Czynniki wpływające na szybkość procesu starzenia to genetyka i środowisko, w którym żyjemy, czyli zanieczyszczenia, dieta, styl życia i stres. Ten nieuchronny proces rozpoczyna się koło 25. roku życia i jest najsilniejszy po 45. roku życia.

Wolne rodniki to atomy lub cząsteczki, które w swojej strukturze posiadają jeden lub więcej niesparowanych elektronów i mogących samodzielnie egzystować. Na przykład: rodnik hydroksylowy, anionorodnik ponadtlenkowy, tlen singletowy, ozon, dwutlenek azotu czy nadtlenek wodoru. Aby zrozumieć istotę działania tych cząsteczek warto wiedzieć skąd one pochodzą. Źródła reaktywnych form tlenu w komórce to ekspozycja na wysokie ciśnienie tlenu, przemiany po dostarczeniu energii w postaci promieniowania UV, metale grup przejściowych np. kationy miedzi. Wolne rodniki powstają w procesach fagocytozy, w reakcjach katalizowanych przez enzymy, w łańcuchu oddechowym oraz w przebiegu zaburzeń metabolicznych w wyniku stanów patologicznych.

W takim razie jaki wpływ mają na nasze struktury te mikroskopijne cząsteczki? Dochodzi do zmian w białkach, lipidach, kwasach tłuszczowych. Prowadzi to do modyfikacji strukturalnych i czynnościowych kwasów nukleinowych, co dalej skutkuje mutacjami i śmiercią komórki. Ważną kwestią jest też stres oksydacyjny, który charakteryzuje się zaburzeniem równowagi między reakcjami wolnorodnikowymi a zdolnością organizmu do napraw szkód, które zostały wyrządzone. W czasie tych reakcji spada stężenie antyoksydantów, które są niezbędne do eliminacji rodników. Skoro wiadomą sprawą jest teoria o wolnorodnikowym starzeniu, ważne jest aby wspomóc organizm w walce z nim. Warto wcześniej zareagować i uzupełniać niedobory przeciwutleniaczy. Są to substancje przerywające łańcuch lawinowy, chronią przed utlenianiem lipidy, zabezpieczają DNA przed destrukcją, działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie, bakterio- i grzybobójczo.

Antyoksydanty nieenzymatyczne dzielimy na hydrofilowe- chronią środowisko wodne komórki i hydrofobowe- chroniące wnętrze błon komórkowych. Przykłady tych substancji to: kwas askorbinowy, tokoferole, retinol, karotenoidy, flawonoidy, melanina, koenzym Q10.

Należy pamiętać, że proces starzenia rozpoczyna się stosunkowo wcześnie. Z leczeniem skutków nie powinno się czekać. Im dłużej zwlekamy z działaniem tym trudniejsza droga będzie później. Najlepszym wyjściem będzie profilaktyczne wspomaganie organizmu. Oprócz stosowania suplementacji kosmeceutyków najprostszą możliwością jest spożywanie owoców i warzyw bogatych w przeciwutleniacze.

Agnieszka Pawłowska