Spółka niedawno rozpoczęła realizację nowego projektu badawczo - naukowego związanego z przeciwciałami monoklonalnymi. Jak dotąd informacje o projekcie nie były jeszcze nigdzie oficjalnie publikowane. Specjalnie dla portalu Biotechnologia.pl rąbka tajemnicy uchyla dr inż. Anna Cyranka, Starszy Naukowiec w Departamencie Białek w Blirt, oraz manager nowego projektu.

Biotechnologia.pl: Czego dotyczy nowy projekt prowadzony przez Blirt?

Anna Cyranka:Nowy projekt to efekt kilkuletnich doświadczeń firmy w obszarze badań nad białkowymi cząsteczkami o potencjale terapeutycznym. Dotąd byliśmy tylko wykonawcą pewnej części rozwoju bioterapeutyków dla naszych klientów. Doszliśmy jednak do wniosku, że lata doświadczenia, kompetencje naszych pracowników, a także zgromadzony nowoczesny sprzęt warto wykorzystać również do badań nad własnymi projektami. W ramach projektu skupimy się na przeciwciałach, obecnie najbardziej popularnych terapeutykach biologicznych.

Czym będą charakteryzowały się cząsteczki opracowywane w ramach projektu?

W ramach projektu założyliśmy prace nad rozwojem technologii fragmentów jak i pełnych przeciwciał. Planujemy przetestować wiele układów projektowania leków opartych na przeciwciałach. Wstępne wyniki badań pozwolą nam zdecydować, które z zaproponowanych przez nas rozwiązań były słuszne i rozwijać te kierunki badań dalej.

Co będzie odróżniać opracowywane w Blirt przeciwciała od tych już istniejących i stosowanych?

Chcemy skupić się na innowacyjnych cząsteczkach specyficznych zarówno dla zwalidowanych (jak TNF, CD20 czy inne) jak i nowych, obiecujących celów molekularnych. Będziemy intensywnie rozwijać różne formaty opracowywanych cząsteczek, skupiając się na biwalentnych, -specyficznych czy koniugowanych rozwiązaniach. Dodatkowo planujemy również opracować wydajne systemy produkcji dostępnych już leków opartych na przeciwciałach, czyli dołączyć do czołówki firm rozwijających leki biopodobne.

Jakie technologie będą wykorzystywane do produkcji przeciwciał opracowywanych w ramach projektu?

Oczywiście będziemy opierać się na powszechnie stosowanych systemach ssaczych, planujemy samodzielnie wyprowadzać linie produkujące przeciwciała czy ich fragmenty. Niektóre mniejsze warianty będą również produkowane w systemach prokariotycznych. Wiele zależy od wyników jakie otrzymamy na etapie wstępnych testów produkcji poszczególnych cząsteczek. W ostatnim czasie zakupiliśmy również zestaw bioreaktorów, pozwalający na efektywną realizację projektu, zarówno w obszarze innowacyjnych jak i biopodobnych cząsteczek. Nawiązaliśmy kontakty z kilkoma firmami o podobnym profilu, by móc korzystać z ich doświadczeń w tym obszarze badań.

W jakich obszarach terapeutycznych będą mogły być wykorzystane cząsteczki opracowywane w ramach projektu?

Skupiamy się na chorobach wynikających z zaburzeń układu immunologicznego takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń czy inne.

Jak wygląda finansowanie projektu?

Projekt jest współfinansowany z funduszy europejskich w ramach działania POIG 1.4, kwota dofinansowanie wynosi 6.2 mln PLN, zaś całkowity koszt to 9.6 mln PLN.

Jaki jest czas na realizację projektu?

Część badawcza projektu potrwa do końca czerwca 2015 roku.

Co potem? Czy w planach są badania prekliniczne, kliniczne i  komercjalizacja wyników badań?

Wstępne badania przedkliniczne przewidziane są już w fazie badawczej, na ich podstawie podejmiemy decyzję co do dalszych działań i kontynuowania prac. Oczekujemy, że w ramach projektu wyłonimy przynajmniej 2 obiecujące rozwiązania terapeutyczne, które będziemy mogli rozwijać we współpracy z większym partnerem. Dużą nadzieję pokładamy również w rozwoju leków biopodobnych, jest to obecnie wyjątkowo chłonny rynek i liczymy, że uda nam się uwiarygodnić kompetencję firmy w tym obszarze.

Na jakim etapie obecnie znajduje się projekt?

Obecnie skupiamy się na testach ekspresji poszczególnych wariantów białkowych. Sporo czasu nadal poświęcamy na zebranie danych literaturowych, tak by móc dołączyć do badań interesujące cząsteczki. W najbliższym czasie planujemy zakup urządzenia typu SPR, który posłuży nam do wstępnej weryfikacji naszych założeń. Równolegle pomiary oddziaływań typu białko-białko wspomagane technologią SPR będą oferowane jako usługa, co jest również jednym z celów realizacji projektu.

Kto jest zaangażowany w realizację projektu?

Ze względu na rozmiar projektu w realizację zaangażowana jest duża część zespołu badawczego firmy. Mamy to szczęście, że zatrudnione w firmie osoby mają doświadczenie w wielu różnych obszarach badawczych. Posiadamy kompetencje w rozwoju białek w systemach bakteryjnych jak i ssaczych, a także w prowadzeniu przedklinicznej fazy badań cząsteczek terapeutycznych (obecnie w firmie prowadzone są badania tej fazy dla cząsteczki przeciw-nowotworowej BS-154). Dodatkowo, korzystając z doświadczenia naszych badaczy, na potrzeby grantu i rynku usług wprowadzona zostanie w firmie technika SPR do pomiaru oddziaływań typu białko-białko. Wszelkie działanie konsultujemy z naszą radą naukową, a także wieloma ekspertami, do których mamy ułatwiony dostęp ze względu na bliskość trzech uczelni; PG, UG i GUMed. Przez ostatnie lata zdobyliśmy również istotne doświadczenie w zarządzaniu projektami współfinansowanymi z UE.

Dziękuję za rozmowę

Rozmawiał Tomasz Sznerch