Badania przeprowadzone przez Michael Oellermann, Hans Pörtner and Felix Mark w niemieckim the Alfred Wegener Institute for Polar and Marine Research, miały na celu zidentyfikowanie czynnika, dzięki któremu ośmiornice są w stanie zajmować różnorakie środowiska temperaturowe. Zespół naukowców w czasie poszukiwań dokonał porównania właściwości hemocyjaniny pochodzącej z ośmiornic żyjących w wodach Antarktydy i tych przystosowanych do warunków wód ciepłych.
Hemocyjanina u ośmiornic, podobnie jak hemoglobina u ludzi, odpowiada za transport tlenu we krwi. Związek ten stał się przedmiotem eksperymentów, gdyż zagadką pozostawało w jaki sposób dokonuje się zaopatrywanie tkanek w tlen w temperaturach zamarzania. Niebywałe jest bowiem, że ośmiornice są zdolne do przeprowadzania z podobną wydajnością procesów oddychania, za których inicjację odpowiada dostarczenie tlenu do miejsc docelowych, w zakresie od tak niskiej temperatury jak -1.8oC do temperatury powyżej 30oC.
Naukowcy odkryli, że formy hemocyjaniny, u Pareledone charcoti, ośmiornicy żyjącej w wodach Antarktydy, są genetycznie i funkcjonalnie różne od postaci odnajdywanych we krwi ośmiornic żyjących w cieplejszym klimacie. Jak podali badacze, te szczególne formy niebieskiego barwnika krwi, występujące uPareledone charcoti, warunkują uwalnianie tlenu do komórek ciała w temperaturach około 0oC.
Różnice w postaciach hemocyjaniny wynikają z zasad działania ewolucji, dokładnie teorii o populacjach izolowanych. Jak podkreślił sam Michael Oellermann, współautor projektu badawczego, ośmiornice są opisywane głównie jako niewędrowne gatunki. Poruszają się one na zasadzie pełzania, nie przebywają z reguły dużych odległości. Okres ich życia charakteryzuje się występowaniem stosunkowo krótkich etapów, w czasie których zwierzęta te zamieszkują nie tylko określony obszar geograficzny, ale nawet przebywają w konkretnym przedziale wody. Dlatego ośmiornice są uważane za niezdolne do dalekiej migracji lub ucieczki ze środowiska niepożądanego. To wystawia je na konfrontacje z niekorzystnymi warunkami i wymusza na ośmiornicach potrzebę posiadania zdolności wysokiej adaptacji.
Przeprowadzone przez zespół Oellermann'a badania ukazały, co odpowiada za tak niepowtarzalną fizjologiczną adaptację ośmiornic zarówno do zimnych środowisk, jak i ciepłych siedlisk. Odpowiednia budowa hemocyjaniny jest niepodważalnie czynnikiem, który pozwala ośmiornicom na podtrzymywanie życia w skrajnych warunkach temperaturowych. Otrzymane wyniki eksperymentów mogą stanowić podstawę do dalekosiężnych biotechnologicznych osiągnięć.
KOMENTARZE