Opracowanie „Pomoc Publiczna. Efekty wdrażania Programu Pomocowego w latach 2014-2019” zostało przygotowane na bazie wyników dwóch badań ewaluacyjnych (instrumentów dotacyjnych i instrumentów finansowych) prowadzonych w latach 2017-2020. Plan i metodologia tych opracowań została zatwierdzona przez Komisję Europejską. Szczegółowo przedstawia wpływ (obecny i prognozowany) Programu Pomocowego m.in. na Projekt Krajowy Brutto czy na wskaźniki związane bezpośrednio z B+R, jak np. nakłady na działalność badawczo-rozwojową przedsiębiorstw.

– Jestem przekonany, że publikacja przyczyni się do głębszej refleksji na temat znaczenia innowacyjnych, nowoczesnych rozwiązań dla naszej gospodarki, ale też dla naszego rozwoju. Liczę, że stanie się również punktem wyjścia do dyskusji na temat przyszłości, kierunków zmian gospodarczych i cywilizacyjnych – mówi Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Na skutek wieloletniego działania w ekosystemie innowacji, NCBR stał się centrum wiedzy i kompetencji na temat kierunków rozwoju, nowoczesnych technologii i innowacji. Realizując naszą misję, dzielimy się jednocześnie zdobytą wiedzą i doświadczeniami.    

Pozytywny efekt na krajową gospodarkę

Program Pomocowy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju jest odpowiedzią na bardzo ważny problem, jakim był niski poziom innowacyjności polskiej gospodarki i aktywności badawczo-rozwojowej rodzimych przedsiębiorstw. Skala oddziaływania instrumentów finansowych będących w gestii NCBR jest na tyle duża, że daje się ująć i zmierzyć na poziomie makroekonomicznym. Pozytywne oddziaływanie wsparcia powinno skutkować wzrostem wartości PKB w 2023 r. o ok. 17,4 mld zł. w porównaniu do sytuacji bez realizacji interwencji. Wsparcie udzielone za pośrednictwem programu wywołało także pożądany efekt zachęty, wyrażający się poprzez zwiększenie wydatków na działalność B+R ponoszonych przez beneficjentów wsparcia.

Pozytywny efekt programu w zakresie instrumentów finansowych jest również mocno widoczny na rynku funduszy Venture Capital. Dotyczy to zarówno wypełnienia luki w zakresie finansowania projektów na początkowym stadium rozwoju, wprowadzania nowych funduszy i kapitału, jak i kształcenia odpowiedniej kadry menedżerskiej. W omawianym okresie mówimy tu o kwocie 2,5 mld zł nominalnej kapitalizacji funduszy Bridge Alfa. Bezpośrednią korzyścią jest natomiast tworzenie nowych przedsiębiorstw oraz wsparcie komercjalizacji innowacyjnych projektów.

Nauka poprzez doświadczenie

Dzięki przeprowadzonemu badaniu, wyraźnie widać, że przyszłe instrumenty kreowane przez NCBR powinny także koncentrować się na finansowaniu nowoczesnych technologii i rozwiązań w konkretnych obszarach, jak chociażby big data, sztuczna inteligencja czy LifeScience. NCBR powinno skierować swoją aktywność na wspieranie realizacji kluczowych dla państwa, strategicznych projektów, jak np. transformacja energetyczna czy gospodarka wodna. Zdecydowanie szerszy nacisk powinien zostać położony na instrumenty „szyte na miarę”, czyli zróżnicowane i dopasowane do poszczególnych grup odbiorców, a także na instrumenty bezzwrotne, odgrywające istotną rolę w rozwoju innowacji.

Bardzo ważnym aspektem jest również dalsze działanie na rzecz wzmocnienia współpracy na linii nauka-biznes. W kontekście transferu wiedzy istotne znaczenie mają wszelkie programy skierowane do młodych naukowców, mogących stać się liderami zmian w swoim środowisku, a w przyszłości – naturalnymi beneficjentami programów dla start-upów. Należy również zwrócić uwagę na takie podmioty jak Centra Transferu Technologii czy spółki celowe. Ich niewykorzystany do tej pory potencjał może zostać zagospodarowany w kierunku powszechnego doradztwa, brokeringu innowacyjnego czy nawet przygotowania kadr uczelni i jednostek naukowych do sprawnego poruszania się w świecie biznesu. 

Publikacja jest bezpłatna i dostępna do pobrania na stronie NCBR.