Niedźwiedzia czarnego zwanego również niedźwiedziem amerykańskim oraz baribalem można spotkać na większości górzystych i leśnych obszarach Kanady, Stanów Zjednoczonych oraz północnej części Meksyku. Gatunek tego drapieżnego ssaka nigdy nie występował poza wyżej wymienionymi krajami. Przez ostatnie dwie dekady, większość populacji niedźwiedzia czarnego wykazało wzrost zarówno ilościowy, jak i zajmowanej powierzchni. Wielkość populacji północnoamerykańskiej baribala określa się na 850 do 950 tysięcy sztuk. Populacji meksykańskiej nie bierze się pod uwagę ze względu na jej małą liczebność.
Mimo swojej masywnej budowy ciała, długość ciała samców od 140 do 200 cm przy nawet 409 kg wagi, niedźwiedzie czarne znakomicie wspinają się na drzewa oraz poruszają się szybko i sprawnie, chociaż ich bieg wydaje się trochę ociężały.
Baribale znane są z ogromnej siły, która bierze się głównie z diety roślinnej, która stanowi 95%. Zazwyczaj odżywiają się dużymi ilościami traw, ziół, bylin, owoców leśnych, bulw, pąków, korzeni, dziką różą, orzechami oraz miodem. Nie gardzą także owadami, małymi kręgowcami i ptakami, począwszy od jaj, a skończywszy na osobnikach dorosłych, oraz padliną. Nie pozostają obojętne na jedzenie „ludzkie” znalezione w kontenerach lub koszach na śmieci, ale rzadko polują na zwierzęta kopytne. Baribale poświęcają żerowaniu całe dnie, szczególnie jesienią, kiedy gromadzą zapasy tłuszczu na zimę. Są to zwierzaki wszystkożerne, a ich dieta w dużym stopniu zależny od miejsca, w którym żyją oraz pory roku.
Przez długi czas nie było wiadomo, czy niedźwiedzie brunatne zapadają we właściwy sen zimowy, podczas którego ulegają spowolnieniu wszystkie funkcje życiowe, czy też jest to rodzaj przerwy zimowej, a zwierzęta zapadają w półsen. Najnowsze badania dowiodły, że zimowanie baribali nie pasuje do żadnej z tych kategorii. Temperatura ich ciała obniża się zaledwie 1-2oC, ale puls redukuje się o połowę, podobnie jak podstawowa przemiana materii. Co najmniej przez 4,5 miesiąca nie przyjmują pokarmu, korzystając wyłącznie z zapasów tłuszczu, a także, nie wydalają wtedy kału i nie oddają moczu. Jedynie intensywne niepokojenie potrafi wyrwać te zwierzęta ze snu i dzięki utrzymywaniu stosunkowo wysokiej temperatury ciała szybko stają się aktywne. Jeżeli zapadałyby we właściwy głęboki sen zimowy ponowne ogrzanie organizmu do temp. 38oC zajęłoby wiele godzin, a nawet dni i wymagałoby ogromnych nakładów energii. Do wiosny tracą około jednej czwartej masy ciała, dlatego, każdy kolejny rok poświęcają na żerowanie i wyrównanie tych strat. baribale w swoim północnym zasięgu występowania, zapadają w sen zimowy nawet na 7 miesięcy. Im bardziej na południe, okres ten stopniowo się skraca. W południowych rejonach występowania, gdzie pożywienie jest dostępne przez cały rok, niedźwiedzie czarne mogą być aktywny nawet przez cały okres zimowy.
Nazwa angielska black bear, czyli "czarny niedźwiedź" nie w pełni odpowiada faktycznej barwie tych zwierząt. Ich sierść jest krótka, a ubarwienie jednolite – na zachodzie od czarnego do cynamonowego, z białym rysunkiem na piersi, na wschodzie prawie czarne. Na Alasce występują również osobniki z niebieskawym nalotem, a w Kolumbii Brytyjskiej czysto białe.
Nie są to ani albinosy, ani niedźwiedzie polarne tylko biała odmiana północnoamerykańskiego baribala, zwana również niedźwiedziem Kermode. Naukowcy wiedzą już, w jaki sposób czarne niedźwiedzie rodzą się białe. Nie są tylko pewnie, dlaczego tak się dzieje. Białe niedźwiedzie mogą rodzić się z czarnych rodziców. Zjawisko to nazywa się kermodyzmem, a wywołuje je recesywna mutacja genu MC1R, który u ludzi odpowiada np. za rudy kolor włosów. Aby niedźwiedź urodził się biały musi odziedziczyć tę mutację i po matce i po ojcu. Sami rodzice nie muszą być biali. Wystarczy, że są nosicielami recesywnej mutacji. Na kontynentalnym wybrzeżu Kolumbii Brytyjskiej białe baribale pojawiają się z częstotliwością jeden na 40 do 100 czarnych niedźwiedzi, lecz na niektórych wyspach regionu Great Bear Rainforest częściej. Na Princess Royal białe futerko ma jeden na dziesięć niedźwiedzi, a na północ od niej, na wyspie Gribbelle jeden na trzy. Wyspa ta zwana jest macierzystą wyspą białych baribali.
Baribale Kermode’a wydają się przyjacielskie, sympatyczne i skore do zabawy, ale w rzeczywistości, jak wszystkie niedźwiedzie, mogą być niebezpieczne i trudno przewidzieć ich zachowanie. Dzięki małemu, wąskiemu nosowi i długim nozdrzom mają doskonały węch, a ich białe futro daje im przewagę podczas łowienia ryb. W ciągu dnia, białym baribalom udaje się schwytać łososia w jednej próbie na trzy, zaś czarnym tylko w jednej próbie na cztery. Chociaż wydają się poruszać niezdarnie, są bardzo szybkie. Zmierzono, że na krótkich dystansach niektóre biegły z prędkością przeszło 50 kilometrów na godzinę.
Marta Maroszyńska
Ludzie z regionu Great Bear Rainforest nigdy nie polowali na białe niedźwiedzie czarne, a ich mięso nigdy nie było ich głównym pożywieniem. Zakaz zabijania „niedźwiedzi duchów” był pierwotną formą ochrony środowiska, i dzięki temu ten uległy „dziwoląg” przeżyje jeszcze wiele pokoleń.
Marta Maroszyńska
KOMENTARZE