Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Czym jest olej mikrobiologiczny?
Jednym z mechanizmów odpowiedzi drożdży oleogennych (zdolnych do kumulacji tłuszczu) na obecność w podłożu hodowlanym substratów o charakterze lipofilowym jest kumulacja tłuszczy (lipidów) w komórce. Drożdże oleogenne to takie, które potrafią kumulować lipidy w ilości powyżej 20% suchej masy komórki. Znanymi rodzajami drożdży oleogennych są rodzaje: Candida, Cryptococcus, Rhodotorula, Rhodosporidium, Trichosporon i Yarrowia. Wśród mikroorganizmów oleogennych znajdują się także niektóre rodzaje grzybów strzępkowych.

Magazynowanie tłuszczy przebiega ze specyficzną inkorporacją łańcuchów alifatycznych substratów lipofilowych oraz wewnątrzkomórkową przemianą tych substratów z udziałem obecnych w komórce enzymów w różnych jej kompartmentach. Tak zmagazynowane lipidy są źródłem oleju mikrobiologicznego, który niekiedy może doskonale zastępować tłuszcze roślinne lub zwierzęce.

Wolne kwasy tłuszczowe mogą być magazynowane w postaci triacylogliceroli lub estrów steroli w postaci ciał lipidowych w komórkach w formie wolnej lub związanej.Magazynowanie tłuszczy zależy od warunków hodowli oraz składu podłoża, w tym w znacznym stopniu od rodzaju źródła węgla i azotu, jak także genotypowych właściwości mikroorganizmu. Bardzo często zdarza się, że określone gatunki drożdży wykazują pewne preferencje w stosunku do kumulowania danych kwasów tłuszczowych. Dla przykładu drożdże Yarrowia lipolytica magazynują kwasy tłuszczowe o wyższej liczbie atomów węgla w łańcuchu, natomiast nie kumulują takich kwasów jak kwas mirystynowy. W sytuacji niedoboru źródła węgla, drożdże wykorzystują zmagazynowane w komórkach substancje tłuszczowedo wzrostu.

Biomasa komórek drożdży oleogennych może być wykorzystywana jako źródło tłuszczy czyli tzw. SCO (ang. single cel oil), a zdolność do magazynowania lipidów o określonym składzie chemicznym w komórkach drożdży jest cenna z punktu widzenia przemysłu biotechnologicznego. Hodowla drożdży o określonych zdolnościach do syntezy lipidów pozwala na uzyskiwanie konkretnych produktów.  Dla przykładu drożdże z gatunku Cryptococcuscurvatus są w stanie produkować tłuszcze będące odpowiednikami masła kakaowego, pleśnie Mucorcircinelloides, syntezują kwas γ-linolowy, zaś Rhodosporidiumtoruloides produkują kwas oleinowy, palmitynowy, stearynowy i linolenowy. Olej o wysokiej zawartości kwasu arachidonowego otrzymywany w hodowliMortierellaalpina przy zastosowaniu podłoża zawierającego mąkę sojową i olej sojowy, został nawet dopuszczony do obrotu na terenie Unii Europejskiej jako nowy składnik żywności z przeznaczeniem do preparatów do żywienia niemowląt i wcześniaków zgodnie z rozporządzeniem UE z 2008 roku.

Potencjalne zainteresowanie różnymi gatunkami drożdży i pleśni w produkcji mikrobiologicznego oleju znajduje swoje odzwierciedlenie w licznych zgłoszeniach patentowych i patentach biotechnologicznych. Co ciekawe, coraz większym zainteresowaniem cieszą się technologie hodowli drożdży oleogennych z wykorzystaniem substratów odpadowych takich jak odpady po produkcji oliwy z oliwek czy tłuszcze odpadowe pochodzenia zwierzęcego, które mogą być przekształcone w produkty bardziej wartościowe.

 

Agata Fabiszewska

 

Źródła

Piśmiennictwo

 

  1. Ageitos J.M., Vallejo J.A., Veiga-Crespo P., Villa T.G. (2011) Oily yeasts as oleaginous cell factories. Applied Microbiology and Biotechnology 90, 1219-1227.
  2. Bialy H.E., Gomaa O.M., Azab K.S. (2011) Conversion of oil waste to valuble fatty acids using Oleaginous yeasts. World Journal of Microbiology and Biotechnology 27, 2791-2798.
  3. Fickers P., Benetti P.-H., Wache Y., Marty A., Mauersberger S., Smit M.S., Nicaud J.-M. (2005) Hydrofobic substrate utilisation by the yeast Yarrowia lipolytica, and its potential applications. FEMS Yeast Research 5, 527-543.
  4. Rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady w 2008 roku [Dz.U. L 43 z 14.2.1997, str. 1].
KOMENTARZE
Newsletter