Tymianek właściwy, zwany także macierzanką tymianek (łac. Thymus vulgaris), jest rośliną należącą do rodziny jasnotowatych, pochodzącą z obszarów basenu Morza Śródziemnego. Rośnie w Maroko, Grecji, Hiszpanii, Włoszech, a także w Turcji. Pora kwitnienia tymianku przypada na okres od maja do września, zaś jego kwiaty mają barwę różową oraz liliową. Blaszka liściowa macierzanki posiada kształt jajowaty oraz lancetowaty. Liście na łodydze rosną naprzeciwlegle. Łodyga jest silnie rozgałęziona, dodatkowo owłosiona, dzięki czemu chroni przed upałem. Roślina ta jest ceniona za olejki eteryczne: tymol oraz karwakrol. Tymol był wykorzystywany już w czasach starożytnych przez Egipcjan jako środek do mumifikacji zwłok. Otrzymywany z tymianku olejek posiada szeroki zakres pozytywnych właściwości, które wykorzystuje się w farmacji i kosmetologii.

Zastosowanie w kosmetyce

Olejek tymiankowy otrzymuje się w procesie destylacji z parą wodną. Ma charakterystyczny ostry, ziołowy zapach oraz jasnożółty kolor. Obecność substancji antybakteryjnych powoduje, że olejek ten przyspiesza proces gojenia się ran, a także zapobiega ich powstawaniu. Hamuje rozwój bakterii Propioniobacterium acnes, odpowiedzialnych za zmiany trądzikowe. Właściwość ta powoduje, że używany jest jako surowiec kosmetyków przeznaczonych do cery tłustej i mieszanej. Olejek z macierzanki wykazuje również właściwości złuszczające.

Pobudzający zapach tymianku przynosi ulgę po wyczerpującym fizycznie i psychicznie dniu, działając wzmacniająco na system nerwowy. Wykorzystywany jest podczas masażów, przynosząc odprężenie. Bardzo dobrze łączy się z innymi olejkami np. bergamotkowym, eukaliptusowym i cynamonowym. Używany jest jako składnik preparatów hamujących wypadanie włosów oraz w szamponach przeciwłupieżowych. Tymianek przyczynia się do regulacji wydzielania sebum, zapobiegając zaburzeniom z tym związanym. Olejek tymiankowy znajduje zastosowanie także w płynach do płukania ust i pastach do zębów, gdzie wykorzystuje się jego działanie dezynfekujące. Jest także składnikiem dezodorantów do ciała. Działanie przeciwzapalne olejku wykorzystywane jest w preparatach przeznaczonych po goleniu i depilacji.

Zastosowanie w farmacji

Tymianek jest bogaty w witaminy A, C, E i K, a także jest cennym źródłem żelaza, wapnia, miedzi, cynku i magnezu. Olejek tymiankowy posiada właściwości antyseptyczne, dzięki czemu chroni przed infekcjami ran. Możliwe jest to dzięki obecności w tymianku terpenu zwanego kamfenem. Najbardziej znaną właściwością macierzanki jest działanie wykrztuśne, dzięki czemu znajduje ona zastosowanie jako surowiec w syropach na kaszel. Skutecznie hamuje wzrost i rozwój bakterii, dlatego używana jest podczas infekcji bakteryjnych jelita grubego czy narządów płciowych. Znajduje zastosowanie u osób zmagających się z reumatyzmem, pobudzając i stymulując krążenie krwi. Wykazuje działanie moczopędne, dlatego świetnie sprawdza się u osób dbających o linię, pomagając im pozbyć się nagromadzonej wody w organizmie.

Olejek z tymianku przynosi także ulgę kobietom w czasie zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Dodatkowo łagodzi objawy miesiączki, tj. bóle brzucha, nudności czy spadek ciśnienia. Związane jest to z pobudzaniem produkcji hormonów, głównie estrogenu. Olejek tymiankowy świetnie sprawdza się u osób zmagających się z niskim ciśnieniem, a także z problemami, które ono powoduje, m.in. ospałość czy zmęczenie. Olejek ten podnosi ciśnienie krwi, dlatego osoby leczące się na nadciśnienie muszą ograniczyć jego stosowanie.