Choroba Alzheimera polega na degeneracji neuronów. Zmiany te są związane z gromadzeniem się w mózgu substancji białkowej zwanej amyloidem. Tworzy ona tam tzw. blaszki czy też płytki starcze. Wokół nich dochodzi do zwyrodnienia oraz obumierania komórek mózgu i rozpoczyna się proces zapalny. Niejasna jak dotąd była rola amyloidu w procesie niszczenia zakończeń nerwowych( tzn. czy większa liczba płytek starczych jest równoznaczna z poważniejszym stadium chorobowym). Proces tworzenia płytek amyloidu uważano za proces powolny, trwający nawet kilka lat. Nowe badania przeprowadzone przez amerykańskich naukowców z Washington University School of Medicine pokazują jednak, że blaszki starcze formują się w mózgu niemal błyskawicznie. Złogi amyloidu pojawiają się w ciągu doby, a po tygodniu osiągają już pełną wielkość. W badaniach zastosowano tzw. mikroskopię multifotonową, dzięki której można oglądać trójwymiarowy obraz wybranych mikroskopijnych fragmentów żywej tkanki mózgu. Do swoich doświadczeń uczeni wykorzystali genetycznie zmodyfikowane myszy, u których zaprogramowano pojawienie się objawów choroby Alzheimera. Początkowo obserwacje prowadzono co tydzień, a po zauważeniu pierwszych mikropłytek(drobnych blaszek amyloidu), codziennie.Badania wykazały, że mikropłytki, choć pojawiają się rzadko, formują się w ciągu 24 godzin w miejscu, gdzie poprzedniego dnia nie było żadnych zmian. Co więcej, już w ciągu tygodnia mikropłytka rozrasta się do rozmiarów w pełni wykształconej płytki starczej. Uczeni obserwowali też procesy zachodzące w bezpośrednim otoczeniu mikroblaszki. Zauważyli, że już dzień, dwa po jej pojawieniu się rusza proces degeneracji aksonów. Zaledwie w ciągu tygodnia prowadzi to do poważnego uszkodzenia lub obumarcia neuronów. Jednocześnie w pobliżu formującej się blaszki starczej zaczynają się gromadzić komórki, które pełnią w mózgu funkcję naprawczą, tzw. komórki mikrogleju. Te obserwacje przeczą jednej z teorii, według której komórki te miały służyć za siedlisko nowo powstających blaszek starczych. Niestety, uczeni nie zauważyli, żeby mikroglej usuwał istniejące już blaszki, wydaje się jednak, że pojawienie się tych komórek wokół blaszek ogranicza ich wzrost.
Wyniki badań mają istotne znaczenie dla poznania procesu rozwojowego choroby Alzheimera, co w przyszłości może miec wpływ na skuteczne powstrzymanie gwałtownego rozrostu blaszek amyloidu.
Źródło:Nature 451, 720-724 (7 February 2008) | doi:10.1038/nature06616;"Rapid appearance and local toxicity of amyloid- plaques in a mouse model of Alzheimer's disease"
Melanie Meyer-Luehmann1, Tara L. Spires-Jones1, Claudia Prada1, Monica Garcia-Alloza1, Alix de Calignon1, Anete Rozkalne1, Jessica Koenigsknecht-Talboo2, David M. Holtzman2, Brian J. Bacskai1 & Bradley T. Hyman1
KOMENTARZE