Chantix to pierwszy od blisko dziesięciu lat nowy lek na receptę, zarejestrowany jako środek pomagający rzucić palenie. FDA przyznało lekowi Chantix status priorytetowego rozpatrywania wniosku rejestracyjnego ze względu na potencjalną istotną przewagę tego preparatu nad dotychczasowymi metodami leczenia. Uzależnienie od nikotyny to nałóg bardzo trudny do pokonania dla wielu osób palących papierosy. Gdy dym papierosowy zostaje wprowadzony do płuc, nikotyna w ciągu kilku sekund dociera do mózgu, gdzie wiąże się z receptorami nikotynowymi, aktywując w ten sposób tak zwany szlak nagrody. To z kolei pobudza struktury mózgu odpowiedzialne za odczuwanie przyjemności. Początkowe efekty działania nikotyny szybko ustępują, po czym dochodzi do powstania głodu nikotyny. Jeżeli nie zostanie on zaspokojony, pojawiają się objawy odstawienia. Lek Chantix został specjalnie zaprojektowany tak, by łącząc się z receptorami nikotynowymi w mózgu częściowo je uaktywniał, zmniejszając tym samym intensywność występującego u palaczy głodu nikotyny oraz łagodził objawy jej odstawienia. Co więcej, blokada tych receptorów sprawia, że - jeżeli podczas leczenia zapali się papierosa – zmniejsza się poczucie zadowolenia skojarzone z paleniem gdyż cząsteczki nikotyny pozbawione są punktu uchwytu. Dzięki temu można zapobiegać cyklowi powstawania uzależnienia od nikotyny. "Dokonane przez firmę Pfizer odkrycie i prace rozwojowe nad preparatem Chantix pokazują, jak przełomowe osiągnięcia nauki doprowadziły do opracowania pierwszego od prawie dziesięciu lat leku dostępnego na receptę, przeznaczonego bezpośrednio do odzwyczajania się od palenia tytoniu – powiedział Hank McKinnell, prezes firmy Pfizer. – Palenie uszkadza prawie wszystkie narządy organizmu. Jest odpowiedzialne za prawie jeden na pięć zgonów w Stanach Zjednoczonych i kosztuje amerykański system opieki zdrowotnej ok. 167 miliardów dolarów rocznie. Ten sukces medycyny może sprawić, że wielu palących rozstanie się z nałogiem". "Jak wszyscy wiedzą, odstawienie papierosów jest niezwykle trudne – dodaje Karen Katen, wiceprezes firmy Pfizer i prezes spółki Pfizer Human Health. – Na przykład, abstynencję dłuższą niż 1 rok udaje się uzyskać jedynie niespełna 7 procentom palących, którzy usiłują odzwyczaić się od tytoniu na własną rękę. Tak naprawdę, większość palących zaczyna palić znowu w ciągu kilku dni od podjęcia próby zaprzestania. Nim przeciętny palacz będzie w stanie pożegnać się z nałogiem, potrzebne jest ok. 10 prób – niezależnie od tego, czy leczenie jest podejmowane, czy nie". Rejestracja preparatu Chantix nastąpiła na podstawie wyników programu badań klinicznych, w których udział wzięło przeszło 2000 osób palących papierosy. Uczestnicy badania wypalali przeciętnie ok. 21 papierosów dziennie przez średnio 25 lat. Jak wykazały dwa badania o identycznej konstrukcji, u pacjentów stosujących Chantix przez 12 tygodni (w dawce 1 mg dwa razy dziennie) prawdopodobieństwo rzucenia palenia po 12 tygodniach leczenia wzrosło prawie czterokrotnie w porównaniu z placebo oraz prawie dwukrotnie w porównaniu z pacjentami stosującymi buproprion (w dawce 150 mg dwa razy na dobę). Pacjentom włączonym do badania dostarczono materiały edukacyjne. Pacjentów obserwowano przez dodatkowe 40 tygodni, podczas których nie byli leczeni. Po upływie jednego roku nie paliła mniej więcej jedna piąta pacjentów, którzy przeszli 12-tygodniową kurację lekiem Chantix. U pacjentów, którzy przestali palić pod koniec 12-tygodniowego okresu terapii, dodatkowy, 12-tygodniowy cykl leczenia preparatem Chantix doprowadził do zwiększenia prawdopodobieństwa długotrwałego sukcesu w odzwyczajaniu się od palenia tytoniu. "Wyniki te sugerują, że Chantix stanowi istotne osiągnięcie – mówi dr Cheryl Oncken, profesor medycyny w Centrum Zdrowia Uniwersytetu Connecticut, prowadząca badania kliniczne nad preparatem. – Nigdy nie jest za późno, by rzucić palenie. U osób, które przestają palić przed ukończeniem 50 roku życia, ryzyko śmierci w ciągu najbliższych 15 lat wskutek choroby związanej z paleniem tytoniu jest dwa razy mniejsze niż u tych, które palą nadal. Pacjenci, którzy nie potrafią sami rzucić palenia, powinni rozważyć możliwość skorzystania z pomocy lekarza i poddania się leczeniu". Podczas badań lek Chantix był ogólnie dobrze tolerowany, a całkowita częstość zaprzestania leczenia była podobna jak w przypadku placebo. Do najczęstszych działań niepożądanych należały nudności, zmiany treści snów, zaparcia, wzdęcia i wymioty. Ponieważ osoby palące potrzebują pomocy, aby skutecznie porzucić nałóg, Chantix będzie dostępny dla pacjentów w ramach programu wsparcia, mającego oddziaływać na behawioralne elementy uzależnienia od palenia tytoniu. Program ten, dostosowywany do indywidualnych potrzeb, będzie bezpłatny i łatwy w stosowaniu. W listopadzie 2005 r. firma Pfizer złożyła wniosek o zezwolenie na wprowadzenie warenikliny, jako środka wspomagającego odzwyczajanie się od palenia tytoniu, do obrotu na terytorium Unii Europejskiej.