Najważniejszym zadaniem, które spełniają polimery w recepturze kosmetycznej, niewątpliwie jest modyfikacja reologii, która decyduje o łatwości użytkowania kosmetyki. Zagęszczanie masy może zachodzić na trzy różne sposoby: poprzez splątanie łańcucha polimerowego, krzyżowe wiązania kowalencyjne oraz w oparciu o mechanizm asocjacyjny. W roztworze wodnym lub alkoholowym cząsteczki związku wielkocząsteczkowego zaczynają się wzajemnie przenikać i splątywać, w rezultacie powodując wzrost gęstości roztworu. Kolejny sposób zwiększania objętości na polega na łączeniu dwóch łańcuchów polimerowych poprzez wstawienie dwufunkcyjnego monomeru, który jednocześnie reaguje z dwoma łańcuchami. Ostatni mechanizm opierający się na asocjacji polega na wstawianiu hydrofobowych związków wielocząsteczkowych do łańcuchów polimerowych, które przyczyniają się do wzajemnej agregacji makrocząsteczek w roztworze wodnym.
Do innych równie ważnych funkcji polimerów w kosmetyku należy tworzenie stabilnego filmu, który zapobiega nadmiernej utracie wody z naskórka, wpływa na trwałość kosmetyku oraz na sensorykę aplikacji. Stosuje się je także w tzw. procesie kapsułkowania „zamykając” bioaktywne substancje w polimerowej otoczce, co umożliwia ich transport w głębokie warstwy skóry. Związki wielkocząsteczkowe dodatkowo natychmiastowo kondycjonują oraz zmiękczają skórę i włosy.
Naturalne polimery w kosmetyce
Naturalne i ekologiczne to określenia coraz częściej używane przez producentów kosmetyków. Popularnością cieszą się „eco” polimery należące do grupy polisacharydów, tj.: znana wszystkim skrobia, celuloza i jej pochodne, agar, aragenina, gumy, śluzy, pektyny, alginiany, chitosan oraz kwas hialuronowy.
Ziarna skrobi składają się z rozgałęzionej amylopektyny oraz z nierozgałęzionej amylozy, zbudowanej z cząstek glukopiranozowych. W praktyce nie rozpuszcza się w zimnej wodzie natomiast pęcznieje w niej tworząc hydrokoloidową strukturę. Surowiec pozyskuje się z ziemniaków, kukurydzy, ryżu, pszenicy oraz owsa. Skrobia jest nie tylko zagęszczaczem i koemulgatorem w masach kosmetycznych, ale także stosuje się ją jako wypełniacz do fluidów i pudrów, szczególnie matujących, ze względu na fakt silnego pochłaniania sebum oraz wilgoci ze skóry, która po aplikacji staje się dodatkowo gładka i miękka. Te właściwości wykorzystał również producent dezodorantów i antyperspirantów. Często spotykamy się także ze skrobią w produktach prasowanych: bronzerach, różach i cieniach, dla których właściwości adhezyjne i kryjące skórę wpływają na dobrą jakość po aplikacji, zapobiegając przed nadmiernym osypywaniem się kosmetyku.
Kolejnym naturalnym półproduktem jest nierozpuszczalna w wodzie celuloza i jej pochodne. W kosmetyce stosuje się ją w postaci mikrokrystalicznej zawierającej kryształy o wymiarach 20-150 nm, dzięki czemu w wodzie tworzy strukturę żelu. Celuloza stosowana jest również ze względu na właściwości stabilizujące emulsję, przeciwdziałając rozwarstwianiu się stałych i ciekłych surowców w masie. Dodatkowo używana jest do wytwarzania żeli w maseczkach i pastach do zębów, jako regulator gęstości w szamponach i kremach do golenia, a także jako emulator tłuszczów w emulsjach typu O/W.
Do istotnych przedstawicieli polisacharydów należą także śluzy i kwas hialuronowy (HA), które