W propozycji nowej ustawy przedstawionej w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów przeczytamy: „Tytuł diagnosty laboratoryjnego, podobnie jak obecnie, będą mogły uzyskać osoby, które ukończyły studia wyższe na kierunku analityka medyczna lub medycyna laboratoryjna, osoby, które uzyskały tytuł zawodowy lekarza oraz specjalizację w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej lub diagnostyki laboratoryjnej, a także osoby, które ukończyły studia w zakresie biologii, biologii medycznej, mikrobiologii lub mikrobiologii medycznej i uzyskały tytuł zawodowy magistra lub ukończyły studia w zakresie biotechnologii, biotechnologii medycznej i uzyskały tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera oraz uzyskały tytułu specjalisty w dziedzinie, genetyki klinicznej, mikrobiologii, toksykologii na podstawie ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia” (Dz. U. z 2019 r. poz. 786 i 2194 oraz z 2020 r. 567). To właśnie ten zapis budzi najwięcej kontrowersji. Pojawia się zasadnicze pytanie o interpretację przedstawionego zapisu. Czy więc osoba niemająca wykształcenia medycznego będzie równoważna osobie po studiach kierunkowych (analityka medyczna/medycyna laboratoryjna) lub osobie po studiach podyplomowych z dziedziny medycyny laboratoryjnej…? Oprócz tego wspomniana propozycja ustawy podkreśla, iż czynności laboratoryjne to także wszelkie działania wykonywane na zlecenie organów ścigania czy sądów.

Diagności laboratoryjni są zobligowani do ciągłej nauki. Muszą zdobywać punkty edukacyjne (100 punktów w ciągu 5 lat) i nieustannie podnosić swoje kompetencje. Nowa propozycja ustawy wskazuje, iż diagnosta laboratoryjny ma prawo i obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego przez aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych. W projekcie proponuje się wprowadzenie przepisu umożliwiającego diagnoście laboratoryjnemu legitymującemu się dorobkiem naukowym lub zawodowym w danej dziedzinie medycyny laboratoryjnej uznanie tego dorobku za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia (minister właściwy do spraw zdrowia będzie mógł na wniosek osoby posiadającej wspomniany wcześniej dorobek uznać go za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego). Oczywiste jest, że zwiększy to liczbę specjalistów, a jednocześnie ich dostępność.

W propozycji nowej ustawy przeczytamy także o przysługującym diagnoście laboratoryjnemu urlopie szkoleniowym w wymiarze do 6 dni roboczych rocznie, płatnym według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. W ustawie pojawiły się także zapisy dotyczące nadzoru nad wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego oraz doprecyzowanie zasad przeprowadzania wizytacji medycznych laboratoriów diagnostycznych przez Krajową Radę Diagnostów Laboratoryjnych, dodatkowego przeszkolenia osób mających przerwę dłuższą niż 5 lat od wykonywania zawodu lub od ukończenia studiów na kierunku analityka medyczna oraz wprowadzenia w medycznym laboratorium diagnostycznym minimalnych norm zatrudnienia diagnostów laboratoryjnych.

Niestety z przykrością trzeba stwierdzić, że wiele osób z wykształceniem kierunkowym (analityka medyczna, medycyna laboratoryjna), widząc obecną sytuację i jednoczesny brak perspektywy poprawy obecnego stanu, decyduje się na przebranżowienie czy pracę w innych miejscach niż medyczne laboratoria diagnostyczne. Prawdopodobną konsekwencją braku personelu będzie otwieranie dostępu do zawodu osobom nieposiadającym typowego wykształcenia medycznego. Trzeba jednak podkreślić, iż diagności laboratoryjni w większości to prawdziwi pasjonaci wierzący w swoją pracę. Mamy nadzieję, że ich zaangażowanie i pasja zostaną w końcu docenione.