Prezes PolLasa, dr Marta Grajewska rozpoczęła konferencję od niezwykle ważnych słów -  Zwierzętarnie, te niewielkie pomieszczenia w których mieszkają zwierzęta laboratoryjne, nie są miejscami niepotrzebnymi. Są miejscami, w których rozpoczynają się nasze doświadczenia. Warto zauważyć, że wielu naukowców zapomina o roli zwierząt w doświadczeniach, skupiając się tylko i wyłącznie na otrzymanych wynikach.

Konferencję podzielono na trzy sesje plenarne oraz sesję plakatową. W czasie sesji plenarnych, wiele uwagi poświęcono badaniom nad cukrzycą i otyłością, oraz wykorzystaniem mysich modeli w poznaniu tych chorób. Niezwykle ciekawe wyniki badań prowadzonych nad otyłością przedstawiła dr hab. Anna Kiersztan (Zakład Regulacji Metabolizmu, Uniwersytet Warszawski). Omawiając rolę mikroflory jelitowej w patogenezie cukrzycy i otyłości wskazywała, na rolę bakterii bytujących w przewodzie pokarmowym na wzrost podatności organizmu na wystąpienie cukrzycy. W doświadczeniu, które prowadził zespół z Zakładu Regulacji Metabolizmu, zastosowano mysie modele ob/ob. , które przetrzymywano w warunkach germ-free. Od dwóch grup wolontariuszy, których BMI mieściło się w normie lub wskazywało na chroniczną otyłość pobrano mikroflorę z przewodu pokarmowego, którą następnie podano myszom. Co ciekawe, myszy, które otrzymały mikroflorę od osób otyłych, pomimo otrzymywania standardowej ilości paszy, zaczęły gwałtownie przybierać na wadze. Po przenalizowaniu składu mikroflory stwierdzono, że mikroflora osób otyłych była bogatsza w bakterie Firmicutes, a uboższa w Bacteroides.  Jak na razie, związek między mikroflorą jelitową a funkcjonowaniem szlaków metabolicznych jest jeszcze słabo poznany, jednak wstępne wyniki badań mogą wskazywać na ich istotną rolę.

Niezwykle ciekawe wyniki badań przedstawiła prof. dr hab. Alicja Józkowicz ( Uniwersytet Jagielloński, Kraków), której zespół prowadził badania nad myszami db/db oraz szczurami ZDF (Zucker Diabetic Fatty), które wykorzystywano jako model do badań dysfunkcji śródbłonka w cukrzycy. Badania prowadzone przez zespół prof. Józkowicz, finansowano częściowo z grantu uzyskanego z Fundacji Wellcome Trust, co niewątpliwie świadczy o ich ogromnej wartości i istotności. Prof. Józkowicz przedstawiła charakterystykę kilkunastu stosowanych powszechnie modeli cukrzycy , wskazując, że myszy ze szczepu wsobnego db/db stanowią obecnie najlepszy model do badania tej choroby. Mimo to, obiecującymi modelami zaczynają być piaskówki (Psammomys obesus), myszy kolczaste (Acomys cahirinus), tukotuko (Ctenomys talaru) czy chomika chińskiego (Cricetulus griseus), dżungarskiego (Phodus sungorus) czy nornicy rudej (Myodes glarelous).  Badania prowadzone na  mysim modelu db/db oraz szczurzym ZDF potwierdzają, że są one najwierniejszymi modelami odpowiadającymi ludzkiej cukrzycy typu II. W czasie badań oceniano poziom  hiperglikemii, powikłania związane  z hipercholesterolemią i  hipertriglicerydemią. Ponadto, zespół prof. Józkowicz sprawdzał możliwość wykorzystania modeli db/db do testowania skuteczności terapii genowych i komórkowych.  Wyniki badań wskazują, że myszy db/db mają wiele cech, które odpowiadają sytuacjom klinicznym, w tym istotną defektywną angiogenezę, która prowadzi do spowolnienia gojenia ran i upośledzenia rewaskularyzacji niedotlenionych tkanek.

Poza wykładami dotyczącymi problematyki cukrzycy i otyłości, poruszano problematykę planowania zwierzętarni pod kątem zróżnicowanych badań ( Henrik Lehtinen- Tecniplast), doświadczenia medyczne na zwierzętach i ludziach w perspektywie historycznej (Tadeusz Kaleta- Wydział Nauk o Zwierzętach, SGGW), zastosowanie zasady 3R w prowadzeniu badań nad zwierzętami (Instytut im Nenckiego, Warszawa). Co istotne, wiele uwagi poświęcono dyrektywom unijnym 2010/63/EU, dotyczącym badań nad zwierzętami ( Piotr Sowiński- ESLAV). Nie zabrakło również gości zagranicznych, którzy uświetnili konferencję wykładami dotyczącymi wyboru modeli zwierzęcych w badaniach naukowych (Graham Tobin, Wielka Brytania), Andrei Zsombuk (USA) czy Sandora Gyorga Fekete (Węgry).

Ciekawym rozwiązaniem zaproponowanym w czasie konferencji były warsztaty, prowadzone przez przedstawicieli zaproszonych firm (Carlos Mourelle, Dycen- Ryzyko powstawania zanieczyszczeń krzyżowych na poziomie podłogi; Marco Boscaro, DSI- Różnorodność zastosowania systemów telemetrycznych; Michael Noguero, Noraybio- System rejestracji do zwierzętarni;  Animalab- Analiza danych rejestrowanych w Automatycznej Klatce Metabolicznej TSE Systems).

Konferencja pozwoliła nie tylko na poznanie wyników badań prowadzonych w wiodących ośrodkach naukowych kraju, lecz przede wszystkim umożliwiła poznanie nowych rozwiązań w hodowli zwierząt laboratoryjnych, proponowanych przez wystawców wiodących firm.

Edyta Bańcyr