Biotechnologia w przedsiębiorstwach

W 2019 r. działalność w dziedzinie biotechnologii prowadziły 182 przedsiębiorstwa, nazywane przedsiębiorstwami biotechnologicznymi (BF). Wśród nich 53,3% stanowiły przedsiębiorstwa określane jako wyspecjalizowane w działalności biotechnologicznej (DBF). Przedsiębiorstwa prowadzące działalność badawczą i rozwojową (B+R) w dziedzinie biotechnologii (BRDF) obejmowały 63,7% ogólnej liczby przedsiębiorstw biotechnologicznych, z czego blisko 60% prowadziło tylko działalność B+R w dziedzinie biotechnologii. Pozostała część przedsiębiorstw (BRDF) łączyła działalność B+R z produkcją biotechnologiczną. Pod względem klas wielkości dominowały tzw. małe przedsiębiorstwa (o liczbie pracujących 49 osób i mniej), stanowiąc 54,9% ogólnej liczby przedsiębiorstw biotechnologicznych. Udział przedsiębiorstw średnich (od 50 do 249 osób) i dużych (250 osób i więcej) wyniósł odpowiednio 27,5% i 17,6%.

Nakłady wewnętrzne przedsiębiorstw na działalność w dziedzinie biotechnologii

Nakłady wewnętrzne przedsiębiorstw poniesione na działalność w dziedzinie biotechnologii w 2019 r. wyniosły 1 187,3 mln zł, z tego 80,7% stanowiły środki własne przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę klasy wielkości przedsiębiorstw, największe nakłady na działalność biotechnologiczną poniosły podmioty klasyfikowane do przedsiębiorstw średnich – 656,9 mln zł i były one wyższe o 24,4% niż w roku poprzednim.

Personel w dziedzinie biotechnologii

W 2019 r. w działalność biotechnologiczną zaangażowanych było 10 325 osób (o 0,2% więcej niż przed rokiem), z czego prawie połowa to pracujący w przedsiębiorstwach. Działalnością badawczą i rozwojową w dziedzinie biotechnologii w przedsiębiorstwach zajmowały się 1 974 osoby.

Działalność B+R w dziedzinie biotechnologii

W Polsce w 2019 r. działalność B+R w dziedzinie biotechnologii prowadziło 231 podmiotów, z czego nieco ponad połowę stanowiły podmioty sektora przedsiębiorstw. Najliczniejszą grupą pod względem obszarów zastosowania biotechnologii były podmioty zajmujące się ochroną zdrowia ludzi – 56,7% ogólnej liczby podmiotów prowadzących biotechnologiczną działalność B+R. Nakłady wewnętrzne na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii w 2019 r. uległy zwiększeniu w skali roku o 6,5%, osiągając wartość 976,8 mln zł. Nakłady wewnętrzne podmiotów zaliczanych do sektora przedsiębiorstw stanowiły 47,8% tej kwoty, sektora szkolnictwa wyższego – 51,7%, natomiast sektora rządowego wraz z sektorem prywatnych instytucji niekomercyjnych – 0,5%. W 2019 r. w działalność B+R w dziedzinie biotechnologii zaangażowanych było 7 727 osób. Liczba pracujących zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego o 4,5%. Niemal 3/4 personelu zaangażowanego w działalność B+R w dziedzinie biotechnologii stanowiły osoby wykonujące prace naukowo-badawcze.

Wśród sektorów wykonawczych najwyższymi nakładami na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii charakteryzował się sektor szkolnictwa wyższego, który przeznaczył na prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie biotechnologii ponad pół mld zł, co stanowiło 51,7% nakładów wewnętrznych na działalność B+R w dziedzinie biotechnologii. W przypadku sektorów przedsiębiorstw oraz rządowego łącznie z sektorem prywatnych instytucji niekomercyjnych udział ten wyniósł odpowiednio 47,8% i 0,5%. 

Źródło danych: GUS

Dr inż. Paweł Wielgus, członek zarządu spółki biotechnologicznej Bioceltix, prezes zarządu funduszu inwestycyjnego Kvarko, inwestor w spółkach na wczesnym etapie rozwoju (m.in. Bioceltix, QNA Technology, Sat Revolution, DEBN, Social Wifi, Vitrotest, Alphamoon) tak skomentował wyniki raportu: 

Branża biotechnologiczna od lat zyskuje na popularności w Polsce i na świecie. Jest to uzasadniony trend, czego dowiodła m.in. epidemia COVID-19, pierwsza o naprawdę globalnym zasięgu i tak poważnych konsekwencjach dla zdrowia ludzi i dla gospodarki. W tym kontekście biotechnologia będzie dalej zyskiwała na znaczeniu.

Rozwiązania biotechnologiczne są odpowiedzią na kluczowe problemy zdrowotne i społeczne, gdyż zabezpieczają najbardziej podstawowe potrzeby z punktu widzenia piramidy Maslowa, a więc biologiczno-fizjologiczne oraz potrzebę bezpieczeństwa.

Nie bez znaczenia dla wielu inwestorów jest fakt, że biotechnologia rozwiązuje realne potrzeby rynkowe. Rozwój innowacji biotechnologicznych jest co prawda czasochłonny i kapitałochłonny, ale inwestycje w ten sektor mają duży potencjał. Na nowe rozwiązania medyczne, farmaceutyczne, z obszaru rolnictwa czy ochrony środowiska zawsze będzie zapotrzebowanie. Jest to branża dla cierpliwych, ale ta cierpliwość potrafi zostać wynagrodzona wyjątkowo korzystną stopą zwrotu.

W Polsce mamy utalentowaną kadrę naukową, coraz bardziej rozpoznawalną w międzynarodowym środowisku. Każdy sukces buduje wiarygodność w branży, co przyciąga kolejnych inwestorów. To swoiste sprzężenie zwrotne napędza rozwój sektora innowacji biotechnologicznych, których skala i jakość będzie w kolejnych latach osiągać coraz wyższy poziom.

W biotechnologii warto szukać nisz. Jednym z ciekawszych przykładów jest biotechnologia weterynaryjna, która ma szczególnie korzystny stosunek potencjalnych korzyści do nakładów i ryzyka. Za przykład posłużyć może wrocławski start-up weterynaryjny Bioceltix. Jego pomysłodawca i założyciel, biotechnolog Łukasz Bzdzion, zafascynowany innowacyjnymi terapiami chorób zwierzęcych, przekonał do swojej wizji inwestorów, zbudował silny, zróżnicowany zespół i z sukcesem pracuje nad lekami dla zwierząt, bazującymi na komórkach macierzystych. Połączenie jego naukowej wizji z doświadczeniem biznesowym pozostałych osób w spółce, zaowocowało stworzeniem pionierskiej organizacji o ogromnym potencjale na rodzącym się dopiero rynku leków biologicznych dla psów, kotów i koni. To, co pozornie wydawać by się mogło rynkową niszą, pozwoli na zajęcie silnej pozycji w ciekawym segmencie rynku biotechnologicznego.