W analizowanym okresie najwięcej, bo aż 52 proc. przedsiębiorstw innowacyjnych stanowili wytwórcy wyrobów farmaceutycznych, którzy wyprzedzili producentów komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (51,6 proc). – Analiza GUS potwierdza, że krajowy przemysł farmaceutyczny jest branżą strategiczną dla poprawy innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki – podkreśla Krzysztof Kopeć, prezes PZPPF.

Finasowanie innowacji

Głównym źródłem finansowania nakładów na działalność innowacyjną były środki własne, które w przedsiębiorstwach przemysłowych stanowiły w 2018 r. 75,5 proc. wszystkich poniesionych na ten cel nakładów. Tymczasem dla krajowych producentów leków poważną barierę w rozwoju branży są ograniczone środki na inwestycje będące skutkiem spadku rentowności. – W sytuacji ciągłej presji na obniżki cen krajowych leków i wzrostu kosztów ich wytwarzania decyzje inwestycyjne w obszarze badań i rozwoju (B+R) stają się coraz trudniejsze. Poziom cen leków i co za tym przychodów branży jest bowiem silnie skorelowany z poziomem nakładów na B+R – wyjaśnia K. Kopeć.

Z badania GUS wynika, że wśród przedsiębiorstw przemysłowych najwięcej respondentów wskazało, że „bardzo ważnym" czynnikiem mającym znaczenie dla podjęcia decyzji o rozpoczęciu działalności innowacyjnej lub utrudniającym jej prowadzenie były zbyt wysokie koszty działalności innowacyjnej. – Jeśli chcemy gonić takie kraje jak Szwajcaria, gdzie nakłady branży farmaceutycznej na B+R są jednymi z najwyższych, musi rosnąć rentowność krajowych firm farmaceutycznych. Mając jedne z najniższych cen leków w Europie i nie promując w żaden sposób krajowych producentów, nigdy się to nie uda – przekonuje K. Kopeć.

Działalność innowacyjna krajowych firm

Przemysł farmaceutyczny znalazł się też na pierwszym miejscu (47,2 proc) we wprowadzaniu innowacji produktowych. Drugie miejsce zajęła produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (45,1 proc.). Wyniki dla całego przemysłu i usług pokazały, że udział tych innowacji był niższy w stosunku do innowacji procesów biznesowych.

Innowacja produktowa to wprowadzenie na rynek wyrobu lub usługi, które są nowe lub ulepszone w zakresie swoich cech lub zastosowań. Innowacja produktowa może być wynikiem nowej wiedzy lub technologii bądź nowych zastosowań albo kombinacji istniejącej wiedzy i technologii. – W przypadku krajowych producentów innowacje produktowe i procesowe służą polskim pacjentom. Zwiększają dostępność terapii, bezpieczeństwo i efektywność stosowania leków oraz ograniczają skutki uboczne. Są to m.in. nowe składniki leków przyspieszające rozpuszczanie substancji czynnej lub maskujące jej smak, nowe formy podania, np. tabletki do żucia, przypoliczkowe, przezskórne, o przedłużonym uwalnianiu oraz produkty „combo" będące kombinacją substancji leczniczych. Natomiast dynamiczny rozwój sektora biotechnologicznego prowadzi do wprowadzania na rynek konkurujących cenowo leków biologicznych, które dzięki temu powinny stawać się coraz bardziej dostępne i z programów lekowych przechodzić do refundacji aptecznej – wymienia K. Kopeć.

Krajowi producenci leków w ramach działalności inwestycyjnej współpracują z polskimi naukowcami i uczelniami. Według GUS, w latach 2016-2018 współpracę prowadziło 36,4 proc. aktywnych innowacyjnie przedsiębiorstw przemysłowych, które najchętniej kooperowały z polskimi uczelniami.

Pełen raport GUS dostępny jest tutaj.