Emulgatory składają się z części hydrofilowej i lipofilowej. Oznacza to, że przyciągane są zarówno przez wodę, jak i przez olej, co pozwala im się łączyć, tworząc trwałą mieszaninę.

Do najbardziej powszechnych rodzajów środków powierzchniowo-czynnych należą surfaktanty anionowe, niejonowe i polimeryczne. Ze względu na swoje właściwości pielęgnacyjne, stosowane mogą być również emulgatory kationowe. Z technicznego punktu widzenia wyróżniamy 3 rodzaje emulsji W/O, O/W i W/S. Najczęściej spotykane typy to W/O i O/W. System emulgujący jest podstawowym elementem układu molekularnego emulsji. Nawiasem mówiąc, jednym z najważniejszych deskryptorów środków powierzchniowo-czynnych jest HLB (równowaga hydrofilowo-lipofilowa). Jest to wartość stosunku hydrofilowych i lipofilowych proporcji molekuły i wyrażana jest w skali od 0 do 20. Jeśli wskaźnik ten jest bliski 20, to surfaktant jest rozpuszczalny w wodzie, gdy jego wartość zbliża się do zera, oznacza to, że dana cząsteczka jest rozpuszczalna w oleju. Jeśli weźmiemy pod uwagę jedynie emulgatory, to możemy stwierdzić, że surfaktanty o HLB pomiędzy 8 a 15 to środki emulgujące typu O/W, natomiast emulgatory o wartości pomiędzy 3 a 7 to emulgatory typu W/O. Kiedy trzeba wybrać system emulgujący, próbujemy różnych kombinacji z emulgatorami o różnej HLB, aby znaleźć to idealne połączenie. Emulgatory typu W/S korzystają z dwuwymiarowej skali HLB.

Pomimo niezwykle szerokiej gamy dostępnych na rynku produktów do pielęgnacji skóry, konsumenci najczęściej wybierają zemulgowane preparaty kosmetyczne, gdyż emulsje zapewniają najlepszą skuteczność wśród produktów do pielęgnacji skóry. Akceptację konsumencką tych preparatów komplikuje fakt, iż emulsje mogą być dozowane na różne sposoby – w słoikach, tubkach, pompkach czy butelkach. Tak więc pojęcia „żel”, „balsam”, „krem” czy „mleczko” opisują całą gamę produktów stworzonych jako emulsje. Oznacza to, że właściwości emulgujące to najbardziej złożone z funkcji surfaktantów. Największe znaczenie mają składniki zapewniające pożądany i skuteczny produkt.

Trendy w wyborze emulgatorów
Wybór emulgatorów jest niezwykle istotny, nie tylko ze względu na trwałość emulsji, ale także ze względu na jego ogromny wpływ na teksturę produktu: jego konsystencję i lepkość, odczucie dla skóry, kolor oraz zapach i właściwości pielęgnacyjne końcowego preparatu.

Ogólnie rzecz ujmując, w preparatach używa się różnych typów emulgatorów, aby jak najlepiej dopasować ich właściwości do potrzeb klientów. Emulgatory to kluczowe składniki, przyczyniające się do sukcesu produktu, zarówno ze strony technicznej, jak i zmysłowej.

Obecnie na rynku dostępnych jest tysiące preparatów emulgujących. Na początku XXI w. w słowniku CTFA zarejestrowanych było ponad 1800 emulgatorów, podzielonych na 19 klas chemicznych. Jednak nie każdy z nich jest odpowiedni do przygotowania produktów do pielęgnacji skóry.

Co musimy wziąć pod uwagę przy wyborze emulgatora?
To pierwsze i najważniejsze pytanie, na które prawdopodobnie nie istnieje jedna prawidłowa odpowiedź. Trendy ciągle się zmieniają. Obecnie można wyróżnić cztery główne tematy, które warto wziąć pod rozwagę:
• chemia (kierunek techniczny),
• pozycjonowanie produktu (kierunek marketingowy),
• cechy fizyczne (zastosowanie technologiczne),
• działanie (oddziaływanie na zmysły i odczucie dla skóry).

Kosmetologia to przede wszystkim nauka stosowana, a więc nie można mówić o szczegółach w trendach, nie wspominając o chemii. Co ciekawe, warto podkreślić, że ciekłokrystaliczne emulgatory są powszechne zarówno w trendach technicznych, jak i marketingowych. Kosmetologia poczyniła ogromne postępy od czasów terapii woskiem pszczelim i boraksem czy mieszaninami stearynianu trietanoloaminy. Obecne trendy zmierzają w kierunku tych emulgatorów, które tworzą ciekłokrystaliczne struktury oraz tych dopuszczalnych przy produkcji certyfikowanych kosmetyków naturalnych.

Emulsja ciekłokrystaliczna
Lamelarne fazy ciekłokrystaliczne to struktury powierzchniowo-czynne powstałe w fazie uwodnionej – albo same, albo wokół kropelki emulsji. Zwykle powstają przy pomocy surfaktantów niejonowych, choć niektóre anionowe i kationowe środki powierzchniowo-czynne także wykazują przydatne właściwości. Powstałe struktury przypominają tłuszczowe dwuwarstwy, które znajdują się w wierzchnich warstwach skóry, a użyte surfaktanty najczęściej nie mają potencjału niszczenia bariery nawilżającej skóry. Alkohol cetylowy (Ceteth-2)/mieszanina alkoholu cetylowego i stearylowego (Ceteareth-25), stearynian gliceryny (Glyceryl Stearate)/stearynian sorbitanu (Sorbitan Stearate), mieszanina alkoholu cetylowego i stearylowego (Cetearyl Alcohol)/poliglukozyd alkoholu cetylostearylowego (Cetearyl Glucoside) to przykłady komercyjnych emulgatorów, które są w stanie doprowadzić do powstania ciekłokrystalicznych emulsji, poprzez dodanie produktu w stałej postaci i/lub jakiegokolwiek woskowatego materiału.

Do konkurencyjnych zalet emulsji ciekłokrystalicznych należą: ich wysoka chemiczno-fizyczna trwałość oraz wysokie powinowactwo ze skórą (pierwszy substrat produktów kosmetycznych). Co więcej, emulsje ciekłokrystaliczne dodają preparatowi skuteczności (np. długotrwałe nawilżenie) i tekstury. Dzięki swej zbliżonej do skóry strukturze, emulsje ciekłokrystaliczne są często pożądane ze względu na swoją estetykę. Co prawda można stworzyć szeroką gamę tekstur, używając w zasadzie dowolnego emulgatora, w zależności od tego, co jeszcze wchodzi w skład preparatu, jednak zastosowanie emulgatora ciekłokrystalicznego jest najprostszym sposobem na uzyskanie odpowiedniej konsystencji.

Ekologiczne emulgatory nowej generacji
Współcześni konsumenci są coraz lepiej poinformowani i coraz bardziej wymagający, rozumieją konieczność dbania jednocześnie o siebie i o środowisko, dlatego stają się konsumentami-aktywistami. Poszukują prostych, naturalnych produktów, wymagają większej przejrzystości składu kosmetyków, zwłaszcza jeśli chodzi o obawy dotyczące pewnych substancji.

Coraz więcej konsumentów zwraca uwagę również na metody produkcji (np. czy producent oszczędza wodę i energię) oraz na rodzaj użytych surowców (skąd pochodzą, jaki jest ich ślad węglowy, czy są produkowane zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu, czy źródła zaopatrzenia nie naruszają równowagi biologicznej). Coraz więcej firm, takich jak Res Pharma, zdaje sobie sprawę, że „eko” to najsilniejszy i wciąż rosnący trend, jeśli chodzi o produkty do pielęgnacji skóry. Tak więc „eko”, „ekologiczny”, „organiczny” czy „naturalny” pozostaną przez najbliższe kluczowymi słowami przy wyborze emulgatorów. Wygląda na to, że emulgatory/surfaktanty na bazie sacharozy i poliglicerolu są naturalną alternatywą dla emulgatorów na bazie PEG, co więcej, w porównaniu z nimi, są bardziej trwałe. Dodatkowo posiadają certyfikaty ECOCERT i Cosmos, dzięki czemu spełniają rosnące wymagania konsumentów.

Kolejnym krokiem jest połączenie ekokosmetyków ze zmysłowymi doznaniami. Zbliżona do silikonowej tekstura i ekoemulgator jednocześnie wydają się być prawie nieosiągalne, jednak emulgatory powstałe w procesie transestryfikacji, jak np. poliglicerol, wyglądają obiecująco. W istocie, emulgatory poliglicerolowe:
a) zapewniają niezwykłą konsystencję,
b) mają łatwe do zapamiętania nazwy INCI,
c) są naturalne, pochodzenia roślinnego (posiadają certyfikaty),
d) działają w niskich temperaturach (zrównoważony rozwój).

Tekstura
Tekstura to najważniejszy element przy tworzeniu zwycięskiego produktu. Zapewnienie konsumentom doznań jest kluczowe dla sukcesu kosmetyków i produktów do pielęgnacji ciała. Rozpalanie zmysłów poprzez konsystencję preparatu jest jego najważniejszą funkcją. Tekstura dostarcza konsumentom zmysłowych doznań, ale to nie jedyna jej rola, tworzy też podświadome skojarzenia z efektywnością danego produktu. Połączenie efektu zmysłowej przyjemności oraz konsystencji w jednym preparacie może sprawić, że konsument zakocha się w nim od pierwszego dotyku.

Res Pharma Indusrtriale, opracowując nowe surfaktanty, zawsze dokłada wszelkich starań, aby były zgodne z aktualnymi trendami marketingowo-technicznymi oraz technologicznymi. Z emulgatorów typu Emulpharma intensywną konsystencję zapewniają: Emulpharma IXL, Emulpharma 1000 new, Emulpharma 15 oraz Emulpharma PG20, różnią się one jednak, jeśli chodzi o ocenę odczuć zmysłowych.

Autor: Paolo Siragusa, Technical Assistance & Formulations Support Manager, Res Pharma Srl