SIBO (small intestinal bacterial overgrowth) – to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego charakteryzujący się nadmierną liczbą bakterii. Przerost bakteryjny może pojawić się, gdy bakterie przemieszczają się do jelita cienkiego z jednej części przewodu pokarmowego bądź gdy naturalnie występuje zbyt duża ilość bakterii w jelicie cienkim. Spowodowane jest to zaburzeniem czynników ochraniających bądź regulujących funkcje przewodu pokarmowego.

Jest to choroba rzadko diagnozowana. W efekcie duża ilość osób zmaga się każdego dnia z nieswoistymi zaburzeniami ze strony układu pokarmowego, które są uciążliwe dla codziennego funkcjonowania. 

Nadmierny rozrost bakteryjny posiada wiele czynników ryzyka. Do głównych można zaliczyć nieprawidłową dietę oraz zbyt małą ilość kwasu solnego w żołądku. Również wymienia się nieprawidłowości w funkcjonowaniu zastawki znajdującej się między jelitem cienkim a grubym oraz ruchy perystaltyczne jelit.

Przyczyny SIBO

- niedokwaszony żołądek,

- zespół nieszczelnego (przeciekającego) jelita,

- choroby autoimmunologiczne,

- stosowanie inhibitorów pompy protonowej,

- wady anatomiczne,

- celiakia,

- neuropatia cukrzycowa,

- stres.

Objawy SIBO

Objawy SIBO są podobne do innych zaburzeń żołądkowych, tj. IBS czy nietolerancji laktozy. Różnią się pod względem nasilenia – od łagodnego dyskomfortu, po przewlekłą biegunkę, utratę wagi i zmniejszoną zdolność wchłaniania składników odżywczych z pożywienia.

Najczęstsze objawy SIBO obejmują: ból brzucha, wzdęcia, biegunkę, zaparcia, nudności, utratę masy ciała, zmęczenie, niedobory składników odżywczych i witamin (witamina B12, A, D, E, żelazo, inne witaminy z grupy B) oraz związane z nimi objawy: złe wchłanianie tłuszczów, białek i węglowodanów. Niedobór witaminy B12 może przyczyniać się do niedokrwistości, suchości skóry czy trądziku różowatego. Zakres objawów tej choroby jest znacznie większy i często wykracza poza zaburzenia pokarmowe.

Najważniejszym punktem tej choroby jest odnalezienie przyczyny namnażania się bakterii, a następnie ich eliminacja.

Czynniki ryzyka

Tak jak w przypadku każdej innej choroby, istnienie pewnych chorób zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na SIBO. Najbardziej podatni na nadmierny rozrost mikroflory jelita cienkiego są osoby:

- posiadające wrodzone zaburzenia w budowie jelit oraz cierpiące na choroby upośledzające procesy immunologiczne,

- przyjmujące leki zwiększające pH soku żołądkowego,

- cierpiące na nietolerancje pokarmowe,

- cierpiące na choroby autoimmunologiczne, tj. Hashimoto. 

Leczenie

Podstawą leczenia SIBO jest odpowiednia dieta, jednak czasami, w ciężkich przypadkach chorobowych, wprowadza się antybiotyki. W przypadku takiego leczenia stosuje się odpowiednio dobrane probiotyki, gdyż nieodpowiednio dobrane mogą spowodować odwrotne skutki do zamierzonych i nasilić objawy. Zazwyczaj stosuje się probiotyki zawierające bakterie ściśle beztlenowe, którym nie odpowiada środowisko jelita cienkiego. U osób z SIBO dostrzega się poprawę samopoczucia podczas zażywania antybiotyków stosowanych w czasie np. leczenia trądziku.

Rozpoznanie

Test wodorowy należy do głównych, podstawowych badań stosowanych w celu rozpoznania SIBO. Polega na oznaczeniu ilości wodoru w powietrzu, które wydycha pacjent: na czczo oraz kilka razy w równych odstępach czasu co 20 minut od wypicia roztworu glukozy bądź laktulozy. Drugim badaniem, bardziej inwazyjnym, które może zostać wykonane, jest określenie ilości bakterii w jelicie cienkim przypadające na 1 g treści pokarmowej. Niestety jest ono rzadko wykonywane ze względu na dość wysoką cenę.

Dieta w SIBO

Tak jak w przypadku każdej choroby należy stosować odpowiednią dietę, dzięki której objawy chorobowe nie zaostrzą się bądź zostaną wyciszone. Podstawą diety w SIBO jest ograniczenie spożywania cukrów w celu zahamowania rozwoju bakterii.