Głównym aktem prawnym określającym zasady zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i w praktyce ustanawiającym limity emisji dla poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/87/WE z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE. Została ona zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (tzw. dyrektywa EU ETS).

Celem zmiany dyrektywy jest doprowadzenie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych objętych systemem EU ETS w 2020 roku o 21%, w stosunku do poziomu emisji z 2005 roku. Sektory objęte systemem EU ETS to przede wszystkim energetyka i inne gałęzie przemysłu tj.: spalarnie, rafinerie ropy naftowej, piece koksownicze, huty żelaza i stali oraz cementownie, cegielnie, huty szkła, zakłady produkujące wapno, ceramikę, pulpę i papier. Poza systemem zaś znajdują się emisje z takich sektorów jak rolnictwo, transport, budownictwo i sektor bytowo-komunalny.

Zapisy dyrektywy 2003/87/WE do polskiego prawa przenoszą przepisy ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji. Instalacje ubiegające się o możliwość brania udziału w systemie handlu zobowiązane są do posiadania zezwolenia. Według zapisów ustawy zezwolenie to decyzja właściwego organu, upoważniająca prowadzącego instalację do uczestnictwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji, w której mogą być także przyznawane darmowe uprawnienia do emisji.

Redukcję emisji gazów cieplarnianych ze wszystkich pozostałych sektorów nie objętych systemem EU ETS m. in. z budownictwa, określa decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzające do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych (tzw. decyzja non-ETS). Zakłada ona w skali całej Unii Europejskiej, w okresie 2005-2020 zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 10%. W ramach obszaru non-ETS unijny cel redukcyjny został zróżnicowany i niektóre państwa członkowskie mogą nawet zwiększyć swoją emisję w okresie 2013-2020. Zgodnie z zapisami, Polska ma możliwość zwiększenia własnej emisji w sektorze non-ETS o 14%.

Ww. decyzja nie zakłada jednak stworzenia systemu analogicznego do wcześniej wspomnianego systemu handlu uprawnieniami do emisji dla sektorów z zakresu non-ETS. W związku z czym nie może być też mowy o otrzymaniu darmowych uprawnień do emisji CO2 dla nowo powstających budynków”.

Artykuł przygotowany po konsultacji z Biurem Prasowym Ministerstwo Środowiska.


red. Blanka Majda