Pomysł wykorzystania terapii elektrowstrząsami do zmiany aktywności mózgu nie jest niczym nowym. Od dawien dawna była ona używana do celów „terapeutycznych” np. w przypadku leczenia chorób o podłożu psychiatrycznym. Jednak najnowsze badania sugerują, że znacznie łagodniejsza stymulacja elektryczna, w wybranych obszarach mózgu pozwala zwiększyć wydajność procesu uczenia się, zaczynając od poprawy umiejętności strzelniczych, a kończąc w przyspieszeniu procesu rehabilitacji po udarze mózgu.

Dr Roi Cohen Kadosh z Oxford’u wykazał w 2010 r., że połączenie treningu fizycznego ze stymulacją elektryczną mózgu poprawiała zdolność koncentracji i umiejętności rachunkowe. Aby dokładniej zbadać wpływ tej terapii Kadosh zwerbował 25 ochotników do badań, którym podczas obliczania zadań matematycznych przymocowano po obu stronach czoła (obszar mózgu odpowiedzialny za zdolności arytmetyczne) elektrody przewodzące prawdziwe bądź fikcyjne impulsy elektryczne. Była to dawka zmieniająca swoje natężenie z wysokiego do niskiego – wartość maksymalna około 1 miliampera. Grupa placebo poddawana była fikcyjnej terapii polegającej na  zasugerowaniu uczucia stymulacji mózgu impulsami elektrycznymi o niewielkiej sile, które następnie całkowicie wyłączono. W ciągu 5 dni, po 20 minutowej terapii elektrowstrząsami dziennie, uczestnicy eksperymentu potrafili zapamiętać dowolne matematyczne wzory i reguły, a następnie przeprowadzić bardziej skomplikowane działania rachunkowe.

Naukowcy wykorzystali dodatkowo technikę obrazowania mózgu – spektroskopię w bliskiej podczerwieni do pomiaru wydajności pracy mózgów uczestników podczas wykonywania zadań. Jeśli w pierwszym dniu eksperymentu obie badanie grupy wykonywały zadania na tym samym poziomie, to w przeciągu kolejnych 4 dni, grupa, która była stymulowana impulsami elektrycznymi, wykonywała zadania od 2 do 5 razy sprawniej i szybciej, niż grupa placebo.

Po upływie 6 miesięcy od kuracji znów zebrano tych samych ochotników i przeprowadzono ponowne badania. Jak się okazało grupa, która była poddana stymulacji elektrycznej nadal 30% wydajniej i sprawniej rozwiązywała zadania matematyczne. Spektroskopia dodatkowo potwierdziła, iż ich mózgi działały bardziej efektywnie. 

Wyniki te sugerują, że stymulacja elektryczna wybranych obszarów mózgu w połączeniu z nauką matematyki, skutkuje trwałymi zmianami fizjologicznymi w mózgu, a co za tym idzie jego efektywniejszemu działaniu. Aczkolwiek nie można stwierdzić, że będzie to „magiczna terapia”. Nadal nie jest do końca jasne, jak działa ta technika. Obecnie przyjęta teoria mówi, że pozwala ona zsynchronizować wypalanie neuronów i zwiększyć tym samym wydajność pracy mózgu. Nie wiadomo również czy i jakie niezamierzone efekty uboczne taka terapia może powodować. Pomimo iż do tej pory nie zostały one zanotowane u żadnego z ochotników, to nie można jeszcze jednoznacznie stwierdzić, że takowych nie ma. Naukowcy mają nadzieję, że w przyszłości sugerowana przez nich terapia elektrowstrząsami pomoże osobom, które mają częste problemy z matematyką oraz ludziom z chorobami neurodegeneracyjnymi i stanem zwanym rozwojową dyskalkulią. Dopóki dalsze badania nie potwierdzą, że terapia jest skuteczna i całkowicie bezpieczna, to nie będzie ona masowo stosowana.

Tak więc jeszcze długa droga przed nami, ale trzymajmy kciuki – może już za kilka lat, nasze dzieci lub wnuki będą mogły z niej skorzystać.

Źródła:

• Dukakis K, Tye L. Shock: The healing power of electroconvulsive therapy. New York: Avery, 2006
• http://www.dailymail.co.uk/health/article-1370897/The-electric-thinking-cap-makes-cleverer--happier.html
• wywiad i artykul  "boosting your brain power is it ethical" z http://www.newsucanuse.org

Dagmara Sosińska