Badanie opublikowane w British Medical Journal odkrywa kolejną ciemną stronę stosowania antybiotyków. Tym razem zagrożenie wykryto dla pacjentów z nadciśnieniem zażywających leki z grup inhibitorów konwertazy lub blokerów receptora angiotensyny  (ACEI i ARB). Chorzy, którym przepisano sulfametoksazol/trimetoprim mieli niemal trzykrotnie wyższe ryzyko nagłej śmierci w porównaniu z pacjentami, którzy otrzymali amoksycylinę. Przekłada się to aż na dwa dodatkowe zgony na 1000 wypisanych recept. Podobne ryzyko wykryto także dla innego szeroko stosowanego antybiotyku – cyprofloksacyny, ale nie dla nitrofurantoiny oraz norfloksacyny.

Badacze przeanalizowali bazę danych ponad 1,5 miliona pacjentów w podeszłym wieku, którzy w przeciągu 17 lat badania stosowali leki blokujące układ RAA. Spośród 40000 zarejestrowanych nagłych śmierci, niewiele ponad 1000 miało miejsce w przeciągu 7 dni od przepisania recepty na antybiotyk. Uczeni przeanalizowali następnie ryzyko zgonu dla pacjentów, którym przepisano kotrimoksazol względem tych, którzy otrzymali amoksycylinę. Badanie pozwoliło na wyciągnięcie jednoznacznych wniosków – kotrimoksazol może być niebezpieczny dla tej grupy pacjentów.

Kotrimoksazol jest to chętnie stosowane przez lekarzy połączenie sulfametoksazolu (antybiotyku z grupy sulfonamidów) i trimetoprimu (inhibitora reduktazy dihydrofolianowej). Do zalet tej kombinacji należy niewątpliwie szerokie spektrum działania. Jednak z drugiej strony coraz więcej dowodów wskazuje na jej niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy.

Zdaniem badaczy zwiększone ryzyko nagłej śmierci można wytłumaczyć hiperkalemią, czyli podwyższonym stężeniem potasu we krwi. Stan ten może prowadzić do zagrażających życiu zaburzeń rytmu pracy serca. Arytmie są częstą przyczyną nagłej śmierci sercowej. Wiele danych eksperymentalnych wskazuje na to, że kotrimoksazol podwyższa poziom potasu we krwi, szczególnie wśród pacjentów zażywających leki blokujące układ RAA (które także słyną z tego niekorzystnego działania). Cyprofloksacyna, drugi antybiotyk dla którego stwierdzono zwiększone ryzyko nagłej śmierci, również indukuje arytmie, tym razem poprzez wydłużanie odcinka QT.

Lekarze powinni uważać przepisując te dwa leki starszym pacjentom leczonym  na nadciśnienie. Badacze sugerują zmianę antybiotyku na bardziej bezpieczny, ograniczenie dawki lub skrócenie czasu trwania leczenia. Szczególnie dotyczy to osób z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Obecnie kotrimoksazol jest przepisywany milionom pacjentów zażywających inhibitory konwertazy lub blokery receptora angiotensyny.