Mizoprostol jest substancją leczniczą wchodzącą w skład preparatów: Cytotec i Arthrotec. Cytotec jest wskazany wyłącznie w profilaktyce owrzodzeń żołądka i dwunastnicypowstających w trakcie leczenia lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Arthrotec to preparat, w którego skład wchodzi diklofenak i mizoprostol, stosowany jest w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów oraz chorobie zwyrodnieniowej stawów.

Mizoprostol jest syntetycznym analogiem prostaglandyny E1 (PGE1), wykazującym działanie ochronne na błonę przewodu pokarmowego, działa odwrotnie do leków z grupy NLPZ, które hamują syntezę prostaglandyn. Stosowany łącznie z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi zapobiega uszkodzeniom przewodu pokarmowego i w konsekwencji powstawaniu wrzodów. Dodatek tej substancji do terapii niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi jest najlepszym sposobem na uniknięcie działań niepożądanych tej grupy leków, jednak wiąże się z poważnymi działaniami niepożądanymi wywoływanymi przez mizoprostol. Efekty uboczne mogą dotyczyć przewodu pokarmowego – są to biegunki, bolesne skurcze jelitowe, nudności i wymioty. Pacjenci często narzekają na bóle głowy, reakcje uczuleniowe, gorączkę. Kobiety dodatkowo skarżą się na bardzo obfite krwawienia miesiączkowe. Mizoprostol jest zaliczany do kategorii X, czyli leków, których stosowanie jest bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Przyjęcie tego leku może prowadzić do silnych skurczów macicy  mogących wywołać poronienie.

Mimo, że indukcja porodu nie jest wskazaniem do użycia tego leku, w wielu miejscach na świecie stosowany jest do wywoływania akcji porodowej. Mizoprostol w Polsce jest wykorzystywany w szpitalach do usuwania zarodków, które obumarły w organizmie matki, ale nie zostały z niego wydalone, a także do indukcji poronień płodów niezdolnych do życia. W innych przypadkach stosowanie mizoprostolu do indukcji porodu jest zakazane ze względu na wyniki badań opisujące efekty uboczne u matki i u płodu.

Pojawiające się działania niepożądane u kobiet w ciąży spowodowały, że mizoprostol zaczął być wykorzystywany jako środek do nielegalnego przerywania ciąży.

Istnieje duże zainteresowanie przerywaniem ciąży przy użyciu tego leku. Mizoprostol stosowany niezgodnie ze wskazaniami i prawidłowym sposobem dawkowania może prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia i życia skutków. Nie wiadomo u ilu osób zastosowanie mizoprostolu w tym nielegalnym celu skończyło się śmiercią. Pacjentki boją się pójść z niepokojącymi objawami do lekarza, aby nie wyszło na jaw, że nielegalnie przerwały ciążę. O dawkowaniu także decydują same. Młode dziewczyny, które zaszły w nieplanowaną ciążę są zdesperowane, ukrywają ją przed bliskimi, są zdolne zaryzykować swoje zdrowie i życie.

Zażycie mizoprostolu w tym nielegalnym celu może nie przynieść żadnych zmian, jednak bardzo często ma tragiczne skutki. Niebezpieczeństwo polega na niemożliwości kontroli akcji skurczowej macicy. Działania mizoprostolu nie można natychmiast zatrzymać. Może dojść do krwotoków i trwałego uszkodzenia układu krwionośnego. Często konieczne może się okazać usunięcie danego narządu, najczęściej macicy. Prawdopodobieństwo, że mizoprostol doprowdzi do poronienia wynosi 90%. Jeśli nie dojdzie do przerwania ciąży, istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u płodu, najczęściej uszkodzenia kończyn i układu nerwowego. Stosowanie mizoprostolu może również spowodować trwałe zaburzenie funkcji pracy serca.

Helena Korczyc

Źródła:

1. Baranowska B.,Otffinowska A.,Rytm i czas porodu: indukcja i stymulacja porodu w świetle badań naukowych, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2009.
2. Klimek-Wierzbicka P., Czarny rynek mizoprostolu, „Manager Apteki” 2010, nr 8.
3. Von Hertzen H., Piaggio G., Huong N.T., Arustamyan K., Cabezas E., Gomez M., Khomassuridze A., Shah R., Mittal S., Nair R., Erdenetungalag R., Huong T.M., Vy N.D., Phuong N.T., Tuyet H.T., Peregoudov A.,Efficacy of two intervals and two routes of administration of misoprostol for termination of early pregnancy: a randomised controlled equivalence trial, “Lancet”, 2007 Jun 9;369(9577):1938-46.
4. Mizoprostol – charakterystyka produktu leczniczego – www.urpl.gov.pl
5. www.mz.gov.pl