Raport Deloitte pokazuje, że chociaż w minionym roku oceny kondycji sektora LifeScience i jego segmentów (farmaceutycznego, biotechnologicznego oraz technologii medycznych) bardzo zmieniały się w czasie, podstawowe wyniki i perspektywy dalszego rozwoju są dla niego bardzo pozytywne. Zdaniem ekspertów branża pozostaje przede wszystkim odporna na te skutki pandemii, których początkowo najbardziej się obawiano, dotyczące np. spowolnienia w realizacji badań. Dalszy rozwój tego sektora będzie też napędzać elastyczne podejście przedsiębiorstw i stale podejmowane działania dostosowujące do zmieniających się okoliczności.

Rzeczywistość sektora staje się cyfrowa

Niedawny raport Deloitte i Fortune pokazuje, że 77 proc. dyrektorów generalnych z 15 branż twierdzi, iż kryzys COVID-19 przyspieszył cyfrową transformację i w tym zakresie zarządzający wykazują się silnym optymizmem co do nadchodzącego roku. Wyznaczanie bardziej długoterminowych strategicznych celów digitalizacyjnych, a także coraz powszechniejszy dostęp do wielu innowacyjnych narzędzi do gromadzenia i analizowania danych powoduje, że także sektor LifeScience powinien zacząć stosować narzędzia cyfrowe na dużą skalę. – To znacząca zmiana w biznesowej filozofii przedsiębiorstw branży zdrowotnej – przejście od podejmowania doraźnych cyfrowych aktywności, do stania się podmiotem prawdziwie cyfrowym. Brak spójnej wizji powoduje konieczność działania ad hoc, a bycie cyfrowym oznacza zaprojektowanie i wdrożenie wyraźnej strategii cyfrowej i włączenie jej do DNA organizacji. W tym celu firmy muszą rozwijać sprawność operacyjną, możliwości analityczne, automatyzację oraz integrację danych. Brak planu strategicznego nie pozwoli branży na rozwinięcie pełnego potencjału digitalizacji – mówi Paweł Kuśmierowski, partner associate, Life Sciences & Health Care Poland w Deloitte. 

O dynamice sektora decyduje też konieczność mierzenia się dużych graczy, od dawna funkcjonujących na rynku, ze zdecydowanie mniejszymi, ale niezwykle prężnie rozwijającymi się start-upami. Te nowe podmioty, z założenia w pełni cyfrowe we wszystkich obszarach swojej działalności, nie są powiązane ze starszymi systemami, przyświeca im zupełnie inna filozofia biznesowego myślenia i to pozwala im na zdecydowanie bardziej elastyczne podejście.

Pacjent w centrum systemów zdrowotnych

Cyfrowe zdrowie, cyfrowa medycyna i cyfrowe terapie oferują możliwość tworzenia bardziej spersonalizowanych doświadczeń i nowych sposobów na efektywne dotarcie do pacjentów. Zdaniem ekspertów Deloitte planowane w nadchodzącym roku większe inwestycje w rozwiązania cyfrowe pozwolą firmom zajmującym się naukami przyrodniczymi i technologiami medycznymi na skupienie się na bardziej dopasowanym wsparciu pacjentów. Innowacyjność stała się w pandemii katalizatorem zmian stawiających pacjentów w centrum działań branży. W ciągu ostatnich dwóch lat mobilizacja do współpracy między interesariuszami sektora zdrowotnego była bezprecedensowa – wszystko w interesie pacjentów. – Zorientowanie na pacjentów to coś więcej niż zapewnienie dobrej jakości opieki. Oznacza to uczynienie z nich równych partnerów, którzy znajdują się w centrum decyzji dotyczących opieki zdrowotnej. Koncepcja skoncentrowania się na pacjencie nie jest nowa. Już teraz widzimy, jak bardzo wzrosła ich komunikacja z ośrodkami badawczymi, instytucjami finansującymi oraz dostawcami usług i rozwiązań. Wkład pacjentów w toczące się projekty jest coraz bardziej wyrafinowany i rozpowszechniony. W tym obszarze nadal jednak jest wiele niewiadomych i takie efektywne pozycjonowanie pacjentów pozostaje wyzwaniem do opanowania – dodaje Paweł Kuśmierowski.

Według niedawnego badania przeprowadzonego przez Deloitte, kadra kierownicza branży LifeScience oczekuje, że produkty medycyny cyfrowej staną się strategicznym priorytetem dla ich firm. Pandemia pomogła stworzyć bardziej zorientowane na pacjenta kanały. W szczególności technologie cyfrowe zostały przyjęte na całym świecie, a telemedycyna stała się szeroko dostępna. Współpraca z systemami opieki zdrowotnej umożliwia wgląd w dane, a pacjenci przejmują większą kontrolę nad troską o swoje zdrowie. Co więcej, firmy farmaceutyczne zaczynają dostosowywać swoje decyzje biznesowe, odzwierciedlając potrzeby pacjentów, a jednocześnie rośnie znaczenie podmiotów zajmujących się technologiami zdrowotnymi i innymi ekosystemami. W szczególności terapie cyfrowe zaczynają wpływać na wyniki pacjentów i wykazują walidację kliniczną. – Potencjał oszczędności, jaki niesie za sobą cyfryzacja procesów wynajdywania nowych leków i ich badań klinicznych, przekłada się także na rozwój technologii informatycznych w tym zakresie. Dotyczy to narzędzi analizy danych, umiejętności korzystania z danych uzyskanych w codziennej praktyce lekarskiej (RWE), terapii cyfrowych czy automatyzacji procesów. Doświadczenia zdobyte w branży dzięki projektom dotyczącym COVID-19 stanowią dodatkowy czynnik, który wpłynął na skracanie cyklu rozwoju wszystkich terapii i na wzrost rentowności firm biotechnologicznych z innowacji – według Deloitte jest on najwyższy od 2015 r. – akcentuje Paweł Kuśmierowski.

Branża zdrowotna pod lupą środowiskową

Według raportu Deloitte kwestie z obszaru ESG (środowisko, społeczeństwo i zarządzanie) pozostaną w centrum uwagi w 2022 r., ponieważ także firmy branży LifeScience będą musiały stawić czoła zmieniającym się wytycznym w zakresie ujawnień i nowym globalnym standardom raportowania. W nadchodzącym roku od liderów sektora oczekuje się skupienia się na istotnych dla nich czynnikach środowiskowych, takich jak dostęp do leków i ich ceny, zrównoważone podejście do zagadnień klimatycznych, równość i różnorodność. – Kwestie środowiskowe, społeczne i te związane z zarządzaniem coraz mocniej się łączą. Na przykład uczynienie leków bardziej zrównoważonymi chroni środowisko. W rezultacie coraz więcej firm zdaje sobie sprawę, że cele ESG i cele biznesowe są ze sobą nierozerwalnie związane. Można więc oczekiwać, że firmy sektora zdrowotnego będą musiały skupić się na tych czynnikach, które najsilniej na nie wpływają, tym bardziej że inwestorzy, partnerzy, społeczności, klienci i pracownicy coraz częściej przyglądają się, kogo wspierają – zaznacza Julia Patorska, partner associate, ekspertka w obszarze analiz ekonomicznych i środowiskowych w Deloitte.

W obszarze zrównoważonego rozwoju i ograniczenia marnotrawstwa branża ma sporo do zrobienia. Dla przykładu, przemysł biofarmaceutyczny produkuje rocznie ogromne ilości leków, a wiele z nich nigdy nie jest używanych. Same niedoskonałości chłodniczych łańcuchów dostaw powodują roczne straty w wysokości 37 mld dol. Co więcej, okres przydatności nadany lekowi jest zwykle oparty na informacjach dostępnych podczas procesu zatwierdzania. W rzeczywistości zanim preparat przestanie być skuteczny może minąć dwa razy więcej czasu. Obszarem o rosnącym znaczeniu w zakresie ESG są też zagadnienia równości i braku wykluczenia. Oczekuje się, że w 2022 r. firmy będą musiały mierzyć się z ciągłą presją zewnętrzną ze strony inwestorów instytucjonalnych, aktywnych akcjonariuszy, potencjalnych pracowników i klientów, aby zwiększyć reprezentację kobiet w zarządach przedsiębiorstw, na stanowiskach kierowniczych oraz w kierownictwie wykonawczym, a także wyrównać wynagrodzenia i mobilność.