Biotechnologia.pl: Od którego roku działa laboratorium podwojonych haploidów roślinnych w Strzelcach?

Ewelina Matysik: Początki laboratorium podwojonych haploidów sięgają 2005 roku- wtedy to przebudowano stare zaplecze laboratoryjne i wyposażono w potrzebny sprzęt. Działalność na szerszą skalę zaczęliśmy w 2007 roku.

Na jakich gatunkach roślin prowadzicie badania?

Gatunki roślin, z których wyprowadzamy linie podwojonych haploidów (DH) zależą od oddziału spółki, w którym znajduje się laboratorium. I tak, w Strzelcach, gdzie znajdujemy się obecnie wyprowadzamy linie podwojonych haploidów z pszenicy ozimej i jęczmienia. W oddziałach w Borowie i Małyszynie wyprowadza się linie DH z pszenżyta i rzepaku.W Strzelcach, gdzie znajdujemy się obecnie wyprowadzamy linie podwojonych haploidów z pszenicy ozimej i jęczmienia. W oddziałach w Borowie i Małyszynie wyprowadza się linie DH z pszenżyta i rzepaku. Związane jest to z dostępnością materiałów wyjściowych z programów hodowlanych. Wyprowadzane są podwojone haploidy, z tych gatunków, dla których w danym oddziale spółki  prowadzona jest hodowla twórcza

Czy planujecie zacząć wyprowadzać linie DH z innych roślin?

Tak, planujemy zająć się wyprowadzaniem podwojonych haploidów z pszenicy jarej i jęczmienia ozimego.

Istnieje kilka metod uzyskiwania podwojonych haploidów. Jakie metody stosujecie? Jakie są najefektywniejsze?

W zasadzie, zastosowanie określonej metody jest uzależnione od gatunku rośliny, z jaką mamy do czynienia. Jedna metoda będzie świetna dla pszenicy, a ta sama metoda zastosowana dla rzepaku nie będzie efektywna. W przypadku pszenicy ozimej i jarej najlepszą obecnie metodą w naszych warunkach jest metoda krzyżowania oddalonego z kukurydzą. Niestety  jest to metoda stosunkowo pracochłonna, a tym samym kosztowna. Zaletą jest stosunkowo niska zależność  genotypowa. W przypadku pszenicy nie sprawdza się metoda z zastosowaniem kultur pylników, ze względu na słabą wydajność. Ze względu na zbyt dużą zależność genotypową oraz obecność roślin albinotycznych. W przypadku jęczmienia i pszenżyta,wykorzystujemy metodę kultur pylników, która daje zadowalające efekty, choć w przypadku tych gatunków możliwe również jest wykorzystanie kultur izolowanych mikrospor.  W przypadku rzepaku- kultury izolowanych mikrospor.

Czy na terenie laboratorium dysponujecie zapleczem umożliwiającym badania na  poziomie molekularnym?

W naszym laboratorium nie prowadzimy badań powiązanych z biologią molekularną. Oczywiście, można sprawdzać genotypy uzyskiwanych roślin metodami biologii molekularnej, jednak my tego nie robimy.

Skąd otrzymujecie materiał wyjściowy do badań?

Materiałem wyjściowym do produkcji podwojonych haploidów są rośliny wczesnych pokoleń (F1 i F2) z własnych programów hodowlanych prowadzonych w spółce. Jest to  metoda wspomagająca klasyczną hodowlę, ale nie zastępująca jej.

Ile osób pracuje w waszym laboratorium?

Ilość zatrudnionych osób zależy sezonu. W pełni sezonu, w laboratorium pracuje do 6 osób, poza sezonem- 1-3 osób.

Na koniec, czy możesz wymienić 2-3 odmiany DH, które uzyskaliście w waszym laboratorium?

Podwojonymi haploidami są rzepak Monolit, pszenżyto Borowik i jęczmień Oberek

Dziękuję za rozmowę

Serdecznie dziękuję dr inż. Zygmuntowi Nicie, za wyrażenie zgody na napisanie artykułu dotyczącego laboratorium podwojonych haploidów.

Rozmawiała Edyta Bańcyr