Właściwości przeciwbakteryjne olejków eterycznych przejawiają się głównie przez koagulacje cytoplazmy bakterii oraz permeabilizacje błony komókowej, w wyniku czego obniża się potencjał błonowy i dochodzi do zmniejszenia wewnątrzkomórkowej puli ATP. W wyniku tych działań ostatecznie dochodzi do lizy komórek bakteryjnych. Takie działanie olejków eterycznych zaobserwowano głównie u bakterii Gram-dodatnich.

Tab. Olejki eteryczne - działanie bakteriobójcze oraz bakteriostatyczne.

Przy rosnącej oporności na antybiotyki olejki roślinne stanowią alternatywę w zwalczaniu tego zjawiska.

Substancje pochodzenia roślinnego z powodzeniem, można stosować w terapii antywirusowej. Olejek eteryczny z melisy, szałwii,  owoców jałowca kolczastego działa przeciwwirusowo wobec wirusów typu HSV.Wobec wirusów opryszki najskuteczniejsze działanie ma olejek lemongrosowy, lawendowy, rozmarynowy. Jednym z najskuteczniejszych inhibitorów wirusa grypy jest olejek z drzewa herbacianego. Substancje pochodzenia roślinnego mają doskonałe właściwości przeciwwirusowe, a ich stosowanie nie naraża nas na niepożądane działania uboczne.

Najbardziej znanym olejkiem eterycznym o właściwościach przeciwgrzybicznych jest olejek z drzewa herbacianego. Jego składniki takie jak α-pinen, β-pinen, α-terpineol, linalol działa grzybostatycznie na dermatofity. Istnieje jednak pewien problem, który ogranicza stosowanie substancji pochodzenia roślinnego. Cytotoksyczność olejków eterycznych zależna jest od ich składu chemicznego oraz fazy wzrostu komórek. Ograniczeniem mogą być wysokie dawki, które miałyby wywoływać efekt terapeutyczny.

Olejki eteryczne mogą w niedalekiej przyszłości stanowić dobrą alternatywę w terapii chorób infekcyjnych. Biorąc pod uwagę wzrost lekooporności wielu szczepów mikroorganizmów, szeroki zakres aktywności biologicznej substancji pochodzenia roślinnego (właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych oraz przeciwgrzybicznych) olejki eteryczne mogą konkurować ze środkami syntetycznymi.

Damian Jacenik