Mężczyźni mają mniejszą wrażliwość dotykową niż kobiety. Wynika to z różnic biologicznych. Badania oparte na obrazowaniu 3D i analizie biomechanicznej wykazały jednak, że kwas hialuronowy może wyrównać ten rozdźwięk. Zespół naukowców z Uniwersytetu Wirginii odkrył, że kobiety mają bardziej czuły dotyk dzięki miękkości skóry, za którą odpowiada estrogen. Skóra kobiet lepiej przystosowuje się do kontaktu z powierzchniami, dlatego sygnały dotykowe są precyzyjniej przekazywane do mózgu. Mężczyźni zaś, ze względu na sztywniejszą skórę, odbierają takie bodźce mniej intensywnie. To nie rozmiar palców, ale ich miękkość wpływa na zdolność do rozróżniania subtelnych różnic w dotykanych obiektach. Aby zgłębić mechanizm działania dotyku, naukowcy przeprowadzili badania z udziałem 40 osób. Badani różniący się rozmiarem palców, elastycznością skóry i szerokością linii papilarnych naciskali szklaną płytkę, podczas gdy ich opuszki szczegółowo filmowano. Analiza wykazała, że bardziej miękkie opuszki palców skuteczniej odbierają drobne różnice w strukturze dotykanych obiektów. Zasadniczym elementem okazała się elastyczność skóry, bo to ona pozwala na lepsze przewodzenie bodźców czuciowych do włókien nerwowych.

Kwas hialuronowy ma duży wpływ na poprawę wrażliwości dotykowej

Hialuronian jest jednym z najpowszechniej występujących w naturze polisacharydów. Z chemicznego punktu widzenia to związek należący do glikozaminoglikanów. Jego łańcuch składa się z powtarzalnych jednostek dwucukrowych. Został po raz pierwszy wyizolowany w latach 30. XX w. z ciała szklistego oka bydlęcego. Produkcja kwasu opiera się na biosyntezie zachodzącej w błonach plazmatycznych bakterii i komórek eukariotycznych. Proces katalizują enzymy syntaz hialuronianowych, a uzyskane cząsteczki są jednocześnie degradowane przez hialuronidazy, co pozwala na ciągłe odtwarzanie HA w organizmach. Kwas hialuronowy jest szeroko stosowany w medycynie, szczególnie leczeniu schorzeń stawów, chirurgii plastycznej oraz medycynie regeneracyjnej. Jest składnikiem wypełniaczy skórnych stosowanych w zabiegach przeciwzmarszczkowych, a także nawilżających kroplach do oczu. W kosmetologii znajdziemy go w kremach i maskach do twarzy.

Po nałożeniu kwasu hialuronowego na opuszki palców uczestników badania naukowcy zaobserwowali, że skóra staje się bardziej elastyczna, co poprawia odbieranie bodźców. Wyniki badań wykazały, że osoby ze sztywniejszą skórą po zastosowaniu kwasu hialuronowego lepiej radziły sobie z rozpoznawaniem drobnych różnic w dotykanych obiektach. Chociaż różnice z pozoru wydają się subtelne, to takie odkrycia mogą znaleźć szerokie zastosowanie w przyszłości. Zwiększenie czułości dotykowej za pomocą kwasu hialuronowego może być pomocne w przypadku mężczyzn i osób starszych, u których elastyczność skóry z wiekiem się zmniejsza. Ponadto wyniki tego badania mogą przyczynić się do rozwoju technologii związanej z urządzeniami dotykowymi, protetyką oraz robotyką, wymagającej precyzyjnego odwzorowania zmysłu dotyku. Deficyt w tym zakresie źle wpływa na nasze samopoczucie i bywa zagrożeniem dla zdrowia. Samotność, będąca często efektem izolacji, zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci – jest porównywana do skutków przewlekłej otyłości czy palenia papierosów. Niezależnie od dzielących nas postaw, polityki czy charakteru pracy fizyczna bliskość z innymi pomaga w budowaniu zdrowych relacji i chroni przed emocjonalnym osamotnieniem.

Dotyk jest jednym z ważniejszych narzędzi komunikacji niewerbalnej

Przez uścisk, poklepanie po plecach czy przytulenie możemy wyrazić empatię, udzielić wsparcia albo współczucia. Dotyk aktywuje korę orbitofrontalną w mózgu, która odpowiada za emocje. Łagodzi stres, pomaga obniżyć ciśnienie krwi, wycisza lęk i wspomaga układ sercowo-naczyniowy. Przytulanie i inne formy dotyku zwiększają odporność i pomagają w szybszym powrocie do zdrowia. Dotyk stymuluje produkcję oksytocyny – hormonu odpowiedzialnego za uczucie bliskości i zaufania. W efekcie osoby, które często się przytulają, rzadziej chorują, a jeśli już zachorują – to sprawniej wracają do dobrej kondycji. Kontakt „skóra do skóry” pomaga w budowaniu więzi między rodzicem a dzieckiem, wspiera rozwój mózgu. Regularne przytulanie wspomaga zdrowie emocjonalne, poprawia nastrój. Dobrze wpływa na dzieci i osoby starsze, często zmagające się z samotnością i depresją. Wystarczą trzymanie za rękę czy delikatne głaskanie. Dzięki dotykowi budujemy i pogłębiamy więzi. Jest to naturalna forma wyrażania emocji, której nie zastąpi żadne słowo.

Długoterminowy brak dotyku może doprowadzić do poważnych konsekwencji zarówno u zwierząt, jak i ludzi. Eksperymenty Harlowa wykazały, że małpy pozbawione dotyku miały trudności z nawiązywaniem relacji w dorosłym życiu i odrzucały swoje potomstwo. Podobne efekty zaobserwowano u młodych szczurów, u których separacja od matki skutkowała zahamowaniem wydzielania hormonu wzrostu. U pacjentów przebywających w szpitalach regularny kontakt fizyczny z personelem przyspiesza proces zdrowienia i pomaga lepiej znosić uciążliwe zabiegi. Masaże są stosowane jako forma terapii u osób ciężko chorych, pomagają złagodzić ból i poczucie wyobcowania. Wystarczy zaledwie 10 sekund przytulania, aby w organizmie zaszły korzystne zmiany biochemiczne, w tym wzrósł poziom „hormonu szczęścia”. Choć dotyk jest uniwersalnym narzędziem komunikacji, jego rola różni się w zależności od kultury. Np. w Japonii bądź Chinach ludzie utrzymują większy dystans fizyczny, witają się poprzez ukłon zamiast uścisku dłoni. Tymczasem nawet delikatny, niemal niezauważalny dotyk może wpływać na nasze decyzje – osoby dotykane częściej są rzekomo bardziej skłonne do wydawania pieniędzy, dawania napiwków czy pomagania.