrocławiu powstaje Zintegrowane Laboratorium NeoLek - Doświadczalnej Onkologii i Innowacyjnych Technologii. Laboratorium wywodzi się z założonego w 1969 r. przez prof. Czesława Radzikowskiego Zakładu Immunologii Nowotworów i posiada wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu badań przesiewowych preparatów o potencjalnym działaniu przeciwnowotworowym.

Laboratorium NeoLek powstaje na bazie dwóch istniejących laboratoriów: Laboratorium Doświadczalnej Terapii Przeciwnowotworowej i Laboratorium Chemii Biomedycznej. W pierwszym z nich przeprowadzane będą badania aktywności biologicznej in vitro oraz in vivo potencjalnych preparatów, natomiast drugie Laboratorium będzie przeprowadzało dokładną analizę leków (m. in. oznaczenia poziomu leków i ich metabolitów, biotransformacje leków).

Bogate doświadczenie, które stoi u podstaw Zintegrowanego Laboratorium NeoLek jest jego niewątpliwym i niezaprzeczalnym atutem, który z pewnością znajdzie odzwierciedlenie w wysokiej jakości świadczonych usług. Powstające laboratorium skoncentruje swoją pracę na kompleksowych badaniach potencjalnych preparatów przeciwnowotworowych.

Współpraca pracowników laboratoriów wchodzących w skład Neolek jest niezbędna, aby umożliwić przeprowadzanie w jednym miejscu szeregu badań przedklinicznych oraz synchronizację ich poszczególnych etapów. „W rezultacie, uzyskane zostanie przyspieszenie badań, zwiększenie ich zakresu, jakości i innowacyjności.” – mówi prof. Janusz Boratyński - koordynator projektu NeoLek.

To pierwsze tak nowoczesne Laboratorium w Polsce, które oprócz działalności komercyjnej, skupi się także na opracowywaniu własnych rozwiązań terapeutycznych w dziedzinie onkologii. Badania zostaną poszerzone o rozwiązania dotyczące namnażania i oczyszczania bakteriofagów. Kluczem do sukcesu jest tutaj wykwalifikowana kadra naukowa oraz najwyższej klasy zaplecze techniczne.

Laboratorium NeoLek oferuje kompleksowe rozwiązania dotyczące badań in vivo, iv vitro oraz badania analityczne i chemiczne. Czy w związku z tym przewidują Państwo duże zainteresowanie swoją ofertą ?

„Od lat świadczymy usługi zarówno dla firm farmaceutycznych, chemicznych i biotechnologicznych, jak i dla uczelni. Dzięki rozwojowi laboratorium, jakość świadczonych przez nas usług wzrośnie, co znajdzie odzwierciedlenie w liczbie naszych kontrahentów.” – uważa dr hab. Joanna Wietrzyk z zespołu koordynującego projekt.

W przeprowadzaniu testów w systemach komórkowych i bezkomórkowych czy doświadczeniach in vivo, pomoże zintegrowane wyposażenie do monitoringu warunków środowiskowych wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem do śledzenia pojedynczej próby badanej. Dzięki temu możliwa będzie pełna automatyzacja analiz, wydajna ocena wyników i usprawnienie procesów badawczych.

„Zakup nowego sprzętu jest zaplanowany w harmonogramie jako element tworzenia laboratorium. Niezbędnym narzędziem będzie nowy cytometr przepływowy. Jego zastosowanie pozwoli na ocenę ekspresji białek występujących na powierzchni komórek układu odpornościowego, biorących udział w odpowiedzi przeciwnowotworowej. Planujemy także zakup sortera magnetycznego, który ułatwia rozdział komórek immunokompetentnych pochodzących zarówno z narządów limfatycznych, jak i z samej tkanki guza.” – mówi dr Elżbieta Pajtasz-Piasecka.

Laboratorium wyposażone będzie ponadto w spektrometr mas, niezbędny do analiz modyfikacji białek. Planowany jest także zakup chromatografu cieczowego wyposażonego w detektory: UV-VIS oraz detektor rozpraszania światła. Dzięki wykorzystaniu tych czułych metod analitycznych możliwa jest nie tylko ocena stopnia modyfikacji białek, ale także ocena zależności strukturalnych.

Już istniejąca zwierzętarnia doposażona zostanie w aparaturę do utrzymywania zwierząt w przedziałach indywidualnie wentylowanych, klatki metaboliczne oraz aparat do przyżyciowego obrazowania fluorescencji i luminescencji z systemem do narkozy wziewnej dla małych gryzoni. Możliwe będzie przeprowadzanie doświadczeń na zwierzętach, którym wszczepiono znakowane fluorescencyjnie lub luminescencyjnie komórki nowotworowe, a także śledzenie rozwoju guza nowotworowego lub jego przerzutów w narządach wewnętrznych bez konieczności uśmiercania zwierząt, w każdym pożądanym punkcie pomiaru danego parametru. „Mamy wiele sprawdzonych modeli, w których możemy badać aktywność przeciwnowotworową różnych substancji, dotyczy to zarówno nowotworów mysich, jak i ludzkich. Nowotwory możemy wszczepiać zwierzętom różnymi drogami, np. w taki sposób, aby odzwierciedlać rzeczywisty przebieg choroby nowotworowej” – tłumaczy dr hab. Joanna Wietrzyk.

Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej otrzymał w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 ponad 17 milionów złotych. UE współfinansuje przedsięwzięcie w 85%. Realizacja projektu rozpoczęła się w październiku 2009 roku, natomiast planowany termin zakończenia wyznaczono na grudzień 2011 roku.

Klasyczna chemioterapia jest nadal, obok chirurgii, podstawowym narzędziem w ręku onkologa w leczeniu pacjentów z chorobami nowotworowymi. Jej zastosowanie wiąże się jednak z silnymi efektami ubocznymi, niską skutecznością, nawrotami choroby i bardzo często z wykształceniem oporności lekowej. Dlatego tak ogromne znaczenie ma projekt realizowany przez NeoLek, który w lecznictwie przeciwnowotworowym zmierza ku opracowaniu innowacyjnych strategii terapeutycznych.

Red. Marta Kłopotowska na podstawie wywiadu przeprowadzonego z Pracownikami Laboratorium NeoLek.