Pomimo skrajnych różnic najbardziej zbliżonymi do siebie formami schizofrenii są postać prosta i hebefreniczna. Pozornie mogłoby się wydawać, że wszystko je dzieli. Lekarze jednak często uznają je  za jedną, wspólną formę tej choroby. Godny uwagi jest fakt, że są to odmiany schizofrenii o najgorszej prognostyce. Uznaje się bowiem, że są mają najcięższy przebieg i w ich przypadku raczej nie można liczyć na powrót chorego do zdrowia. Schizofrenia przewlekła lub tak zwany defekt schizofreniczny (pod którą to nazwą kryje się trwała zmiana osobowości człowieka po przebytym epizodzie schizofrenicznym) często przyjmują formy schizofrenii prostej, bądź hebefrenicznej.

Można uznać, ze elementem wiążącym obu tych odmian schizofrenii jest dominujące uczucie bezsilności i przekonanie, że życie nie ma już sensu. Egzystencja schizofrenika zaczyna się kręcić wokół wszechogarniającego poczucia pustki, która zdaje się być centralnym punktem jego życia i wszelkich jego działań. Podobnie jak zdrowi ludzie różnie reagują na traumatyczne zdarzenia, tak i chorzy na schizofrenię zachowują się w odmiennych jej formach w skrajnie różny sposób. W schizofrenii prostej chorzy pogrążają się w tym poczuciu pustki, przesłania im ono cały świat i uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Zniechęca ich to do podejmowania jakiejkolwiek aktywności. Zupełnie przeciwnie do tych ze schizofrenią hebefreniczną. Dla nich uczucie pustki jest impulsem do nadmiernej aktywności i robienia rzeczy, których odmawialiby sobie w normalnym życiu.

Schizofrenia prosta uznawana jest za lekarzy za najniebezpieczniejszą formę choroby- ciężko jest bowiem ją zauważyć, ujawnia się najpóźniej ze wszystkich. Na początku swojego przebiegu może być omylnie brana za nadmierną grzeczność i posłuszeństwo.

Typowymi cechami tej formy schizofrenii są narastająca apatia, obniżony nastrój, zobojętnienie wobec innych ludzi, ale również wobec swojego własnego losu. Chory przestaje przejawiać zainteresowanie tym, co dzieje się zarówno w jego własnym życiu, jak i w jego otoczeniu. Pozostaje obojętny nawet wobec takich wydarzeń jak śmierć bliskiej osoby. Paradoksalnie natomiast drobne czynności i wydarzenia często doprowadzają chorego do skrajnie silnych emocji.

Z początku osoba ze schizofrenią prostą wypełnia wszystkie swoje codzienne obowiązki, jednak z czasem przestaje przejawiać jakąkolwiek  inicjatywę. Działa automatycznie, nie angażując się w wykonywane czynności. Stąd też z godzin pracy chorego nie wynikają żadne wymierne wyniki.

Kolejną cechą tej formy schizofrenii jest postępujące odizolowanie od społeczeństwa. Chory nie przejawia chęci kontaktów towarzyskich, a wręcz ich unika. Zmuszony do przebywania w dużej grupie osób zamyka się w sobie. Co znamienne, nie przerywa niekorzystnych dla niego sytuacji, tylko tkwi w nich z narastającą obojętnością.

Ciężko jest zmusić chorego do zmiany jego utartych ścieżek postępowania, zrobienie czegoś wbrew jego przyzwyczajeniom zwykle kończy się wybuchem gniewu.

W przypadku tej formy depresji znamienne bywa również nadmierne skoncentrowanie się chorego na jego własnej osobie, a zwłaszcza na ciele. Obsesyjne przeglądanie się w lustrze, czy skupienie na jakimś problemie związanym z funkcjonowaniem własnego organizmu to typowe cechy. Często mówi się wręcz o hipochondrycznym odłamie prostej formy schizofrenii. Zwykle nadmiernej koncentracji na własnym wyglądzie towarzyszą urojenia na jego temat. Typowe jest również przekonanie, że chory ma w swoim wyglądzie coś niezwykłego, istotnie odróżniającego go od otoczenia np. zbyt duże uszy, czy nieproporcjonalny nos. Chory z biegiem czasu doprowadza się do stanu, w którym wstydzi się z tego powodu wyjść z domu, czy też obsesyjnie myśli jak to zmienić, planuje na przykład operację plastyczną. Sytuacja cały czas się odradza, w odniesieniu do kolejnych części ciała. Chory nieustannie wynajduje nowe problemy ze swoim funkcjonowaniem i uchybienia w swoim wyglądzie zewnętrznym.

Bywa również i tak, że schizofrenia prosta przyjmuje odmianę filozoficzną. W tej z kolei chory nieustannie rozważa nad sensem życia, koncentrując się jednak raczej na jego braku. Zwykle przemyślenia prowadzą go bowiem do wniosków, że wszystko jest bez znaczenia, a życie nie ma najmniejszego sensu.

Hebefreniczna postać schizofrenii na pierwszy rzut oka jest bezpośrednim przeciwieństwem formy podstawowej. To co najbardziej w niej znamienne to fakt, że zmiany w zachowaniu dość szybko rzucają się w oczy, bardzo ciężko jest nie zauważyć tej odmiany schizofrenii.

Schizofrenia hebefreniczna to najlepszy przykład na to jak ekspresja schizofrenika nie odpowiada jego odczuciom wewnętrznym. Rozszczepienie  jest cechą charakterystyczną tej choroby, bardzo często spotykamy rozbieżności pomiędzy tym co chory czuje, a tym jak się zachowuje. Chorzy na schizofrenię hebefreniczną wykazują przesadną inicjatywę, zachowują się jak małe dzieci zainteresowane dosłownie wszystkim, co dzieje się dookoła. Zdają się oni być nieustannie zaskoczeni tym, jak wygląda świat.

Hebefrenicy wpadają na rozmaite ekscentryczne pomysły i z zaskakującą łatwością wprowadzają je w życie. Stają się oni uciążliwi dla otoczenia ze względu na swoje zachowanie. Nie da się z nimi normalnie porozumieć, podczas rozmowy przeskakują bowiem z tematu na temat, a w swoje wypowiedzi wplatają głupie żarty. Często mówią w niezrozumiały sposób lub obsesyjnie powtarzają dane słowa, czy frazy. Nie uznają dystansu jaki dzieli ich z obcymi lub starszymi ludźmi. Znamienne jest to, że chorzy na schizofrenię hebefreniczną niemal nieustannie się śmieją, zwykle nie mając ku temu najmniejszych powodów.

Często zachowanie chorego przyjmuje postać maniakalną. Hebefrenik wykazuje monotonność swojego postępowania- ma określony zbiór gestów i sposobów reakcji na otoczenie. Łatwo jest również rozpoznać, że zwykle są one zupełnie oderwane od rzeczywistości, pochodzą z jego wnętrza  i nie mają żadnego związku z postępowaniem innych osób, czy jakimikolwiek normami. Nie mają one żadnego przełożenia na to, co dzieje się wokół chorego. W zachowaniu osoby z hebefreniczną postacią schizofrenii wyczuwa się, że potocznie mówiąc, nie ma ona już nic do stracenia.

Często za pozornym szczęściem i ekscytacją hebefrenika stoją negatywne odczucia i przekonanie, że życie nie ma sensu. Chory maskuje w ten sposób swoje przemyślenia i myśli, które często są bardzo depresyjne. Charakterystycznymi cechami  humoru chorych na hebefreniczną postać schizofrenii są sztuczność i oderwanie od życia.