Starożytne DNA zapewniło spektakularny wgląd w historię ludzkości, szczególnie w Europie i Azji, gdzie naukowcy zrekonstruowali genomy tysięcy ludzi, jednak teraz mniej niż dwa tuziny starożytnych genomów datowanych na ok. 2000 lat zostało odzyskanych również z południowej Afryki, zwłaszcza Botswany, RPA i Zambii. Okazuje się, że współczesne grupy etniczne są genetycznie podobne do swoich starożytnych przodków. Co więcej, badanie to otwiera drzwi do odkrywania historii ludzkości w jednym z najbardziej zróżnicowanych regionów na świecie – Afryce Południowej. Victoria Gibbon, profesor antropologii biologicznej na Uniwersytecie w Kapsztadzie i współautorka badania, mówi, że naukowcy wybrali schronisko skalne Oakhurst ze względu na bogatą ofertę 40 ludzkich grobów i zachowanych artefaktów, takich jak kamienne narzędzia sprzed 12 000 lat. – Miejsca, takie jak to, są rzadkością w Afryce Południowej, a Oakhurst pozwoliło lepiej zrozumieć ruchy lokalnej populacji i relacje w krajobrazie na przestrzeni prawie 9000 lat – wyjaśnia.

Naukowcy przygotowali proszek z materiału szkieletowego, wyodrębnili DNA i przekonwertowali te dane na dwuniciowe i jednoniciowe biblioteki. Ze względu na sam wiek materiału nie było to łatwe, dlatego badacze zastosowali różne technologie i metody, aby pomyślnie zrekonstruować DNA. Wybrali 11 dwuniciowych i 15 jednoniciowych bibliotek do przechwytywania hybrydyzacji DNA – metody sekwencjonowania opartej na wykorzystaniu sond, które są komplementarne do sekwencji docelowej, działając jak haczyk umożliwiający specyficzne wychwycenie genów lub genomów będących przedmiotem zainteresowania. Już haplogrupy mitochondrialnego DNA i chromosomu Y przypominały współczesne populacje San i Khoe. Autorzy badania piszą, że skonstruowanie drzewa populacji opartego na częstotliwościach alleli w starożytnych i współczesnych populacjach pozwala im umieścić dziewięć osób zsekwencjonowanych w panafrykańskim kontekście ewolucyjnym. Co zaskakujące, te próbki z Afryki Południowej i te z Europy wykazały uderzającą różnicę. – Podobne badania z Europy ujawniły historię zmian genetycznych na dużą skalę spowodowanych ruchami ludzi w ciągu ostatnich 10 000 lat. Te nowe wyniki, z najbardziej wysuniętej na południe części Afryki, są zupełnie inne i sugerują długą historię względnej stabilności genetycznej – dodaje prof. Gibbon. W jednym z najbardziej zróżnicowanych kulturowo, językowo i genetycznie regionów świata nowe badanie pokazuje, że bogaty zapis archeologiczny Republiki Południowej Afryki staje się coraz bardziej dostępny dla archeogenetyki, zapewniając nowy wgląd w historię ludzkości i przeszłą demografię, by kontynuować tworzenie połączeń w czasie.