Szacuje się, że chorobą Alzheimera dotkniętych jest około 30 milionów ludzi na całym świecie. Jednym z najbardziej charakterystycznych jej objawów są zaburzenia pamięci. Naukowcom z Massachusetts Institute of Technology udało się je właśnie odwrócić.

Niemal 14% osób po 65tym i aż 40% po 80tym roku życia zapada na chorobę Alzheimera. Towarzyszy jej zwykle postępujące otępienie, afazja, zaburzenia funkcji poznawczych oraz problemy z pamięcią i formułowaniem nowych wspomnień.

Naukowcy z Massachusetts Institute of Technology udowodnili, że zwiększona produkcja jednego z enzymów w mózgu pacjentów prowadzi do powstania swoistej blokady, która wyłącza geny odpowiedzialne za formułowanie nowych wspomnień. Co więcej – u myszy jego wyhamowanie doprowadziło do odwrócenia symptomów!

Enzym o którym mowa, to HDAC2. Należy do rodziny 11 innych enzymów modyfikujących histony, czyli zasadowe białka wchodzące w skład chromatyny. Kiedy histon jest zmieniany w procesie deacetylacji chromatyna zostaje gęściej upakowana, a w konsekwencji zmniejsza się szansa na ekspresję genów w tym regionie.

Zespół pod kierunkiem Li-Huei Tsai odkrył, że w hipokampie – gdzie formowane są nowe wspomnienia - myszy z objawami choroby Alzheimera występuję obfitość wspomnianego enzymu. Badacze zahamowali jego produkcję przy pomocy odpowiednio zaprojektowanej molekuły. W efekcie wznowiona została acetylacja histonów i proces ekspresji genów odpowiedzialnych za funkcje pamięciowe i poznawcze.

Naukowcy mają nadzieję, że ich odkrycie – ogłoszone we wczorajszym wydaniu magazynu Nature – doprowadzi wreszcie do znalezienia skutecznego lekarstwa na chorobę Alzheimera. Okazuje się, że niektóre inhibitory HDAC2 są w tej chwili testowane pod kątem leczenia nowotworów, jednak – jak mówi Tsai – „Potrzeba rozwiązania bardziej selektywnego i tak bezpiecznego, jak to tylko możliwe.”.

Szacuje się, że w Polsce chorobą Alzheimera dotkniętych jest około 200 tysięcy osób. Na całym świecie liczba ta sięga 30 milionów, a w ciągu najbliższych 20 lat może się nawet podwoić. W samych tylko Stanach Zjednoczonych cierpi na nią ponad 5 milionów mieszkańców. Administracja Prezydenta Baracka Obamy wyznaczyła ostatnio graniczną datę na znalezienie efektywnego lekarstwa – rok 2025.

Atrakcyjność inhibitorów HDAC2 polega na tym, że są one w stanie odwrócić objawy choroby nawet wtedy, gdy blokada genów jest już bardzo zaawansowana. Li-Tsai, szefowa badań prowadzonych w Massachusetts Institute of Technology twierdzi jednak, że – chociaż nowe odkrycie jest wyjątkowo obiecujące – opracowanie i przetestowanie nowych środków może jeszcze trochę potrwać.

„Próby kliniczne rozpoczną się prawdopodobnie w ciągu najbliższych pięciu lat” – mówi – „a jeśli wszystko pójdzie dobrze, nowe leki będą dostępne za dziesięć”.

oprac. Adam Czajczyk

źródło: MIT News, foto: wikimedia (własność publiczna) – pierwsza pacjentka u której zdiagnozowano chorobę.