Zdjęcia wykonane na komórkach nowotworowych; fot. dr Katarzyna Malarz

Sondy molekularne to związki wiążące się z określoną substancją, używane w celu jej wykrycia. W tym przypadku wprowadza się je do komórek, by badać ich metabolizm oraz wzrost związany z jonami cynku. Opatentowane rozwiązanie śląskich naukowców jest pochodną styrylochinoliny i ma właściwości fluorescencyjne, czyli po podświetleniu światłem UV oddaje światło widzialne. – Związek jest barwnikiem fluorescencyjnym, sam w sobie świeci, ale pod wpływem jonów cynku świeci inaczej – tłumaczy prof. Robert Musioł z Instytutu Chemii na Wydziale Nauk Technicznych. Dzięki temu może badać poziom tego metalu w komórkach ludzkich czy zwierzęcych.

– Zaburzenie ilości czy rozmieszczenia jonów cynku w komórkach obserwuje się przy chorobie Alzheimera. Nasz związek pozwala na sprawdzanie, czy w komórkach mózgu nie ma tych zaburzeń. Pomoże to w diagnozowaniu tej choroby czy monitorowaniu postępów jej leczenia – dodaje prof. Musioł. Związek ma odpowiednie właściwości biologiczne i fizykochemiczne – jest nietoksyczny, fotostabilny i obojętny chemicznie. Dzięki temu nie będzie szkodził komórkom, nie zmieni swojej struktury pod wpływem promieniowania świetlnego czy temperatury i nie będzie wytwarzał toksycznych produktów w wyniku konwersji energii zmieniającej promieniowanie UV na światło widzialne.

– Temat ten będziemy rozwijać. Chcemy opracować takie związki, które można wykorzystać nie tylko do diagnostyki, ale i – jednocześnie – do celów terapeutycznych – zapowieda badacz. Autorami wynalazku, który został objęty ochroną patentową, są: dr Barbara Czaplińska, dr Katarzyna Malarz, dr hab. Anna Mrozek-Wilczkiewicz, prof. UŚ oraz prof. dr hab. Robert Musioł.

PAP – Nauka w Polsce, Agnieszka Kliks-Pudlik