Programy lekowe krzywdzące dla pacjentów chorych na Stwardnienie Rozsiane?

Zmiany przewidują prowadzenie negocjacji cenowych z firmami farmaceutycznymi dla poszczególnych leków w oddzielnych programach lekowych. Niestety coraz częściej z całej Polski zaczynają docierać sygnały mówiące o ograniczeniu środków finansowych na leczenie osób cierpiących na SM.

Zdaniem Narodowego Funduszu Zdrowia programy lekowe zostały opracowane z myślą o chorych, u których leczenie standardowo stosowanymi lekami nie przyniosło spodziewanych efektów terapeutycznych. W ramach programów lekowych finansowane jest leczenie wybranych chorób w tym SM określonymi substancjami leczniczymi.

O możliwości włączenia chorego do programu i zastosowaniu odpowiedniej terapii decyduje lekarz prowadzący. NFZ finansuje to leczenie w ramach odrębnych umów ze świadczeniodawcami. Programy mogą być realizowane w trybie ambulatoryjnym - w przypadku podania leku pacjentowi do domu w formie tabletek lub kapsułek; jednodniowym - odbywa się w oddziałach szpitalnych w ciągu 24 godz. oraz hospitalizacji.

Celem programu leczenia Stwardnienia Rozsianego jestzmniejszenie odsetka osób niepełnosprawnych dotkniętych SM, pozwalające na powrót chorych do czynnego życia i pracy zawodowej, poprawa sprawności ruchowej oraz powstrzymanie postępu choroby, zapobieganie wystąpieniu lub pogłębianiu się inwalidztwa. Substancjami czynnymi finansowanymi w ramach programu są interferon beta-1b, interferon beta-1a oraz octan glatirameru.

W leczeniu immunomodulującym SM stosuje się Interferon beta-1a i Interferon beta-1b. Szczegółowy mechanizm działania Interferonu beta nie jest jeszcze znany. Wiadomo jednak, iż lek ten ma redukować ogniska zapalne poprzez modulację układu immunologicznego. Interferon beta posiada własności immunomodulacyjne, antywirusowe a także antyproliferacyjne. Interferon beta ma zmniejszać częstość rzutów choroby i ograniczać występowanie ciężkich rzutów choroby oraz opóźniać postęp choroby.

Mechanizm działania octanu glatirameru również nie jest jeszcze znany. Uważa się, że wchodzi on w reakcję krzyżową z białkiem zasadowym mieliny na poziomie humoralnym jak i komórkowym. Octan glatirameru wykazuje duże powinowactwo do cząstek antygenu zgodności tkankowej MHC klasy II, z którymi wiąże się na powierzchni komórek prezentujących antygen. Wiązanie octanu glatirameru z cząsteczką MCHC II na powierzchni komórek prezentujących antygen powoduje dwa swoiste działania, które spowalniają postęp stwardnienia rozsianego: indukcję swoistych limfocytów T supresorowych oraz hamowanie swoistych limfocytów T efektorowych. Przyjmuje się, że oba te działania zostają zapoczątkowane miejscowo na poziomie komórek limfoidalnych w pobliżu miejsca wstrzyknięcia. Nie ma dowodów na to, ze octan glatirameru wykazuje ogólnoustrojowe działanie immunosupresyjne, nie mniej jednak nie można całkowicie wykluczyć tej możliwości.

Kryteria kwalifikacji do programu w przypadku leczenia interferonem beta to wiek powyżej dwunastego roku życia, rozpoznanie postaci rzutowej Stwardnienia Rozsianego, uzyskanie minimum 15 punktów według punktowego systemu kwalifikacji, który obejmuje czas trwania choroby, jej postać, liczbę rzutów choroby w ostatnim roku oraz stan neurologiczny w ciągu ostatniego roku. Ostatnim kryterium kwalifikacji jest pisemna deklaracja współpracy przy realizacji programu ze strony pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej obejmującej opieką świadczeniobiorcę.

W przypadku kwalifikacji do leczenia octanem glatirameru kryteria włączania są identyczne z wyjątkiem wieku pacjentów, gdyż osoby objęte takim leczeniem muszą uzyskać wiek powyżej 18 roku życia. Leczenie octanem glatirameru można rozpocząć w przypadku wystąpienia pierwotnych przeciwwskazań dla stosowania interferonów beta.

Z powyższych informacji wynika iż mimo rozporządzenia Ministra Zdrowia chorych na SM w Polsce nadal obowiązują limity czasowe i dyskryminacja wiekowa w dostępie do leków wpływających na postęp choroby! Sytuacja obecna jest nie do przyjęcia w odczuciu wielu pacjentów wręcz skandaliczna.

Nie tylko wprowadzono w błąd zarówno społeczeństwo, ale przede wszystkim uniemożliwiono chorym przedłużenie leczenia. Osoby chore na SM wystosowały do Ministra Zdrowia petycję z prośbą o złagodzenie obowiązujących przepisów i łatwiejszy dostęp do powszechnego w pełni zrefundowanego leczenia.

Mateusz Kula

Źródła: