Nie wszystkie firmy chcą współpracować z nauką

Niekompatybilność obserwowana na styku nauki i biznesu jest zjawiskiem obserwowanym z różnym nasileniem we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Chyba tylko Stanom Zjednoczonym udało się doprowadzić do stanu, w którym nauka w ok. 80% pracuje na rzecz gospodarki, włączając w to również cele stawiane badaniom podstawowym. PSDB przeprowadziła badania, których celem było zrozumienie parametrów, jakich spełnienie pozwoliłoby na tworzenie synergii pomiędzy tymi dwoma światami. Badania PSDB pokazały, że młodzi naukowcy mogą się lepiej odnajdować w środowisku stwarzanym im przez przedsiębiorstwa. Wynika to z faktu, że firmy tworzą kulturę efektywności i stawiania sobie celów w projekcie badawczym, doceniają praktyczne zastosowanie wyników badań i efekty (również finansowe) prac zespołu badawczego. Uczelnie natomiast poprzez bardzo hierarchiczny układ odbierają młodym naukowcom możliwość ponoszenia ryzyka w podejmowanych tematach badawczych, a sukces pojmują poprzez formalną poprawność realizacji projektu. Znacząco zamyka to drogę do badania tego co jeszcze nieodkryte. Jednak niestety tylko nieliczne firmy decydują się na rozwój zaplecza badawczego. Z tego powodu osoby o ambicjach naukowców pomimo dostrzeganego potencjalnego wsparcia kulturowego dla prowadzenia badań w przedsiębiorstwach decydują się na prowadzenie swojej kariery na uczelni.

Maria Skłodowskiej-Curie ponownie przysłuży się rozwojowi innowacji

Sytuację tę dostrzegła Komisja Europejska konstruując program Horyzont 2020 (H20). Twórcy tego programu mocno podkreślają, że za cel nadrzędny postawili sobie przy jego projektowaniu zachowanie równowagi pomiędzy wspieraniem nauki, zwiększaniem konkurencyjności przemysłu i rozwiązywaniem problemów społecznych.

Jednym z trzech filarów H20 jest stymulowanie doskonałości bazy naukowej. Oprócz wspierania naukowych badań podstawowych filar ten mocno stawia na przekształcanie wyników badań podstawowychw unikalne i konkurencyjne technologie, stymulowanie tworzenia synergistycznych powiązań, pomiędzy naukowcami a inżynierami, wspieranie rozwoju badaczy, w szczególności w aspekcie rozwoju nauki dla innowacyjności.

Co bardzo ważne, w odróżnieniu od wcześniejszych programów ramowych, H20 traktuje równoważnie realizowane przez naukowców projekty niezależnie czy działają oni na uniwersytetach, w ośrodkach naukowych czy w ramach zaplecza B+R przemysłu, a często wręcz naukowcy z tej ostatniej sfery maja uprzywilejowaną pozycję.

Warto zauważyć, że choć MSCA silnie koncentruje swoje działania na stworzeniu atrakcyjnych warunków rozwoju kariery zawodowej kadry naukowej, to może odbywać się to w synergii z realizacją celów przedsiębiorstw, które przystąpią to tego programu. Firmy, które mają ambicje na stworzenie wewnętrznego działu badań, rozwoju i innowacji, albo te, które chcą zintensyfikować swoje działania w zakresie innowacyjności poprzez poszerzenie kadry naukowej mogą bezpośrednio skorzystać z Działań Marii Skłodowskiej-Curie w ramach poddziałania „Indywidualne Stypendia” jako podmiot goszczący naukowca lub naukowców na określony czas.

MSCA są otwarte na wszystkie dziedziny badań naukowych i innowacji

przewidzianych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, poczynając od badań podstawowych, a kończąc na działaniach związanych z wdrożeniem innowacyjnego produktu lub usługi na rynku. Sektor, którego ma dotyczyć projekt, a także wybór pola badań i innowacji jest pozostawiony w pełni swobodnej decyzji wnioskodawców.

Wnioskodawcą (w poddziałaniu „Indywidualne Stypendia” wspólnie z naukowcem) może być podmiot taki jak np. uczelnia wyższa, instytut naukowo-badawczy,  czy każdy inny podmiot społeczno-gospodarczy działający w obszarze rozwoju innowacji. Tym nie mniej w sposób szczególny twórcy tego programu podkreślają potrzebę udziału w jego realizacji przemysłu, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw.

W silnym udziale firm w realizacji programu MSCA Komisja Europejska upatruje jego efektywną i pomyślną realizację.

{page_break}

Jak sięgnąć po dotację?

Przedsiębiorstwo może zaprosić do realizowanego projektu badawczo-rozwojowego naukowców na wszystkich etapach ich kariery, poczynając od doktorantów i na profesorach kończąc. Ważne jest oczywiście aby wskazani do realizacji projektu naukowcy mieli adekwatny do stawianego im wyzwania poziom wiedzy – z jednej strony gwarantujący realizację projektu ale z drugiej pozwalający naukowcowi na osobisty rozwój poprzez współrealizowanie projektu. Rekrutując naukowców do projektu nie można zapomnieć także o kluczowym wymogu MSCA jakim jest stymulowanie mobilności. Stypendium dla naukowców na realizację projektów w aplikującej firmie będzie przyznanie jedynie jeśli realizacja projektu wymaga od objętych finansowaniem naukowców czasowego przeniesienia się z innego kraju do kraju siedziby przedsiębiorstwa (kraju docelowego) w celu poszerzenia lub pogłębienia ich kompetencji. Naukowcy mogą pochodzić z dowolnego kraju na świecie, mogą być także obywatelami kraju docelowego, o ile przed przystąpieniem do projektu realizowali swoją karierę poza tym krajem (spędzili mniej niż 12 miesięcy w kraju docelowym w trzech kolejnych latach przed ubieganiem się o stypendium).

Aplikacje składane powinny być wspólnie przez przedsiębiorstwo przyjmujące naukowca/ów i samych kandydatów do stażu. Ewaluatorzy oceniający aplikacje będą analizować ich jakość w trzech obszarach: doskonałość, wpływ i wdrożenie.

W kategorii doskonałość, która ma największe znaczenie w ocenie aplikacji, brane będą pod uwagę: innowacyjność ale i wiarygodność i jakość planowanych badań, potencjał naukowca do osiągnięcia dojrzałości w danej dziedzinie poprzez realizację projektu, klarowność transferu wiedzy oraz jakość obsługi goszczącego naukowca przez przedsiębiorstwo przyjmujące.

W ramach obszaru wpływ oceniany będzie poziom wykorzystania potencjału stażysty w projekcie i wpływ projektu na dalszy rozwój jego kariery zawodowej oraz efektywność zaprojektowanych działań mających na celu rozpropagowanie wyników przeprowadzonych działań badawczo-rozwojowych.

Kategoria implementacja w porównaniu z poprzednimi obszarami ma mniejszą wagę
w ocenie. Obejmuje ona ocenę efektywności i spójności zaplanowanych działań
w projekcie, adekwatności struktury zarządzania projektem, współmierności dostępnej infrastruktury z zakresem projektu oraz stopnia komplementarności i zaangażowania przedsiębiorstwa goszczącego w realizację projektu.

100% kosztów stażystów podlega dotacji

W ramach przyznanego dofinansowania polska firma przyjmująca naukowca otrzyma:

• refundację wynagrodzenia (w przypadku początkujących naukowców w kwocie około 28,500 euro rocznie, a w przypadku doświadczonego naukowca około 42,600 euro rocznie)
• refundację ryczałtu na zakwaterowanie i wyżywienie w kwocie około 3,550 euro miesięcznie (w wybranych przypadkach dodatkowo refundację odszkodowania
  za rozłąkę)
• refundację kosztów materiałów koniecznych do realizacji pracy naukowej w kwocie około 600 euro miesięcznie
• refundację kosztów pośrednich związanych z przyjęciem naukowca w kwocie około 500 euro miesięcznie

Na przygotowanie dobrego wniosku o dofinansowanie jest już mało czasu. Najbliższa runda aplikacyjna zostanie otwarta 12 marca 2015 i potrwa do 10 września 2015. Planując działania w czasie należy wziąć pod uwagę, że przygotowanie aplikacji wymaga wcześniejszego skrystalizowania ambicji badawczo-rozwojowych przedsiębiorstwa i międzynarodowego zrekrutowania odpowiednich kandydatów do stażu. Tym nie mniej warto się starać, bowiem budżet jaki przewidziano do rozdysponowania w tym najbliższym rozdaniu zamyka się w kwocie 215 mln euro.

Tomasz Hoffmann

Prezes Zarządu PNO Consultants