– W raporcie „Zdrowa legislacja 2” pragniemy zwrócić uwagę Ministerstwa Zdrowia i parlamentarzystów na potrzebę zapewnienia transparentnego i przewidywalnego procesu legislacyjnego – podkreśla Jacek Graliński, przewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham. – Tylko współpraca i partnerskie traktowanie zarówno inicjatorów prawa, jak i podmiotów, których ono dotyczy, pozwoli na budowanie zaufania biznesowego, a co za tym idzie – zwiększanie skali inwestycji w Polsce.

– Polska ma wiele atutów i przewag konkurencyjnych, w tym, przede wszystkim wyjątkowo zdolnych i dobrze wykształconych specjalistów, którzy mogliby swój potencjał realizować w ramach nowych inwestycji firm z sektora biotechnologicznego. Przewidywalne i stabilne prawo w obszarze ochrony zdrowia znacznie zwiększy skalę bezpośrednich inwestycji zagranicznych w naszym kraju – dodaje Andrzej Dziukała, wiceprzewodniczący Komitetu Farmaceutycznego AmCham.

Kompleksowe spojrzenie na proces stanowionego prawa w systemie ochrony zdrowia wymagało szczegółowej analizy zarówno aktów prawnych, przygotowanych przez instytucje posiadające inicjatywę ustawodawczą (szczególnie Ministerstwo Zdrowia w imieniu Rady Ministrów), jak i projektów rozporządzeń i zarządzeń Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. To właśnie te akty prawne mają moc wykonawczą, a tym samym – bezpośredni wpływ na dostęp pacjentów do świadczeń medycznych, działalność podmiotów leczniczych oraz funkcjonujące w Polsce firmy biotechnologiczne i farmaceutyczne.

W analizowanym okresie (od 1 czerwca 2019 r. do 31 maja 2020 r.) Ministerstwo Zdrowia przygotowało:

* 17 projektów ustaw, z czego do konsultacji trafiło zaledwie 8 z nich (z tego 2 na okres 14 dni i 6 na okres między 21 a 31 dni),

* 190 projektów rozporządzeń, z czego 134 było poddanych konsultacjom społecznym (średni czas konsultacji to 18,5 dnia).

Ponadto Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia przygotował 172 projekty zarządzeń.

Autorzy opracowania celowo nie dokonali porównań wyników tegorocznej analizy z wynikami pierwszej edycji raportu. Ewaluowany okres pokrywa się z początkiem pandemii SARS-CoV-2 – kiedy to znaczna część inicjatyw legislacyjnych musiała być wdrożona szybko, z pominięciem konsultacji społecznych.

Oto najważniejsze rekomendacje z raportu „Zdrowa legislacja 2”, mające na celu tworzenie prawa odpowiadającego na wyzwania i problemy w systemie ochrony zdrowia oraz stwarzające środowisko sprzyjające biznesowi i nowym inwestycjom:

* regulacje prawne powinny być spójne w ramach różnych aktów prawnych,

* przepisy powinny być możliwie stabilne i niezmienne,

* istnieje potrzeba podejmowania decyzji w sposób przejrzysty, skonsolidowany i z uwzględnieniem udziału strony społecznej,

* należy przeprowadzić realną ocenę wpływu wprowadzanych rozwiązań,

* powinien funkcjonować jeden organ decyzyjny,

* zachodzi potrzeba zachowania spójności pomiędzy Ministerstwem Zdrowia a Narodowym Funduszem Zdrowia.

Podczas dyskusji dotyczącej publikacji raportu i problemów, które wymagają zaadresowania w systemie ochrony zdrowia, głos zabrała strona parlamentarna. – Z moich wieloletnich obserwacji, w sytuacji, w której powstaje jakikolwiek projekt ustawy, to zanim on przybierze ramy założenia, powinien być bardzo mocno przedyskutowany ze środowiskiem, do którego jest adresowany. Apeluję żebyśmy wydłużyli czas procedowania aktów prawnych, żebyśmy mieli czas na dyskusje ze środowiskami i żeby ten proces był bardzo transparentny – stwierdza Beata Małecka-Libera, senator, przewodnicząca sejmowej Komisji Zdrowia senatu. 

– Z raportu „Zdrowa legislacja 2” wynika jasno, że w trakcie procedowania ustaw brakuje konsultacji i prekonsulacji. To trzeba naprawić i wyciągnąć z tego wnioski. Prekonsultacje są ważne. Zainteresowani powinni brać udział w tworzeniu prawa – oni się najlepiej na tym znają, gdyż to oni są odbiorcami tego prawa – dodaje Dariusz Klimczak, poseł, członek Komisji Zdrowia sejmu.

Opracowanie zostało uzupełnione o głos strony społecznej – recenzje Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych oraz Izby Gospodarczej „Farmacja Polska”. Instytucje te w pełni popierają diagnozę przedstawioną w „Zdrowej Legislacji 2” i sami od lat apelują o potrzebę zmian w procesie stanowienia prawa.