Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) to drzewo liściaste występujące w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Najważniejszym surowcem zielarskim są jej kwiatostany wraz z podsadką kwiatową. Znajduje się w nich ponad 20 związków flawonoidowych, w tym przede wszystkim glikozydowe pochodne kwercetyny, kemferolu i akacetyny. Na szczególną uwagę zasługuje tylirozyd, który wykazuje właściwości przeciwzapalne. Olejek eteryczny z kwiatu lipowego zawiera m.in. farnezol nadający przyjemny zapach. W surowcu stwierdzono także obecność związków śluzowych, kwasów organicznych, fitosteroli, triterpenów, garbników oraz cennych związków mineralnych, w tym soli manganu.
Kwiaty lipy działają przede wszystkim napotnie. Stosuje się je w stanach gorączkowych czy też napięcia nerwowego. Wzmagają wydzielanie soku żołądkowego i przepływ żółci do dwunastnicy. Zgodnie z zaleceniami lecznictwa ludowego, lipę wykorzystywano w chorobach nerek i pęcherza moczowego. Niekiedy surowiec ten traktuje się jako profilaktyczny lek przeciw miażdżycy i nadciśnieniu.
Preparaty otrzymywane z kwiatów lipy mają szerokie zastosowanie zewnętrzne. Kremy i lotiony zawierające wyciąg z lipy wykazują działanie zmiękczające i wygładzające. Natomiast ziołowe maseczki ściągają i zamykają pory, co jest szczególnie korzystne przy cerze tłustej. Kwiat lipy wchodzi często w skład kosmetyków dla cery wrażliwej i skłonnej do alergii. Samego naparu można używać do zmywania skóry w celu złagodzenia podrażnień. W przypadku oparzeń należy przygotować z niego odpowiednie okłady. Do jednoczesnej pielęgnacji skóry oraz relaksacji służą kąpiele z dodatkiem kwiatu lipowego. Ponadto przypisuje się im zdolność usuwania piegów. Ekstrakt lipy bywa składnikiem szamponów i odżywek do włosów przesuszonych i zniszczonych. Nie tylko wzmacnia włosy, ale także nadaje im połysk i elastyczność. Działa również korzystnie na skórę głowy.
Wśród innych surowców pozyskiwanych z lipy warto zwrócić uwagę na jej owoce, tzw. orzeszki. Można z nich wytłaczać olej spożywczy, a pozostałe wytłoki stosować do mycia twarzy. Ujędrniają one skórę i ułatwiają pozbycie się pryszczy. Natomiast świeże liście lipy mają właściwości gojące i słabo przeciwbólowe, dlatego też przez setki lat przykładano je na owrzodzenia i zainfekowane rany.
Poniżej przedstawiono przykładowe receptury lotionu i szamponu zawierające ekstrakt z lipy.
Receptura lotionu z kwiatostanem lipy
Składnik |
Zawartość [%] |
alkohol etylowy |
60 |
baza zapachowa |
0,15 |
woda destylowana |
do 100 |
ekstrakt lipy |
5 |
Quaternium-22 |
0,75 |
Sposób przygotowania:
1) rozpuścić 2 w 1
2) dodać 4 do 3 i do 1) podczas mieszania
3) dodać 5 do 2)
Receptura szamponu z kwiatostanem lipy
Składnik |
Zawartość [%] |
sól disodowa kwasu kokaamfodioctowego |
25 |
kokamidopropylobetaina |
15 |
kapryloglukozyd |
3,0 |
oleinian glikolu propylenowego PEG-55 |
3,0 |
Quaternium-22 |
1,0 |
baza zapachowa |
0,25 |
ekstrakt lipy |
1,0 |
woda destylowana |
do 100 |
nipagina M |
0,1 |
EDTA |
0,1 |
Sposób przygotowania:
1) dodać do 1, podczas wolnego mieszania w temperaturze pokojowej 2, 3, 4, 5, 6 i 7
2) dodać 9 i 10 do 8 i rozpuścić w 1) mieszając
Aleksandra Wojciechowska
KOMENTARZE