Podczas targów BIOTECHNICA 2015 firma INFORS zaprezentowała pierwszy na świecie bioreaktor zdolny do samodzielnego czyszczenia. Wystarczy nacisnąć jeden przycisk, by w ciągu nocy sam się on umył i wysterylizował. Jak obliczono, pominięcie etapu sprzątania pozwala pracownikom laboratoriów na blisko dwukrotne zwiększenie efektywności ich pracy przy bezpośrednim skupieniu się na ich najważniejszych zadaniach.

Samoczyszczący się bioreaktor może być wykorzystany do szerokiej gamy procesów laboratoryjnych, takich jak:

·         Bioprocesy o wysokiej wydajności

·         Fermentacja (bakterii, drożdży, grzybów)

·         Ekspresja białek o wysokiej wydajności (na przykład przeciwciał)

·         Procesy mikrobiologiczne (w których biorą udział na przykład takie bakterie jak E.coli,                czy P.pastoris)

·         Rozwój procesów i ich optymizacja

·         Zwiększanie/zmniejszanie skali

Na proces umycia bioreaktora i tym samym przygotowania go do kolejnego etapu pracy składają się dwie fazy. Podczas pierwszej z nich - fazy automatycznego czyszczenia (fazy CIP) - reaktor jest czyszczony z pozostałości kwasów lub zasad (czy też ich mieszaniny) z użyciem roztworu wodorotlenku sodu, który jest następnie neutralizowany z użyciem kwasu. Druga faza - automatycznej sterylizacji (faza SIP) - przebiega z wykorzystaniem gorącego roztworu wodorotlenku sodu oraz sterylnej wody. Niezwykle istotny jest fakt, że faza sterylizacji obejmuje wszystkie części bioreaktora mające bezpośredni kontakt z wytwarzanym w nim produktem, również te trudno dostępne.

Film obrazujący zasadę czyszczenia bioreaktora (źródło: materiały producenta ze strony http://www.infors-ht.com/)

Dużą zaletą jest fakt, że obie fazy przebiegają zgodnie z wytycznymi Dobrej Praktyki Wytwarzania i mogą być odpowiednio walidowane. Właściwości procesu sterylizacji takie jak: temperatura, czas, czy pH mogą być modyfikowane zależnie od naszych potrzeb. Wartości podawane przez producenta jako uniwersalne to dwie godziny przy temperaturze 60°C i pH równym 12.8.

Bioreaktor jest bezpośrednio gotowy do użycia po zakończeniu dwóch faz, proces czyszczenia i sterylizacji nie wymaga bowiem jego rozmontowania. To kolejna przewaga, jaką niesie LabCIP- brak konieczności osobnego czyszczenia poszczególnych części nie tylko skraca cały proces, ale także zmniejsza prawdopodobieństwo ich zewnętrznego zakażenia, czy też fizycznego zniszczenia.

Natalia Martuzalska