Fot. Materiały prasowe

W nadchodzących latach pandemie chorób zakaźnych (COVID-19, AH1N1, SARS) będą powracać i mogą stać się naszą codziennością. To oznacza potrzebę dysponowania przez nasz kraj możliwościami przewidywania i przygotowywania się na takie zdarzenia, a w razie ich wystąpienia – możliwością szybkiej reakcji na nagłe zwiększenie potrzeb badawczych i diagnostycznych.

– Wzmacnianie naszych możliwości diagnozowania, a co za tym idzie – ograniczania rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych ma duże znaczenie nie tylko dla zdrowia naszego społeczeństwa, ale też polskiej gospodarki. Dlatego takie inicjatywy jak Centrum Diagnostyki Populacyjnej są niezwykle cenne – mówi wicepremier Jadwiga Emilewicz i wskazuje: – Pandemia koronawirusa uświadomiła Europie i całemu światu, że powinniśmy na nowo zdefiniować łańcuchy dostaw. Atutem Polski w tej sytuacji jest wykwalifikowana kadra naukowa i możliwość przekucia jej wiedzy w technologiczne i biotechnologiczne rozwiązania. Nasz potencjał w tym kontekście zwiększają też takie jednostki jak Centrum Diagnostyki Populacyjnej.

W kwietniu 2020 r. Łukasiewicz – PORT, specjalizujący się w badaniach naukowych z zakresu biotechnologii i inżynierii materiałowej, dołączył do listy placówek wykonujących testy na obecność koronawirusa w Polsce w ilości powyżej 200 na dobę, wspomagając tym samym Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną we Wrocławiu oraz inne jednostki publiczne. W ciągu kolejnych trzech tygodni Łukasiewicz – PORT wykonał ponad 3 000 testów oraz uzyskał zdolność zwielokrotnienia ilości wykonywanych badań dzięki wykorzystaniu zaawansowanej aparatury i rezerw kadrowych. To jeden z elementów Tarczy Naukowej budowanej przez naukowców instytutów badawczych Łukasiewicza przeciwko skutkom koronawirusa w Polsce.

– Zdrowie jest jednym z czterech kluczowych obszarów działalności Sieci Badawczej Łukasiewicz. Praktycznie każdy z naszych 35 instytutów od pierwszych dni pandemii aktywnie włączył się w walkę z koronawirusem, realizując działania pod wspólnym szyldem Tarczy Naukowej. Koncepcja uruchomienia Centrum Diagnostyki Populacyjnej to kolejny element starannie zaplanowanego działania ukierunkowanego na poszukiwanie skutecznych metod zapobiegania i zwalczania skutków chorób cywilizacyjnych. Polscy naukowcy wielokrotnie pokazali, że ich rozwiązania potrafią zmieniać paradygmat chorób dotykających społeczeństwo. Dzięki Łukasiewicz – PORT i Centrum Diagnostyki Populacyjnej będziemy mogli rozwijać w Polsce nowe metody i testy diagnostyczne oraz poszerzyć badania nad nowymi formami terapii. Jestem przekonany, że nasze nowoczesne rozwiązania będą bodźcem napędzającym polską gospodarkę – podkreśla Piotr Dardziński, Prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

– Doświadczenia zebrane przez Łukasiewicz – PORT podczas walki z pandemią koronawirusa zaowocowały pomysłem utworzenia Centrum Diagnostyki Populacyjnej we Wrocławiu – wyjaśnia dr Andrzej Dybczyński, dyrektor Łukasiewicz – PORT. – CDP ma łączyć trzy zdolności: kompetencje naukowe dużego i zróżnicowanego zespołu, unikalną infrastrukturę i wyposażenie instytutu oraz masowe zdolności diagnostyki kryzysowej.

Celem centrum będzie prowadzenie badań w zakresie nowoczesnych metod diagnostycznych dla szeregu chorób zakaźnych i cywilizacyjnych, takich jak: choroby układu krążenia, nowotwory, cukrzyca, otyłość, choroby neurodegeneracyjne i zaburzenia psychiczne (depresja i schizofrenia). Dodatkowo ośrodek podniesie poziom bezpieczeństwa biomedycznego Polski, dzięki uzyskaniu efektu synergii.

Łukasiewicz – PORT jest od kilku lat krajowym ośrodkiem wiodącym do spraw biobankowania, gromadząc i analizując próbki mieszkańców Dolnego Śląska w ramach badań populacyjnych pod kątem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy. Oznacza to, że zbiera materiał biologiczny od szerokiego przekroju dawców z regionu. Wszystko po to, aby zgromadzić jak największą pulę materiału biologicznego, który w przyszłości ma posłużyć naukowcom do badań np. nad nowymi biomarkerami schorzeń rzadkich, bądź też chorobami cywilizacyjnymi.

– Kontynuując program badań populacyjnych prowadzonych przez nasz Biobank w ramach Centrum Diagnostyki Populacyjnej, Łukasiewicz – PORT będzie mógł prowadzić kolejne badania pod kątem innych jednostek chorobowych, co umożliwi przebadanie znacznie większej populacji mieszkańców, a tym samym pozwoli na zgromadzenie większej ilości materiału biologicznego do prowadzenia badań naukowych – zaznacza dr Dybczyński.

Projekt Centrum Diagnostyki Populacyjnej będzie realizowany w oparciu o już istniejące zdolności i zasoby infrastrukturalne Łukasiewicz – PORT, które zostaną rozwinięte i wzmocnione. Kluczowe dla powodzenia przedsięwzięcia będzie uruchomienie istniejącego w Łukasiewicz – PORT laboratorium BSL-3 – jedynego w zachodniej Polsce, jednego z zaledwie kilku w całym kraju (dla porównania, w Niemczech laboratoriów tej klasy jest 97). Instytut planuje także zatrudnienie m.in. takich specjalistów jak: biotechnolodzy, biolodzy molekularni, analitycy medyczni, bioinformatycy oraz lekarze specjaliści i biostatystycy.