1. Surowce stosowane w przypadku cellulitu

Składniki roślinne stosowane w walce z jednym z najczęstszych duktów skórnych jakim jest cellulit, powinny działać głównie stymulująco na ukrwienie skóry i przyspieszać procesy metaboliczne na poziomie komórkowym w celu szybkiego usuwania zalegających produktów przemiany materii. Nie bez znaczenia jest także ich wpływ na proces uwalniania kwasów tłuszczowych z komórek, czyli przyspieszanie procesu lipolizy. Surowce stosowane najczęściej w walce z cellulitem to:

• Ekstrakt z kawy (zawiera: kofeine, teofilinę, teobrominę; rozszerza naczynia krwionośne, pobudza metabolizm, działa antyoksydacyjnie, zwiększa lipolizę i glukoneogenezę)
• L-karnityna (bierze udział w transporcie kwasów tłuszczowych do mitochondrium)
• Ekstrakty z alg (bardzo dobrze przyswajalne, bogaty skład, )
• Wyciąg z papryki (poprawia krążenie krwi i podnosi ciśnienie)
• Witamina A (przyspiesza procesy regeneracji, zapobiega rogowaceniu naskórka i jest antyutleniaczem)
• Ekstrakt z zielonej herbaty (ma silne właściwości antywolnorodnikowe dzięki dużej zawartości polifenoli)
• Masło kakaowe (działa głównie silnie nawilżająco i odżywczo)
• Ekstrakt ze skrzypu polnego (wzmacnia tkankę łączna dzięki dużej zawartości związków krzemu)
• Ekstrakt ze nostrzyka żółtego (rozmiękcza skórę, pobudza obieg chłonki, zawiera dużo kumaryn)
• Ekstrakt z arniki górskiej (działa przeciwzapalnie, poprawia krążenie krwi, bakteriobójczo)
• Surowce stosowane w przypadku fotostarzenia

Surowce stosowane w przypadku fotostarzenia powinny zarówno naprawiać powstałe w skórze pod wpływem promieniowania UV szkody, ale również zapobiegać powstawaniu kolejnych. Muszą one działać anty-wolnorodnikowo, nawilżająco i złuszczająco.

• Kawa (działanie antyoksydacyjne warunkowane jest m.in. przez kwas chlorogenowy, który kompleksując jony żelaza powoduje że tracą one zdolność generowania wolnych rodników)
• Retinoidy (naturalne lub syntetyczne pochodne witaminy A stymulują proces różnicowania i proliferacji komórek)
• Hydroksykwasy (jednocześnie złuszczają naskórek i działają nawilżająco a także wyrównują hiperpigmentację)

Najnowsze sposoby zapobiegania fotostarzeniu i regeneracji skóry polegają na stosowaniu związków takich jak: alitretinoina, seletinoid G, mieszanina hydro- i lipofilnych pochodnych kwasu askorbinowego zawieszonych w żelu silikonowym, retinaldehyd połączony z pretokoferylem. Niektóre z ww. związków są zarejestrowane jako leki, jednak okazuje się, że łagodzą one również skutki nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV.

1. Surowce stosowane w przypadku cery naczyniowej

Powinny mieć działanie łagodzące na skórę i obkurczające naczynia krwionośne.

• Arnika górska (oczyszcza, regeneruje, wzmacnia naczynia krwionośne)
• Miłorząb japoński (przeciwobrzękowy, przeciwwysiekowy, uszczelnia naczynia krwionośne)
• Witamina PP (zapobiega pękaniu naczyń krwionośnych)
• Witamina C (rozjaśnia skórę, wzmacnia naczynia krwionośne)
• Kasztanowiec (zapobiega zastojom żylnym i obrzękom, przyspiesza wchłanianie krwiaków)
• Oczar wirginijski (działa łagodnie ściągająco i przeciwzapalnie, zawiera dużo grabników)
  1. Surowce stosowane w przypadku trądziku

Powinny mieć działanie keratolityczne, bakteriobójcze, lekko ściągające pory. Wskazane jest działanie złuszczające i przeciwzapalne a także lekko rozjaśniające.

• Hydroksykwasy
• Związki cynku
  1. Nowe składniki nawilżające

Peptydy stosowane w kosmetologii można podzielić na trzy podstawowe grupy: peptydy sygnalizujące, peptydy nośnikowe i hamujące uwalnianie neurotransmiterów. Peptydy sygnalizacyjne, np.: KTKS (lizyna-treonina-treonina-lizyna-seryna) stymulują syntezę kolagenu i innych składników macierzy: elastyny, fibronektyny a także glikozoaminoglikanów. Inne peptydy stosowane w produktach kosmetycznych to: fragmenty elastyny i fibronektyny oraz karnozyna.  Do inhibitorów neurotransmiterów należy heksapeptyd argirelina, który ma przeciwdziałać nadmiernym skurczom mięśni w okolicach twarzy  bogatej mimice. Przykładem peptydu transportującego jest tri peptyd GHK transportujący miedź, która jest kofaktorem wielu enzymów i czynnikiem stymulującym produkcje kolagenu w skórze.

• Surowce tradycyjne w nowym ujęciu i nowe surowce stosowane w kosmetyce i terapii częstych defektów skórnych
• Drożdże (przyspieszają pobieranie tlenu na poziomie komórkowym, stabilizują funkcje skóry i normalizują działanie gruczołów łojowych)
• Plankton (bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych, które biorą udział w tworzeniu ceramidów, chronią skórę przed utrata wilgoci, łagodzą podrażnienia i są zmiataczami wolnych rodników)
• Len zwyczajny (osłaniająco, przeciwzapalnie, przeczyszczająco, przeciwgrzybiczo, zmiękczająco, przyspiesza gojenie ran)
• Ryż dziki (działanie łagodzące podrażnienia, odżywcze, regenerujące, zmiękczające, ochronne)
• Rośliny andyjskie i amazońskie
• Aktywność biologiczna i rola w kosmetykach oraz wpływ na skórę składników pochodzenia zwierzęcego. Ich zalety i wady
• Kolagen (doskonały środek okluzyjny, zdolność wchłaniania i zatrzymywania wilgoci, optyczny efekt zmniejszania zmarszczek, obecnie otrzymywany na drodze ekstrakcji ze skór rybich – tołpyga)
• Elastyna (stosowana w formie hydrolizatów jako substancja nawilżająca oraz tworząca trwały film na skórze, rozpuszczalna forma elastyny jest składnikiem szamponów do włosów – nadaje włosom elastyczność)
• Fibroina i serycyna (skleroproteiny jedwabiu naturalnego otrzymywanego z oprzędu poczwarki jedwabnika, mieszanina fibroiny i serycyny działa nawilżająco i ochronnie, tworzy cienki film nieokluzyjny )
• Kazeina (hydrolizat do zmiękczania, nawilżania skóry i regeneracji włosów)
• Keratyna (hydrolizaty maja duże powinowactwo do włosów, wbudowują się w ich fragmenty odbudowując pierwotna strukturę)

Agata Jabłońska-Trypuć
Doktor nauk farmaceutycznych, asystent w Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, wykładowca w Wyższej Szkole Kosmetologii i Ochrony Zdrowia w Białymstoku, autorka kilkunastu prac naukowych na temat: wpływu związków biologicznie czynnych na skórę, znaczenia kosmetyczno-terapeutycznego surowców roślinnych, sensoryki i substancji zapachowych oraz wpływu wybranych hormonów roślinnych na metabolizm fibroblastów skóry ludzkiej.