Grupa badaczy z Harvard University transformowała komórki macierzyste do komórek beta, co pozwala na produkcję insuliny regulującej poziom cukru we krwi. Tak przygotowane komórki wszczepili myszom-cukrzykom. W rezultacie nie zaobserwowali odpowiedzi ze strony systemu odpornościowego, co było dotychczas częstym zjawiskiem przy tego typu próbach.

Komórki macierzyste transformowane do komórek beta pozwoliły na kontrolę i regulację poziomu cukru we krwi. Rezultat  utrzymał się przez 6 miesięcy od wszczepienia komórek.

Pomyślny rezultat badań daje nadzieje na opracowanie skutecznej i przyjaznej dla diabetyków terapii leczenia cukrzycy typu 1. Prof. Doug Melton, jeden z badaczy z Harvard University, ostrzega przed zbyt pochopnym optymizmem, jednak nie ukrywa, że jest to olbrzymi postęp.

Cukrzyca typu 1 to występująca u ponad 34 milionów osób na świecie choroba autoimmunologiczna. Układ odpornościowy niszczy ich własne, znajdujące się w trzustce komórki beta odpowiedzialne za produkcję insuliny. Diabetycy każdego dnia muszą dokonywać iniekcji tego hormonu, aby poziom glukozy w ich krwi nie przekroczył bezpiecznej wartości.

W przypadku zaprzestania przyjmowania egzogennej insuliny, u pacjentów występuje szereg zaburzeń metabolicznych, uszkodzenie układu nerwowego, utrata wzroku,może dojść do amputacji kończyn. Dotychczas jedyną znaną metodą leczenia jest transplantacja komórek beta od zmarłych. W praktyce jest to możliwe jedynie w przypadku bardzo małej liczby pacjentów, którzy dodatkowo muszą przyjmować przez cały czas leki immunosupresyjne.

Motywacja do prowadzenia badań nad znalezieniem skutecznego sposobu leczenia cukrzycy typu 1 wynika bezpośrednio z prywatnych doświadczeń badacza. Prof. Melton jest ojcem dwójki dzieci chorych na cukrzycę typu 1. To właśnie na ich komórkach beta z trzustki są prowadzone doświadczenia na modelach zwierzęcych.

• Douglas Melton przedstawia możliwość leczenia cukrzycy typu 1 przez przeszczep komórek macierzystych u myszy – komentuje dr hab. n. med. Iwona Beń-Skowronek z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. – W wielu ośrodkach trwają badania nad takimi możliwościami leczenia. Ideałem byłaby restytucja komórek beta produkujących insulinę. Są dwa kierunki badań. Pierwszy, to zatrzymanie procesu autoimmunologicznego, tzn. zniszczenie własnego szpiku i przeszczepienie komórek macierzystych w celu zniesienia reakcji immunologicznych niszczących trzustkę lub przeszczepienie limfocytów T regulatorowych hamujących tę niekorzystną reakcję. Drugi kierunek, to przeszczepienie zmodyfikowanych komórek macierzystych zdolnych do produkcji insuliny lub komórek beta wysp trzustkowych. Tego typu terapia , opisywana w przytaczanym artykule,  zarówno w doświadczeniach na zwierzętach jak i w pierwszych obserwacjach u ludzi (również w Polsce) charakteryzuje się przejściową poprawą produkcji insuliny. Po kilku latach lub miesiącach, często mimo leczenia immunosupresyjnego, znów nasilają się reakcje autoimmunologiczne przeciw komórkom beta i przeszczepy należy uzupełniać lub powtarzać. Nie jest to prosta, ani w pełni bezpieczna procedura. Badania w tym kierunku są bardzo interesujące, ale w chwili obecnej niemożliwe jest stosowanie takich metod w standardowym leczeniu cukrzycy. Nie znamy też odległych skutków takiego leczenia. Należy pamiętać, że przewlekła immunosupresja lub zmiana liczebności subpopulacji limfocytów autoreaktywnych to osłabienie kontroli organizmu nad procesami karcinogenezy. Poznanie skutecznej metody restytucji komórek produkujących insulinę powodującej trwałe wyleczenie z cukrzycy typu 1 to jeszcze odległa przyszłość  – podsumowała badaczka.