Występowanie i zastosowanie karnozyny

Karnozyna jest dipeptydem złożonym z aminokwasów – beta-alaniny i histydyny. Peptydy są biozgodne. Ponieważ naturalnie występują w naszym organizmie i pełnią tam swoje funkcje, mają coraz więcej zastosowań w produktach kosmetycznych. Histydyna ma działanie nawilżające, to również składnik, który działa kojąco na skórę i antyoksydacyjnie. Beta-alanina jest substancją bezpieczną w kosmetykach. Nie drażni i nie ma działania uczulającego na skórę. Podobnie jak histydyna, beta-alanina także działa nawilżająco na skórę. 

Ze względu na powyższe właściwości, jakie posiadają te dwa aminokwasy, karnozyna jest składnikiem o bogatym zastosowaniu w kosmetologii (problematyczny jest jedynie dostęp do samego surowca). Ma ona również działanie przeciwzapalne, stąd może sprawdzić się nie tylko na skórze wrażliwej skłonnej do zaczerwienienia, ale także w problemie trądziku jako substancja wspomagająca terapię. Dodatkowo wykazuje prawidłowe działanie w gojeniu ran. Z wiekiem poziom karnozyny w organizmie obniża się (podobnie dzieje się z jej jakością), dlatego warto pielęgnację skóry uzupełnić o ten składnik. 

Karnozyna jako składnik opóźniający procesy starzenia się i chroniący przed glikacją

Karnozyna jest uznawana za składnik, który ma wpływ na opóźnienie procesów odpowiedzialnych za starzenie się. Badania wskazują, że wywiera pozytywne działanie na funkcjonowanie białek w organizmie. Ma również impact na pracę mitochondriów, więc może przyczynić się do zapobiegania uszkodzeniom komórek w naszym organizmie, w tym skórze. Istotne jest też to, że karnozyna niweluje procesy glikacji, czyli tzw. słodkiego starzenia się. 

Glikacja, czyli glikozylacja nieenzymatyczna, to proces, który jest fizjologiczny, jednak może być nasilony w wyniku zarówno czynników wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Glikacja jest reakcją zachodząca pomiędzy białkami a cukrami, czyli między glukozą a kolagenem. Wraz z wiekiem i w wyniku nieprawidłowej diety dochodzi do kumulacji AGEs, co ma wpływ na przyspieszenie starzenia się skóry.

AGEs, czyli końcowe produkty glikacji, mogą wiązać się z białkami i denaturować lub przekształcać je w niefunkcjonalne kolageny, które będą powodować sztywność skóry. Zaburzona zostaje wtedy również struktura włókien kolagenowych i tracą one swoją elastyczność, a w skórze gromadzą się zdeformowane białka. Karnozyna zapobiega procesowi glikacji białek, który prowadzi do tworzenia szkodliwych związków osłabiających włókna kolagenowe i elastynowe i tym sposobem – pomaga skórze zachować sprężystość i jędrność.

Karnozyna a promieniowanie UV

Skóra stanowi barierę obronną przed czynnikami zewnętrznymi, jednak długotrwałe narażenie na promieniowanie ultrafioletowe (UV) może powodować zmiany w jej strukturze i funkcjonalności poprzez bezpośrednie i pośrednie skutki promieniowania. Dlatego warto pielęgnację skóry wzbogacić o substancje, które będą działać wspomagająco na strukturę oraz elastyczność skóry. Zaliczana do nich karnozyna, połączona z innymi składnikami, może wspierać ochronę przed negatywnymi skutkami promieniowania.

Połączenie karnozyny z innymi substancjami

Karnozyna chętnie jest łączona w kosmetykach z innymi składnikami aktywnymi. Należy do nich witamina C i kwas hialuronowy. Ma to na celu wzmacnianie działania antyoksydacyjnego. Takie połączenie substancji ma chronić przed fotostarzeniem. Karnozyna wykazuje również synergizm z witaminą E, stąd też chętnie łączona jest z tą substancją, zwiększając poziom nawilżenia skóry.

Komentarz eksperta – chemika Katarzyny Warchoł

Karnozyna to peptyd, który występuję w ludzkim organizmie. Ma postać białego, rozpuszczalnego w wodzie proszku. Związek ten wykazuje działanie antyoksydacyjne, neutralizuje wolne rodniki, których nadmiar prowadzi do przyspieszonego starzenie się skóry. Karnozyna zapewnia także dodatkową ochronę przed promieniowaniem UV oraz światłem IR i chociaż nie zastąpi kremu z filtrem, będzie wspomagać jego działanie.

Ponadto hamuje degradację kolagenu i elastyny, które odpowiadają za jędrność naszej skóry. Badania wykazują, że karnozyna zatrzymuje glikację białek AGE. Gromadzenie się produktów glikacji prowadzi do utraty jędrności i elastyczności skóry oraz przyspieszonego procesu starzenia się, dlatego wszelkie składniki mogące hamować ten proces są pożądane w kosmetologii i chętnie wykorzystywane w produktach kosmetycznych.

--

Katarzyna Warchoł – z wykształcenia chemik i dietetyk. Zajmuje się oceną bezpieczeństwa produktów kosmetycznych. Twórczyni marki EL NINO kosmetyki naturalne.