Nie ma jednego określonego czynnika, który odpowiada za rozwój zmian trądzikowych. Przyczyn może być wiele, a najważniejsze wśród nich to m.in.: łojotok, zaburzenia w rogowaceniu naskórka przy ujściu mieszków włosowych oraz wzmożona aktywność androgenów. Udział w powstawaniu trądzikumają również drobnoustroje, głównie beztlenowe bakterie z gatunku Propionibacterium acnes. Żyją one w ujściach gruczołów łojowych skóry i dzięki enzymom lipolitycznym rozkładają trójglicerydy zawarte w łoju. Powoduje to powstawanie wolnych kwasów tłuszczowych drażniących ścianki gruczołów, prowadzi do rogowacenia ich ujść i tworzenia wykwitów skórnych. Jednak okazuje się, że nie wszystkie szczepy P. acnes bytujące na naszej skórze odpowiadają za rozwój zmian trądzikowych.

Naukowcy z Washington University School of Medicine po przeanalizowaniu mikrobiomu (zespołu mikroorganizmów) skóry 49 pacjentów z trądzikiem i 52 zdrowych osób stanowiących układ odniesienia, wykazali, że pomimo zbliżonej liczby różnych szczepów P. acneszasiedlających skórę badanych osób, istnieją różnice w składzie szczepów wyizolowanych od pacjentów cierpiących na trądzik i osób nie dotkniętych tym problemem. Podczas badań zidentyfikowano wiele szczepów P. acnes, z czego aż 66 nigdy wcześniej nie zostało opisanych. Porównanie sekwencji genomów wyizolowanych bakterii wykazało, że dwa szczepy, opatrzone symbolem RT4 i RT5, bytowały głównie u osób z trądzikiem, a jeden szczep (RT6) pochodził wyłącznie od osób charakteryzujących się nieskazitelną cerą.

Okazało się, że szczepy patogenne charakteryzowały się obecnością dodatkowych genów, najprawdopodobniej zapożyczonych od wirusów, umożliwiających bakteriom m.in. utrzymanie na powierzchni skóry i wzmagających rozwój zmian trądzikowych. Z kolei szczep RT6 posiadał geny kodujące białka odpowiedzialne za odporność na niektóre bakteriofagi i inne potencjalnie szkodliwe drobnoustroje. Zdaniem naukowców badany izolat może aktywnie uczestniczyć w hamowaniu rozwoju szczepów patogennych i pozwala tym samym na utrzymanie skóry w dobrej kondycji. W ich opinii szczep może chronić skórę, podobnie jak bakterie jogurtowe pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu jelit.

Ze względu na pewne ograniczenia stosowanych dotąd metod leczenia zmian trądzikowych (m.in. oporność bakterii na antybiotyki, niekorzystne skutki uboczne stosowanych leków) kolejnymkrokiem badań ma być opracowanie „probiotycznego” kremu, którego zadaniem będzie blokowanie rozwoju bakterii patogennych i zapobieganie powstawaniu pryszczy.

Anna Jasińska

Źródło: S. Fitz-Gibbon, S. Tomida, B.-H. Chiu, L. Nguyen, C. Du, M. Liu, D. Elashoff, M.C. Erfe, A. Loncaric, J. Kim, R.L. Modlin, J.F. Miller, E. Sodergren, N. Craft, G.M. Weistock, H. Li. Propionibacterium acnesStrain Populations in the Human Skin Microbiome Associated with Acne. Journal of Investigative Dermatology, 2013, doi:10.1038/jid.2013.21